Veel voorkomende sportblessures: een enkeldistorsie

Veel voorkomende sportblessures: een enkeldistorsie

Sportieq is een multidisciplinaire vereniging die zoveel mogelijk (para)medische professionals uit de sportgeneeskunde in de brede zin van het woord wil samenbrengen om gezond sporten in Vlaanderen wetenschappelijk verantwoord te promoten. Wij staan zowel open voor verenigingen als voor sportmedische professionals die zich op individuele basis willen engageren binnen Sportieq.
Master revalidatiewetenshappen en kinesitherapie. Afgestudeerd aan de UGent in 2013 en sindsdien actief bij diverse sportclubs en verenigingen als sportkinesitherapeut. Als praktijkassistente binnen de opleiding Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie aan de UGent ontstond de interesse voor communicatie en educatie. Sinds 2019 is Sandra werkzaam bij Gezond Sporten als projectmanager letselpreventie om het gezond sporten beleid mee te ondersteunen bij sportfederaties en – clubs.
Sporter Artikel Factsheet Video Blessurepreventie Training Gezond Sporten Gezond Sporten Blessurepreventie Training

Hoewel de meest voorkomende sportblessures verschillend zijn voor elke sporttak, net zoals het soort letsel die optreedt, blijkt uit onderzoek dat een enkeldistorsie algemeen gezien één van de meest voorkomende blessures bij sportbeoefening is. Exacte cijfers over de incidentie van enkeldistorsies variëren van onderzoek tot onderzoek maar naar inschatting is 5 tot 25% van de sportblessures een enkeldistorsie.

Een enkeldistorsie komt vaker voor bij sporten waarbij veel wordt gelopen, wordt gesprongen en richtingsveranderingen aanwezig zijn (voetbal, rugby, volleybal, basketbal, gymnastiek, dans, …). Een misstap, verkeerd landen of op de bal stappen… voordat je het weet is het kwaad geschied. ‘Door je enkel gaan’ is een ervaring waar bijna iedereen mee geconfronteerd wordt, ook buiten sportactiviteiten. In eerste instantie weet je niet hoe erg het is en de omvang van de blessure varieert van een ‘banale’ blessure waarmee men nog kan sporten tot een ernstige blessure met enkele weken of maanden sport-inactiviteit als gevolg.

 

Wat is de oorzaak? 

Een verstuikte enkel kan ontstaan als u zich verstapt en de voet zijwaarts kantelt. Aan de buiten- en binnenzijde van je enkel verbinden gewrichtsbanden je onderbeen met je voet. Wanneer de voet plots omklapt, meestal naar binnen, komen deze gewrichtsbanden onder spanning te staan waardoor deze eventueel uitrekken of scheuren. De pijn ontstaat dus op een specifiek moment en de zwelling ontstaat in de meeste gevallen kort na het oplopen van de blessure. Omwille van een eerste scherpe pijn ervaart men vaak moeilijkheden om te stappen kort na het oplopen van deze blessure. Na enkele minuten hoort u in staat te zijn om 4 stappen zonder steun te zetten. Indien dit niet het geval is, consulteer een arts voor verdere diagnose. De ernst en pijnklachten na een enkelverzwikking variëren; sommigen ervaren geen zwelling en pijn meer na een week, in andere gevallen kunnen de klachten tot weken aanhouden.  

 

Wat is het?  

Een enkel verzwikking, - verstuiking, - distorsie; allemaal termen die men gebruikt wanneer de voet plotseling naar binnen of buiten klapt. Door het verdraaien, verstappen of vallen kan je jouw enkelbanden (stevige banden bestaande uit elastisch weefsel en de verbinding tussen twee botstukken) uitrekken of scheuren; je ervaart een plotselinge scherpe pijn.

Een enkeldistorsie is een acuut gewrichtsletsel zonder breuk of ontwrichting, waarbij het probleem in één of meer ligamenten zit of in het gewrichtskapsel. Wanneer de voet naar binnen verzwikt werd, worden de ligamenten aan de buitenzijde van de enkel onder stress (rek) gebracht en omgekeerd. Die weefsels kunnen omwille van die stress te veel gerekt zijn (verrekking), gedeeltelijk gescheurd (partiële ruptuur) of helemaal doorgescheurd (volledige ruptuur). Afhankelijk van de ernst ervaar je pijn en zwelling aan de enkel waardoor ook stappen en steunen bemoeilijkt kan worden. In de dagen na het trauma zal ten gevolge van scheurtjes in je enkel gewrichtsbanden en de omliggende bloedvaten een blauwe plek zichtbaar worden ter hoogte van je enkel en voet.

distorsie trauma

    • Graad 1 of Verrekking

      Men spreekt van een verrekking wanneer de elastische vezels van je gewrichtsbanden nog intact zijn. Op microscopisch niveau vertonen enkele elastische vezels wel scheurtjes maar macroscopisch gezien is het ligament of gewrichtskapsel nog intact. Ten gevolge van de miniscule scheurtjes in enkele elastische vezels zijn je gewrichtsbanden gedurende enkele dagen gevoeliger voor rek. De hoeveelheid zwelling is eerder beperkt en in vele gevallen zal er geen blauwe plek ontstaan.
       
    • Graad 2 of Gedeeltelijke gescheurd

      Indien meerdere elastische vezels werden beschadigd, kan een ligament of gewrichtskapsel een scheur vertonen. Dit is veelal in het midden van de structuur of ter hoogte van het bot. Ten gevolge van de structurele schade zal er zwelling en pijn optreden die de eerste dagen het steunen en stappen kan bemoeilijken, alsook treedt er enkele uren na het trauma een blauwe verkleuring op ter hoogte van de enkel en voet.

    • Graad 3 of Volledig gescheurd

      In dit geval is het weefsel volledig onderbroken waardoor het ligament geen bewegingremmende werking meer kan uitvoeren. Net zoals bij een graad 2 zal er zwelling en pijn optreden, treedt er een blauwe verkleuring op enkele uren na het trauma en verloopt steunen en stappen moeizaam.  
       

Distorsie graad

Wat kan ik zelf doen bij een enkel verzwikking? 

Koel je enkel direct na het oplopen van de blessure; doe dit met een ice-pack of enkele blokjes ijs in een plastic zak of theedoek. Koude zorgt ervoor dat de bloedvaten vernauwen. Hierdoor kan je een eventuele bloeding in het weefsel stoppen alsook de zwelling en ontstekingsreactie verminderen. Naast het beperken van vochtophoping heeft koude ook een ‘pijnstillend’ effect; het verdooft als het ware de zenuwen die pijnsignalen doorgeven. Om bovenstaande redenen adviseren we om ook de dagen na het voorval regelmatig koude toe te passen. Pijnstillers en een brace kunnen helpen om de pijn te verminderen maar zorgen niet voor een sneller herstel.  

Foto ICE

De eerste 48u na het letsel geven al een eerste indicatie over de graad van distorsie met name de mate van pijn, zwelling, de aanwezigheid van een bloeduitstorting en de stabiliteit die men ervaart. In alle gevallen is het echter raadzaam om een (sport)arts te raadplegen voor verdere diagnostiek en behandeling.


Mag je sporten? Of je wel of niet kunt doorgaan met sporten hangt af van de ernst van je blessure en bespreek je best met je behandelende (sport)arts en/of kinesitherapeut. Indien er sprake is van structurele schade (graad 2 en 3) moet je alvast rekening houden met een minimum hersteltijd van 6 tot 8 weken. Tijdens deze periode merk je een afname in pijn en zwelling en zal je je activiteiten geleidelijk aan terug dienen op te bouwen. Bij ernstige verzwikkingen heeft men de neiging om de eerste dagen al zittend door te brengen, plaats je voet op een verhoog om de zwelling te beperken. Probeer echter zo snel mogelijk je enkel opnieuw te belasten door regelmatig recht te staan en te steunen op je beide voeten en indien mogelijk een normaal stappatroon uit te voeren.

 

Bewegen is goed voor de genezing op voorwaarde dat deze de pijn niet gaat uitlokken of verergeren.

 

 

Wat zijn de risicofactoren? 

    • Door te vallen en draaien kan een distorsie plaatsvinden. Het spelen van een contactsport of sport met veel draaien is daardoor een risicofactor. 
    • Vermoeidheid heeft een impact op je reactiesnelheid en coördinatie. 
    • Een eerdere blessure aan de enkel en een verminderde enkelstabiliteit verhogen het risico op een blessure.

  

Wat kan je doen ter preventie?

Uit onderzoek blijken twee maatregelen het risico op een enkelverzwikking daadwerkelijk te verkleinen;

    • Draag een brace of tape

      Het dragen van een tape of brace vermindert de kans op een enkelverzwikking tot wel 70%, maar de effectiviteit hangt af van de gebruikte materialen, de toegepaste techniek en persoonlijke factoren (blessure voorgeschiedenis, ..).


      Gezien het risico op een hervalblessure (het risico op een enkelverzwikking is dubbel zo hoog binnen het eerste jaar) wordt het dragen van een brace of tape door de behandelende sportarts en/of kinesitherapeut frequent toegepast bij sporthervatting na een enkelverzwikking graad 2 en 3 en dit tot één jaar na de blessure.



    • Versterk je enkel

      Het risico op een enkelverzwikking vermindert naarmate je de belastbaarheid van je enkel gaat verbeteren. Dit realiseer je door regelmatige kracht-, coördinatie- en stabilisatie-oefeningen uit te voeren die aan bod komen in diverse preventieprogramma’s (Get Fit 2 Sport, Fifa 11+ , …). De grootste uitdaging in het regelmatig uitvoeren van blessurepreventieve oefeningen situeert zich bij het inplannen van blessurepreventie oefeningen binnen je trainingsschema, waarbij een frequentie van 3x per week 20 tot 30 minuten wordt aangeraden in de literatuur.

      Het meest haalbare advies is om blessurepreventieve oefeningen te implementeren in je opwarming en cooling-down, die normaliter wel deel uitmaken van je trainingsschema. 

Enkele voorbeeld oefeningen die bijdragen tot het verbeteren van de belastbaarheid van je enkelgewricht zijn:

 

 

 


Bovenstaande oefeningen werden uitgevoerd op blote voeten in een thuis omgeving maar kunnen even goed buitenshuis met sportschoenen aan worden uitgevoerd! Blessurepreventie kan ook buiten een sportcontext worden uitgevoerd; poets je tanden op één been of oefen je stabiliteit tijdens het wachten aan de kassa of het openbaar vervoer.

 

Samenvattende infographic

Infographic enkeldistorsie 2022

Download de factsheet hier

Vind een expert

  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Kelly Cauwenbergh

    Kelly Cauwenbergh

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut, Trainer
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Huisarts, Sportarts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut, Osteopaat
  • Erik Van Lierde

  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • An Konings

    Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Jason Coldwell

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Dokter Jonas Wilms BV

    Huisarts, Sportarts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Trees Dooms

  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Dries Dieusaert

    Huisarts, Sportarts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Dorien Meeusen

    Sportdiëtist
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Bert Van Bogaert

    Huisarts, Sportarts, Trainer
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Peter Plessers

  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Sam Moustie

    Sportarts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • BVBA Samcon

  • Matthias De Paepe

    Kinesitherapeut
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Sara Engels

    Gynaecoloog
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Peter Lagrou

    Sportarts, Andere arts-specialist
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Tomas Hannes

    Tomas Hannes

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Marc Schiltz

  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Roeykens

  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Barbara Vandenbussche

    Barbara Vandenbussche

    Kinesitherapeut
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Karel Pardaens

  • Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sportieq vzw - Gezond Sporten

  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Kristof Peeters

    Huisarts, Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Peter Muylaert

    Sportarts

Gerelateerde items

Blessurepreventie
brace of tape .png

Sporten met een brace of een tape?

Sporter Artikel Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Blessurepreventie
Weerstandsband.png

Weerstandsbanden: waarvoor dienen ze?

Sporter Artikel Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Training
Apneu

Apneutraining: Acute en chronische effecten op inspanningstolerantie

Sporter Artikel Training Training
Blessurepreventie
GF2Snow Week 6.png

Get Fit 2 Snow - Week 6

Sporter Artikel Snowboarden Skiën Blessurepreventie Training Blessurepreventie Training
Sluiten