Blessurepreventie
Sporten met een brace of een tape?
Sporter Artikel Blessurepreventie Training Gezond Sporten Gezond Sporten Blessurepreventie TrainingHet is, op zijn minst gezegd, een opvallende tendens; (top)sporters met een gekleurde tape op een arm of been. Het gebruik van een tape of brace is al jaren gekend in de topsport maar werd afgelopen jaren steeds toegankelijker voor alle sporters. Je kan een tape of brace aankopen bij een apotheek en mede dankzij het internet, is iedereen tegenwoordig in staat om zichzelf te tapen (hoewel we dit niet adviseren zonder (para)medische begeleiding).
Waar dient een brace of tape voor?
Een brace of tape wordt gebruikt om een geblesseerd lichaamsdeel te beschermen en te ondersteunen tijdens het uitvoeren van bewegingen en (sport)activiteiten:
- Het gebruik van een brace of tape biedt de mogelijkheid om bewegingen en (sport)activiteiten te hervatten in een gecontroleerde situatie (bewegingsuitslag is gelimiteerd), wat het genezingsproces ten goede komt alsook maakt deze een ‘vroegtijdige’ sporthervatting mogelijk.
- Het gebruik van een brace of tape biedt de mogelijkheid om bewegingen en (sport)activiteiten pijnvrij uit te voeren.
In de meeste gevallen zal het gebruiken van een brace of tape starten vanuit een blessure verhaal, veelal op advies van een sportprofessional, en is het gebruik van een brace of tape gericht op (vroegtijdige)sporthervatting en het vermijden van een hervalblessure (zonder het gebruik van de brace of tape is sporthervatting nog niet aan de orde). Na een volledig herstel van de blessure zal men in de meeste gevallen het gebruik van een brace of tape dan ook afbouwen. Wil dat zeggen dat alle sporters op televisie eigenlijk niet fit zijn en nog aan het herstellen zijn van een blessure? Neen. In topsport wordt een brace of tape ook aangewend als een preventieve maatregel om het blessurerisico te verminderen (vergelijkbaar met het dragen van een mondbescherming, helm, …), beter voorkomen dan genezen is daar het motto.
Het gebruik van een tape of brace dient ter ondersteuning opdat sportactiviteiten veiliger zouden kunnen plaats vinden. Indien de sporter pijn ervaart tijdens of na de sportactiviteit, met deze ondersteuning, dan dient men de pijnklachten (opnieuw) te onderzoeken en de focus te verplaatsen naar een beter herstel alvorens de sportactiviteiten worden hervat. |
Welke sportbraces bestaan er?
Er zijn heel veel verschillende braces beschikbaar voor allerlei verschillende klachten. Elke brace heeft zijn voor- en nadelen. Het is belangrijk dat je de juiste brace kiest; aangepast aan jouw noden en het beoogde gebruik.
Globaal gezien kunnen we sportbraces opdelen in 2 types:
- Bewegingsremmende braces: deze limiteren de bewegingsuitslag in een gewricht waardoor rek op de ligamenten gelimiteerd wordt. Deze braces zullen een gewricht ondersteunen door de stabiliteit te bevorderen en zijn bijgevolg vaak een keuzemogelijkheid wanneer een instabiliteit of een grote bewegingsuitslag vermeden dient te worden (pols, schouder, knie, enkel).
- Peesbraces: dit zijn bandjes met een verhard stukje, bedoeld om een drukpunt mee te creëren. Tijdens bewegen zal de druk variëren met als doel de pijnklachten te verminderen (tenniselleboog, kniepees).
Wat zijn de voor- en nadelen?
- Onderzoek toont aan dat een bewegingsremmende brace wel degelijk ondersteuning biedt aan een gewricht en de stabiliteit bevorderd. In sommige onderzoeken blijkt een brace effectiever te werken in vergelijking met tape.
- Een brace is gemakkelijker in gebruik. De sporter is in staat op eender welk moment de brace aan- of uit te trekken, een goed passende brace blijft op zijn plaats zitten en de kans op irritatie ten gevolge van een lijmlaag is niet aanwezig.
- Een brace is herbruikbaar. De meeste sportbraces kun je minstens één seizoen of jaar gebruiken maar de duurzaamheid hangt uiteraard af van de kwaliteit van de brace, het gebruik en het onderhoud.
- Hoewel het aanschaffen van een brace tientallen euro’s vraagt, is het dragen van een brace vaak goedkoper op langere termijn wanneer men deze gaat vergelijken met de kostprijs van tape.
- Laat je bijstaan door een professional bij het uitzoeken van een gepaste brace. Braces bestaan in verschillende materialen, pasvormen en draagcomfort en hebben vaak een verschil in ondersteuning.
- Specifiek voor enkelbraces kan het passen in de sportschoenen moeilijk worden.
Dat je door het dragen van een brace of tape slappe spieren krijgt, is echt een fabeltje. Bedenk maar eens hoeveel uur per week je niét sport, maar wel beweegt. Al die tijd gebruik je je spieren gewoon waardoor ze verder herstellen of versterken. Bovendien beschermt een brace of tape je gewrichtsbanden tijdens het sporten, zodat ze langzaamaan juist sterker kunnen worden.
Welke sporttapes bestaan er?
Er bestaan verschillende soorten tapes op basis van hun kleefkracht, rekbaarheid en lijmsoort. Voor elke indicatie, is er een tape beschikbaar. Globaal gezien kunnen sporttapes onderverdeeld worden in 2 types:
- Niet rekbare of niet elastische tapes: zijn tapes, zoals de naam al zegt, waar geen rek in zit. De bekendste niet-rekbare tape is de klassieke witte tape (2,5 tot 5cm breed), vaak gebruikt ter ondersteuning van gewrichten met als doel om de bewegingsvrijheid te beperken.
- Rekbare of elastische tape: omwille van elastische componenten bezit de tape een bepaalde mate van rekbaarheid. Binnen de categorie rekbare of elastische tapes, zijn nog heel wat verschillende tapes met verschillende doeleinden te onderscheiden.
-
- Klassieke rekbare tape: deze tape bezit een beperkte mate van rek en is vaak iets breder (7,5 cm), dikker en niet scheurbaar. Een klassieke rekbare tape wordt meestal rondom een lidmaat aangebracht en zal eerder een compressie uitoefenen waardoor de beweeglijkheid wat beperkt zal worden. De tape kent vooral een toepassing in een acute fase van blessures en lijkt op een verband maar dan met een zelfklevende eigenschap.
- Kinesiotape: ook wel bekend als medical taping. Deze tape bezit een grote mate van rek (130-140%), is relatief dun, gemaakt van elastisch katoen, niet scheurbaar. De tape is vooral bekend door het ruime assortiment aan kleuren. De tape wordt op een specifieke manier aangebracht op de huid. Het principe achter deze tape en -technieken is het liften van de huid om de doorbloeding te stimuleren, pijn te verminderen, stabiliteit te verbeteren en spieren/gewrichten te ondersteunen. De tape is waterbestendig en kan meerdere dagen blijven zitten. De tape kent vooral een toepassing bij spier- en peesblessures.
- Biomechanische tape: ook wel bekend als Dynamic tape. Deze tape is extreem elastisch, relatief dun, gemaakt van rubber en latex en is rekbaar in meerdere richtingen (4). De tape is herkenbaar aan de al dan niet opvallende print en dient op een specifieke manier aangebracht te worden. Het principe achter deze tape en -technieken is het ontlasten van spieren door de spierfunctie ‘over te nemen’. De tape is eveneens waterbestendig en kan meerdere dagen blijven zitten. De tape kent vooral een toepassing bij spier- en peesblessures en wordt niet als vervanging van andere tapes gebruikt maar eerder als extra mogelijkheid.
- Klassieke rekbare tape: deze tape bezit een beperkte mate van rek en is vaak iets breder (7,5 cm), dikker en niet scheurbaar. Een klassieke rekbare tape wordt meestal rondom een lidmaat aangebracht en zal eerder een compressie uitoefenen waardoor de beweeglijkheid wat beperkt zal worden. De tape kent vooral een toepassing in een acute fase van blessures en lijkt op een verband maar dan met een zelfklevende eigenschap.
Wat zijn de voor- en nadelen?
- Tape kan gemakkelijker en beter aan individuele wensen worden aangepast.
- Het dragen van een tape biedt op korte termijn een ondersteunende oplossing om sporten te hervatten na een blessure.
- Het draagcomfort van een tape is vaak groter in vergelijking met deze van een brace.
- Het dragen van een tape is aanvaard als preventieve maatregel in heel wat sporten en sportactiviteiten.
- Tape is bruikbaar voor verschillende blessures en lichaamsdelen, bij een brace is dit uiteraard niet het geval.
- Om sporttape (te leren) aanbrengen, is een sportprofessional nodig. Het aanleggen van tape vraagt kennis, oefening en handigheid. Zit de tape te los, dan biedt hij te weinig ondersteuning, zit hij te strak, dan kan dat de bloedcirculatie hinderen, in geval van kinesiotape en dynamic tape is de manier van aanbrengen belangrijk. Voor alle tape technieken is een basiskennis anatomie vereist.
- Afhankelijk van het soort tape en de tijdsperiode dat men de tape wil gaan toepassen, kan het gebruik van tape een dure aangelegenheid worden.
- Elke tape is voorzien van een lijmlaag, wat huidirritatie kan veroorzaken.
- Tape verliest na een tijdje zijn stevigheid waardoor de werking zal verminderen.
- Weinig wetenschappelijke evidentie voor de veronderstelde effecten van kinesio- en dynamic taping.
Brace of tape?
Afhankelijk van het lichaamsdeel (gewricht, ligament, spier, pees) dat men wil beschermen, de situatie (blessure aanwezig of niet) en het doel (beweging beperken, pijn verminderen,) zal je al dan niet de keuze hebben om een brace en/of tape te gebruiken.
- Tape als eerste redmiddel. Aangezien tape in verschillende materialen en uitvoeringen beschikbaar is, beantwoord het gebruik van een tape meer aan de individuele noden van een sporter in vergelijking met een brace, indien juist aangebracht. Wij adviseren om tape altijd aan te laten leggen door een sportprofessional, eventueel kan deze jou de correcte techniek van taping aanleren waardoor de sporters niet steeds afhankelijk is van de beschikbaarheid van zijn of haar sportprofessional.
- Wanneer het gebruik van een tape of brace de bewegingsvrijheid van een gewricht dient te beperken, dan is het dragen van een brace de betere keuze. Uit onderzoek blijkt dat de werking van een tape en brace daalt gedurende de sportactiviteit maar in geval van een brace, kan men deze veelal ‘aanspannen’. De resultaten zijn uiteraard afhankelijk van de gebruikte brace en tape(techniek).
- Het gebruik van een brace en tape heeft een positief effect op het bewegings- en houdingsgevoel, ook wel proprioceptie genaamd. Proprioceptie is een zintuig en één van de drie pijlers van het evenwicht. Ondanks de positieve invloed (meer beweging en houdingsgevoel) is er echter geen positief effect op het evenwichtsvermogen ten gevolge van een brace of tape. Om het evenwicht, en de dynamische stabiliteit in een gewricht te verbeteren, is een actieve aanpak door middel van stabilisatie oefeningen noodzakelijk.
- Het gebruik van een brace of tape is een geschikte preventieve maatregel voor gewrichtsblessures; het aantal blessures daalt en een opgelopen blessure met brace of tape aan, is veelal minder ernstig. De meest effectieve preventieve maatregel is om het gebruik van een brace of tape tijdens sportactiviteiten te combineren met stabilisatie oefeningen.
Op korte termijn is tape goedkoper, eenvoudiger en flexibeler toe te passen. Voor de langere termijn is een brace echter een beter optie omdat het praktischer in gebruik is en meer ondersteuning biedt.