En dan nu terug naar een normale sportbeoefening?

Het ‘nieuwe’ normaal

Het afgelopen jaar hebben heel wat sporters hun sport niet kunnen beoefenen zoals gewenst. Heel wat sportfederaties, -clubs en -trainers werkten aan adviezen en alternatieven om de fysieke én mentale fitheid van hun sporters te onderhouden gedurende beide lockdowns. Met een sporthervatting in het vooruitzicht, moeten we echter de balans opmaken en worden we  geconfronteerd met een ‘nieuwe’ uitdaging: een grote diversiteit in de fysieke en mentale fitheid van sporters en het risico op blessures ten gevolge van sporthervatting.

Begeleid de terugkeer naar normale sportbeoefening

Sporters ouder dan 12 jaar werden het afgelopen jaar beperkt in hun sportmogelijkheden met een gebrek aan trainings- en wedstrijdritme als gevolg. Hierdoor zal er bij heel wat sporters sprake zijn van een verminderde fysieke en mentale fitheid en is het risico op een blessure verhoogd. De preventie van een sportblessure bij sporthervatting, is niet alleen de verantwoordelijkheid van de sporter en diens trainer. 
 

Vergelijkbaar met de Covid-19 voorzorgsmaatregelen is ook blessurepreventie een geheel van preventieve maatregelen die je kunt nemen en draagt iedereen een verantwoordelijkheid met zich mee.

Sensibilisatie en educatie van trainers en sporters rond blessurepreventie dringt zich meer dan ooit op. Anderzijds kan men op beleidsniveau nadenken over bepaalde beschermende maatregelen of adviezen. Zo weten we dat de puberteit een blessuregevoelige periode is; een maximaal aantal wedstrijden of aantal speelminuten per 48u kan een beschermende maatregel zijn om overbelasting te voorkomen. Maar eveneens kan een langere wedstrijdkalender, met meer spreiding van wedstrijden, een positieve invloed hebben op het blessurerisico.

Alles draait om de balans Belasting – Belastbaarheid

Voor een terugkeer naar normale sportbeoefening is het enorm moeilijk om kant en klare adviezen te formuleren; bepaalde sporters konden blijven sporten, anderen dan weer niet. Sommige sporters werken aan hun basisconditie, anderen komen uit een zeer lange periode van inactiviteit en ook de leeftijd van een sporter speelt een rol (het risico op een blessure stijgt met de leeftijd vanaf de puberteit).  De rode draad bij alle adviezen en voorstellen van preventieve maatregelen, is echter de invloed op de balans van belasting en belastbaarheid.

Ga Voor 10 - actieplan

Gezond Sporten wil met het ‘ga voor 10’ actieplan alle sporters en sportbegeleiders stimuleren om hun risicogedrag te evalueren en bij te stellen door aan blessurepreventie te doen. Voor sportfederaties of sportclubs kan dit actieplan een leidraad bieden om werk te maken van een sensibiliseringscampagne of het uitwerken van praktische richtlijnen voor zijn of haar sport. Tien vragen om het preventief gedrag in kaart te brengen, tien preventieve maatregelen die wetenschappelijk onderbouwd zijn en bijdragen tot blessurepreventie, concreet ga voor 10!

   Voeding & Drank

Dat gezonde voeding- en drinkgewoontes bijdragen tot de algemene gezondheid, staat buiten discussie. Zonder in detail te treden over wat een sporter al dan niet moet eten en drinken en wanneer, kunnen we alsnog enkele aandachtspunten formuleren. Zo is het Covid-19 virus nog steeds aanwezig in onze maatschappij en is dit niet het enige virus waar we vandaag en in de toekomst mee geconfronteerd zullen worden. Laat ons dan ook na deze pandemie meer aandacht hebben voor hygiëne binnen de sport en gebruik voortaan alleen je eigen drinkbeker of drinkbus. Anderzijds zijn mogelijke ‘Corona-kilo’s’ en sporthervatting of sporten in warme omstandigheden ook mogelijke onderwerpen om sporters over te informeren.
 

  Trainingsopbouw

Een lange periode zonder trainingen en/of wedstrijden heeft grote gevolgen voor de fysieke  en mentale paraatheid en verhoogt het risico op blessures bij sporthervatting. Zowel sportspecifieke activiteiten als letselpreventieve activiteiten dienen geleidelijk aan opgebouwd te worden. Een heel gemakkelijke leidraad om de geleidelijke opbouw in trainingsbelasting te controleren is de “10% regel”. Deze regel stelt dat wanneer de wekelijkse trainingsbelasting (het product van trainingsduur en – intensiteit) de 10% overschrijdt, het risico op het oplopen van sportletsels enorm toeneemt. Anderzijds dienen we de nodige flexibiliteit te voorzien om het vooropgestelde trainingsschema aan te passen in functie van een verminderde belastbaarheid van een individu.

Denk na over hoe je de fysieke fitheid van jouw sporter(s) in kaart kan brengen, montoren en ga in dialoog met je sporter(s) om de fysieke en mentale uitdagingen bespreekbaar te maken.

  Materiaal, omgeving en fair play

Het afgelopen jaar merkten we met z’n allen hoe belangrijk een goede communicatie en het vinden van de juiste informatie is. Het hele land maar ook de sportsector bevindt zich in een ‘post-Corona herstelfase’ maar er gelden nog steeds maatregelen en adviezen om besmettingen te voorkomen. Blijf inzetten op het informeren en communiceren rond de Covid-19 maatregelen maar anderzijds ook over topics zoals eerste hulp bij (sport) ongevallen, fair play, ….
 

5 activatie tips

Doe aan opwarming, doe aan cooling down, doe aan stabilisatietraining, doe aan krachttraining en doe aan stretching zijn vijf tips die in heel wat blessurepreventieprogramma’s aan bod komen. Blessurepreventie is het meest effectief wanneer deze geïmplementeerd wordt tijdens een training zoals tijdens een opwarming en / of cooling down.
Het afgelopen jaar zagen we heel wat online alternatieven om sporters te activeren en te motiveren; video workouts, conditieprogramma’s, …  Gooi deze initiatieven niet in de vuilbak maar geef ze een plaats op je website of social media in kader van blessurepreventie. Passen de video’s in één van de 5 actieve tips? Dan zijn ze bruikbaar en kan je ze later dit jaar nog eens gebruiken in een sensibilisatiecampagne (bvb. Winterstop) of bijscholing voor trainers, … 
 

   Multifactoriële aanpak

Verschillende factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van een blessure. Een sportblessure is bijna nooit het gevolg van één factor en de preventie ervan vraagt bijgevolg meer dan één maatregel.

De manier waarop blessurepreventie wordt voorgesteld en geïmplementeerd in het werkveld zal mee het succes bepalen.

Op zoek naar inspiratie om als sportfederatie, club of organisatie ook werk te maken van blessurepreventie? 

Download een van onze social media campagnes, voeg het logo van je eigen organisatie toe en deel op eigen social media of maak een sportspecifieke vertaling en eigen campagne.