10 technologische vernieuwingen die je in de toekomst bij de kinesist kan ontdekken

Inleiding

Als sporter zal je er ooit wel eens over de vloer moeten komen, of misschien heb je er in het verleden al vaker een bezoekje gebracht dan je lief is. We zullen het vandaag hebben over de sportkinesist. De technologische vooruitgang van afgelopen jaren zorgt ervoor dat je kinesist meer tools voorhanden heeft om je een optimaler revalidatietraject aan te bieden. Technologie zorgt enerzijds voor meer objectieve data en diepgaandere analyses van je lichaam. Anderzijds kan technologie het fun-gehalte verhogen, wat zal leiden tot een hogere motivatie tijdens je revalidatie. Laten we even kijken welke 10 nieuwigheden je binnenkort kan aantreffen bij de kinesist.

1. De klassieker “meten is weten” dankzij een draagbare dynamometer

Tijdens je eerste sessie bij de sportkinesist kan een krachtanalyse al aan bod komen. Dankzij deze krachttesten achterhalen we of je bovenste of onderste ledematen links en rechts in verhouding zijn. Zo niet, dan heb je een disbalans (één zijde is sterker dan de andere zijde). Bij sommige sporten is een beperkt verschil tussen links en rechts normaal, denk maar aan asymmetrische sporten zoals tennis, voetbal, handbal of baseball. Tegenwoordig meten we kracht via een klein maar handig instrument, namelijk een draagbare dynamometer. Die kan ons een exacte waarde geven uitgedrukt in kg weerstand of in newton (de eenheid van kracht). Deze testen kunnen idealiter elke vier tot zes weken herhaald worden om na te gaan of je die onevenwichten correct aan het wegwerken bent. Benieuwd of je al sterker bent geworden?

2. De smartphone als tool

Heb je een sportblessure, dan ga je in het lichamelijk onderzoek enkele standaard bewegingen moeten uitvoeren. Denk hierbij aan een squat, squat op 1 been, uitvalspas, of eerder een sportspecifieke beweging zoals een opslag in tennis, een trapbeweging in voetbal. Tegenwoordig is het dankzij de smartphone zeer makkelijk om hiervan enkele filmpjes van te maken. Nadien zal de kinesist je aan de hand van dit beeldmateriaal uitleggen wat je werkpunten zijn. Vaak besef je als patiënt niet hoe je exact beweegt. Ook op de loopband is het dankzij de slow-motion functie van de smartphone mogelijk om een basis loopanalyse uit te voeren.

3. Optimaliseer je looptechniek met RunEASI

We kunnen onze initiële analyse nog wat verder uitbreiden dankzij RunEASI, een Belgisch bedrijf dat een kleine sensor ontwikkelde om op je onderrug te plaatsen tijdens het lopen. De sensor zal de belasting/impact van je looptraining op je lichaam meten, afleiden hoe goed je lichaam schokken kan absorberen, eventuele links-rechts verschillen aantonen (bv. je steunt langer met de linker voet dan de rechter) en nagaan hoe je bekken beweegt. Omwille van krachtverschillen, vermoeidheid, of een blessure kunnen er afwijken waar te nemen zijn. Allemaal zeer complex voor een leek, maar een sportkinesist die deze vorm van loopanalyse aanbiedt zal met veel plezier de verkregen data omzetten in praktische tips om je loopstijl te verbeteren.

4. Van kinesist tot kinesist-bike-fitter

Fietsen zit sinds de lockdown van 2019 in de lift in Vlaanderen. Ook zijn de opleidingen tot bike-fitter steeds populairder bij kinesisten. Hier kan je dus terecht als je je fiets correct wil laten afstellen op maat van je lichaam. Je huidige positie op de fiets zal bekeken worden, alsook zal men een lichamelijke screening uitvoeren. Met deze combinatie kan worden nagaan of je zelf bepaalde oefeningen kan doen en/of er aanpassingen aan je fiets moeten gebeuren. Je wordt op de rollen gezet en krijgt markers op elk belangrijk gewricht. Deze markers worden dan gefilmd tijdens het fietsen. Hierbij worden als basis enkele hoeken berekend in je lichaam (romphoek, kniehoek, enkelhoek, bekkenstand...). Zo’n bike-fitting kan aangevuld worden met een zadeldrukpuntmeting en een voetpuntdrukmeting, maar dit bieden ze nog niet overal aan. Hierbij wordt de verdeling van je druk/gewicht/kracht bekeken op je zitvlak en ter hoogte van de voetzool, het contactpunt met je pedaal.

5. Jump for joy, klaar voor de spronganalyse

Doe je een impactsport, dan kan er gekozen worden voor een spronganalyse. Er worden allerlei sprongvarianten van je gevraagd. Springen vanuit squat, springen op 1 been, springen met gestrekte of met gebogen knieën, met en zonder gebruik van je armen. heel wat mogelijkheden dus. Met lasers zal je contacttijd en air time gemeten worden. Dit is respectievelijk de tijd hoe lang je op de grond blijft tussen 2 sprongen in, en de tijd die je in de lucht bent. Hoe korter je contacttijd en hoe langer je air time, hoe explosiever je bent. Dit kan ook gebruikt worden doorheen je revalidatietraject om je vooruitgang op vlak van sprongkracht te meten. Regelmatig hertesten is de booschap.

6. Performance physio op zoek naar “marginal gains”: 3D motion capture

Er komt een dag waarop je ook complexere sportspecifieke bewegingen zal kunnen uitvoeren zoals een schijnbeweging tijdens het voetballen, pivoteren in basket, een werpbeweging in baseball, opslag tijdens volleybal… en dat we deze beweging volledig in 3D kunnen reconstrueren. 6 à 8 camera’s verspreid over de omgeving zullen je continu filmen en ‘tracken’. Deze 3D motion capture herkent onze gewrichten en lichaamsdelen. Je bevindt je op een krachtenplatform zodat de gemaakte bewegingen ook te analyseren zijn met de richting en grootte van de kracht die je produceert tijdens de beweging. Alle data verkregen via de camera’s zal gebundeld worden tot een 3D-figuurtje van jezelf met enkele pijlen (vectoren) die de krachten voorstellen.

Deze technologie zal in eerste instantie gebruikt worden door coaches en topsporters om techniek-aanpassingen uit te voeren tijdens een complexe beweging (denk maar aan speerwerpen). In een later stadium zullen ook sportkinesisten deze data gebruiken om je ook specifieke tips te geven tijdens het uitvoeren van je revalidatie-oefeningen.

7. Je conditie verbeteren in een virtuele omgeving dankzij Zwift en EXR.

Je actieve sessie bij de kinesist start met een opwarming. Heb je een voorkeur voor de fiets? Om dit aangenamer te maken zijn de nieuwste spinningbikes en hometrainers uitgerust met de mogelijkheid te verbinden met Zwift. Zwift? Dat ken ik al hoor Lander. Inderdaad, het indoor-fiets platform is inmiddels goed ingeburgerd bij de recreatieve fietser die bij slecht weer toch indoor op de rollen of spinningbike zijn conditie wil onderhouden. Dankzij Zwift kan je je verbinden met fietsers over de hele wereld en samen de tofste virtuele parcours afleggen.

Met EXR, terug van Belgische makelij, kan je ook op de roeier jezelf door het water zien klieven. Je neemt plaats achter je indoor roeitoestel en je ziet jezelf synchroon op je scherm een rivier afvaren. Alle trainingsdata wordt automatisch op je tablet overgezet. Wist-je-datje? Ward Lemmelijn (gekend van de container cup evenals wereldkampioen indoor roeien) gebruikt deze app om zijn indoor roeitrainingen op te fleuren.

8. Lopen op de maan (zonder zwaartekracht) met de AlterG

Loop je heel erg veel kilometers en wil je nog meer lopen zonder te overbelasten? Of ben je aan het revalideren en mag je nog niet teveel belasten? Dan is de AlterG echt iets voor jou. Je bent omringd door een vacuüm omhulsel waar men met luchtdruk werkt, waardoor je minder onderhevig bent aan de zwaartekracht, dus je hebt minder impact op je lichaam. Je kan het zo instellen dat je 1 tot 80% van lichaamsgewicht wegneemt. Nadelig is dat bij deze percentages ook je looptechniek anders zal zijn.

9. Krachtpatser in de maak

Nadien nog enkele oefeningen met het trekapparaat? Je kent het wel, een katrollensysteem met gewichten die je kan versteken tot het gewenste gewicht. De nieuwe systemen werken op luchtdruk en zijn uitgerust met een ingebouwde power output meter. Het toestel zegt niet meer hoeveel gewicht je verplaatst hebt, wel hoeveel vermogen (uitgedrukt in wattage) je hebt geproduceerd. Dit is een combinatie van de weerstand van het toestel en je snelheid tijdens de uitvoering. 

10. Fancy flashy training

Op het eind van de revalidatie zal ‘functionele training’ een groter aandeel hebben in het totaalplaatje. Voor mij persoonlijk bevat dit twee belangrijke elementen. Functioneel houdt in dat er zo sportspecifiek mogelijk wordt getraind. Dus de bewegingen nabootsen van je sport, met de juiste conditionele prikkel, dezelfde krachtprikkels qua intensiteit, snelheid en hoeken. Daarnaast bevat functioneel ook het woord FUN. Want als je tijdens je revalidatie ook FUN hebt komt dat je motivatie en inzet alleen maar ten goede. Hierbij is reflective training een ideale tool. Dit kunnen verschillende ‘pods’ zijn die kleuren geven. Je moet dan opdrachten doen zoals loopopdrachten naar de verschillende oplichtende pods. Je moet ze uittikken met hand of voet, of gewoon erover swipen om ze uit te doen, nadien zal een ander lichtje opkleuren. Je kinesist zal je ook verschillende opdrachten meegeven, blauw licht is linker voet, rood licht is rechter voet, bij paars lichtje mag je een burpee uitvoeren. Oneindig veel variatie, oneindig veel FUN!

11. Een uitsmijtertje: Meta-physio dankzij VR en AR?

Berichten over Meta-werelden, digitale werelden waar we met virtual reality en augmented reality ons kunnen naartoe begeven komen hier en daar al eens in de media. Ons media-landschap gaat steeds meer virtueel (kijk maar naar alle VR-brillen, tactile-suits en spelconsoles die de grenzen betreden van deze virtuele werelden).

Ook de kine-wereld zal op een dag binnentreden in deze virtuele wereld. Coole games, die achterliggend zeer doordacht zijn opgesteld voor kinesist en patiënt. De kine zal in functie van je soort letsel en fase van herstel heel wat parameters kunnen instellen. Om een eenvoudig voorbeeld te geven: je speelt ‘fruit ninja’ in een volledige virtuele wereld (dankzij VR-bril) en met je armen moet je de fruitstukken doorsnijden. Je kine kiest in beginfase voor een trage snelheid, alsook komen de fruitstukken nooit boven schouderhoogte. Op het eind van je revalidatie komen de fruitstukken aan hoge snelheden, meerdere fruitstukken op eenzelfde moment, in alle richtingen en op verschillende hoogtes. Schouder-revalidatie next level. Voor de kenners van VR-games onder ons, denk aan Beat Saber, maar dan volledig aangepast aan de fase van je revalidatie.

Zo’n vaart zal het wel niet lopen zeker?

Je moet van heel wat tools op de hoogte zijn om de bomen nog door het bos te zien na het lezen van deze blogpost. Zo’n vaart zal het dus zeker niet lopen.

Ten eerste hebben vernieuwingen heel wat tijd nodig. Dus al deze snufjes zullen in de loop der jaren hun weg wel vinden tot bij de kinesisten.

Ten tweede zal je sportkinesist wellicht niet alles aanbieden. Hij/zij kan niet in alles expert zijn en zal tussen het ruime aanbod van nieuwe tools keuzes maken en zich hierin verder ontwikkelen.

Ten derde legt dit artikel de nadruk op innovatie en technologische ontwikkeling bij de kinesist, maar de fundamenten zullen altijd aanwezig blijven. De plek waar er naar je klachten geluisterd zal worden, redeneren over het ontstaan van je klachten en een strategie om een betere versie van jezelf te worden. Dit blijft de essentie. Deze nieuwe tools zorgen voor meer mogelijkheden en variatie in het bereiken van die doelen. De belangrijkste ‘tool’, dat ben jijzelf als patiënt, want die apparatuur gaat de oefeningen voor jou niet doen, toch?

Wil je meer te weten komen over deze en andere technologieën bij de sportkinesist? Lees dan de uitgebreidere blog van Lander Vansteene!