Grensoverschrijdend gedrag in de sportclub: wat kan jij doen en bij wie kan je terecht?

Grensoverschrijdend gedrag in de sportclub: wat kan jij doen en bij wie kan je terecht?

Karolien Adriaens is klinisch psychologe en focust zich op het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek naar omstandersgedrag en de preventie van grensoverschrijdend gedrag tegen kinderen, zowel binnen als buiten de sport (Thomas More, Expertisecentrum Zorg en Welzijn, Onderzoeksgroep Mens en Welzijn).
Tine is criminologe en onderzoekt grensoverschrijdend gedrag in de sport (Thomas More hogeschool, Expertisecentrum Zorg en Welzijn, Onderzoeksgroep Mens en Welzijn). Ze adviseert het Internationaal Olympisch Comité in het opzetten van evidence-based beleid en procedures om grensoverschrijdend gedrag in de sport te voorkomen.
Sporter Blog Beleid Gezond Sporten Gezond Sporten Ethiek

Voor velen van ons is sporten leuk, uitdagend, sociaal en goed voor lichaam en geest. Helaas is de sportclub ook een context waarin grensoverschrijdend gedrag plaatsvindt. Recent Vlaams en internationaal onderzoek toonde aan dat psychisch, fysiek en seksueel grensoverschrijdend gedrag vaak voorkomt, vooral bij jonge competitiesporters. Voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag zijn beledigingen, vernederingen, bedreigingen, ongepaste seksuele aanrakingen, en fysiek geweld. Een recente Europese studie (1), waaraan bijna 1500 Vlaamse sporters deelnamen, toonde aan dat psychisch grensoverschrijdend gedrag (59%) het meeste werd gerapporteerd, gevolgd door fysiek grensoverschrijdend gedrag (51%), en contact seksueel grensoverschrijdend gedrag (20%). Deze, maar ook andere internationale studies, tonen aan dat grensoverschrijdend gedrag niet enkel wordt gesteld door coaches en andere autoriteitsfiguren, maar ook vaak gebeurt tussen jonge sporters onderling.

Het meemaken van grensoverschrijdend gedrag kan op korte en lange termijn leiden tot ernstige fysieke en psychische gezondheidsklachten, een verminderde levenskwaliteit, minder plezier in de sport, verminderde motivatie en prestaties en soms ook het stoppen met sporten. 

Zelf zo’n ervaringen aankaarten of rapporteren in de sportclub is vaak niet eenvoudig.

Sporters voelen zich beschaamd, schuldig, oncomfortabel om erover te spreken, of weten simpelweg niet of en waar zoiets gemeld mag en kan worden. Bovendien worden signalen van grensoverschrijdend gedrag door omstanders vaak niet opgemerkt, geminimaliseerd of zelfs weggewuifd of genegeerd. Deze reacties kunnen de impact van het ervaren van grensoverschrijdend gedrag nog verder vergroten. Het is daarom belangrijk dat iedereen in de sportclub leert om signalen tijdig te herkennen, te melden en er zo mee voor te zorgen dat het stopt. Iedereen in de sportclub kan een omstander zijn: medesporters, coaches, ouders, sportpsychologen, artsen, kinesisten, bestuursleden, supporters, enz. Een gezamenlijke inspanning van al deze omstanders is cruciaal om een veilige sportomgeving te waarborgen en de negatieve gevolgen van grensoverschrijdend gedrag te verminderen.

In veel Vlaamse clubs kan je met bezorgdheden en vragen terecht bij de vertrouwenspersoon of het Aanspreekpunt Integriteit (API).

Club-API’s zijn (idealiter) opgeleid om op te treden bij bezorgdheden, meldingen of onthullingen van grensoverschrijdend gedrag. Ze worden daarvoor opgeleid en ondersteund door het Centrum Ethiek in de Sport en de respectievelijke sportfederaties. 

Trainers en bestuurders kunnen bij het Centrum Ethiek in de Sport, de Vlaamse Trainersschool en de Vlaamse Sportfederatie terecht voorbijscholing en ondersteuning. De interactieve workshops van het Vlaggensysteem, Grenswijs en Safe Sport Allies brengen het thema op een positieve manier onder de aandacht en zetten clubs en hun leden aan om er actief mee aan de slag te gaan.

Iedereen kan dus een steentje bijdragen, ook jij. Elke bezorgdheid of vermoeden kan discreet besproken worden met de club-API of federatie-API. Ook buiten de sport kan je terecht bij 1712 (www.1712.be) of bij het Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag (www.vlaanderen.be/vlaams-meldpunt-grensoverschrijdend-gedrag) van de Vlaamse overheid. Moedig ook je medesporters aan om waakzaam te zijn en, wanneer dat kan, erover te spreken. Een open cultuur creëren waarin eigen en andermans grenzen respectvol aangegeven kunnen worden, is de beste garantie op een veilige en fijne sportomgeving.

Tot slot, enkele concrete tips:

    • Sommige gedragingen kunnen voor anderen oké aanvoelen, maar voor jou misschien niet. Dit is helemaal oké. Ieders grens is anders en het is belangrijk dat we elkaars grenzen respecteren.
    • Enkel jij kan toestemming geven over wie jouw lichaam mag aanraken en op welke manier.
    • Het is oké om op elk moment nee te zeggen wanneer iets niet goed voelt. Je hoeft niet uit te leggen waarom je nee zegt.
    • Zie of hoor je iets dat niet oké voelt, praat erover met een iemand die je vertrouwt, zoals de club-API!

   

Op zoek naar nog meer tips en tricks? Neem zeker eens een kijkje op de Safe Sport Allies website. Hier vind je verschillende materialen om een veilig sportklimaat te creëren in de sportclub. Er zijn materialen beschikbaar specifiek voor sporters, maar ook voor trainers, ouders en clubbestuurders. Laten we samen werken aan een veilige sportomgeving! 


club-API 

Grensoverschrijdend gedrag  

Bronnen:

    1. Hartill M, Rulofs B, Allroggen M, Demarbaix S, Diketmüller R, Lang M, e.a. Prevalence of interpersonal violence against children in sport in six European countries. Child Abuse Negl. december 2023;146:106513. 

Vind een expert

  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Dries Dieusaert

    Huisarts, Sportarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Johan Roeykens

  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Kristof Peeters

    Huisarts, Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut, Trainer
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Hamza Laamarti

    Diëtist
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • Sara Engels

    Gynaecoloog
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • An Konings

    Sportarts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Sportieq vzw - Gezond Sporten

  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Kelly Cauwenbergh

    Kelly Cauwenbergh

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Dokter Jonas Wilms BV

    Huisarts, Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Sofie Decamps

    Sportarts
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Tom Smolders

    Huisarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Erik Van Lierde

  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marc Schiltz

  • Jan Boon

    Huisarts
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Dorien Meeusen

    Sportdiëtist
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Barbara Vandenbussche

    Barbara Vandenbussche

    Kinesitherapeut
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Trees Dooms

  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Tomas Hannes

    Tomas Hannes

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • BVBA Samcon

  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Willy Coosemans

  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Karel Pardaens

  • Diëtist en Gedrags- & Mindsetspecialist

    Lieselot Wouters

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • Peter Plessers

  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts

Gerelateerde items

Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Kinderen en jongeren_sporthethiek.png

Hoe kijken kinderen en jongeren naar een veilig sportklimaat?

Sporter Blog Ethiek
Sportgeneeskunde
Genderonrust in topsport.png

Genderonrust in topsport

Sporter Blog Ethiek Gezond Sporten Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Blessurepreventie
enkelverzwikking

Veel voorkomende sportblessures: een enkeldistorsie

Sporter Artikel Factsheet Video Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Sluiten