Hoe kijken kinderen en jongeren naar een veilig sportklimaat?

Hoe kijken kinderen en jongeren naar een veilig sportklimaat?

Karolien Adriaens is klinisch psychologe en focust zich op het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek naar omstandersgedrag en de preventie van grensoverschrijdend gedrag tegen kinderen, zowel binnen als buiten de sport (Thomas More, Expertisecentrum Zorg en Welzijn, Onderzoeksgroep Mens en Welzijn).
Tine is criminologe en onderzoeker ‘Veilig leef- en sportklimaat’ aan de Thomas More hogeschool. Ze is directeur van Arch Safeguarding en adviseert sportorganisaties in het opzetten van evidence-based beleid om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Ze is coauteur van het IOC Consensus Statement.
Sporter Blog Ethiek

Waarom inspraak van kinderen belangrijk is

In onze vorige blogpost ‘Grensoverschrijdend gedrag in de sportclub: wat kan jij doen en bij wie kan je terecht?’ stonden we stil bij wat grensoverschrijdend gedrag in de sport inhoudt, wat sporters zelf kunnen doen en bij wie (bv. Aanspreekpunt Integriteit of API) ze terecht kunnen bij vragen, bezorgdheden of vermoedens. We benadrukten dat iedereen in de sportclub een belangrijke rol heeft in het creëren van een veilige sportomgeving, van sporters en trainers tot ouders, clubbestuurders en supporters.

Veel van de huidige maatregelen worden echter vaak ontwikkeld zonder de mening van (jonge) sporters te bevragen. Net omdat we een veilige sportomgeving willen creëren voor sporters, is hun stem van cruciaal belang. Wat vinden sporters belangrijk als het gaat over een veilig sportklimaat? 

Percepties van kinderen uit het kinderparticipatie platform

De Europese Unie heeft via het kinderparticipatie platform 1000 kinderen uit 21 verschillende Europese landen tussen 7 en 17 jaar bevraagd over wat zij belangrijk vinden om zich veilig te voelen (1). Niet enkel de sportomgeving werd bevraagd, maar ook hun bredere leefwereld, zoals school, thuis en online. 

Kinderen en jongeren gaven aan dat ze het belangrijk vinden om persoonlijk met iemand te kunnen praten wanneer ze zich niet goed voelen of met vragen zitten, bij voorkeur familie en/of vrienden. Hun tips voor volwassenen waren onder andere:

    • Meer en beter luisteren: volwassenen moeten kinderen en jongeren betrekken bij beslissingen.
    • Duidelijke informatie geven: zorg als volwassene voor begrijpelijke en toegankelijke communicatie.
    • Bied hulp bij grenzen stellen: geef als volwassene ondersteuning door het stellen van grenzen en regels.
    • Samenwerking tussen volwassenen en kinderen: werk samen om problemen of moeilijkheden aan te pakken.
    • Bescherming van mentale gezondheid: besteed aandacht aan hoe kinderen en jongeren zich voelen, en bescherm de mentale gezondheid.

Percepties van sporters

Tijdens de Youth Olympic Games van 2018 (2) en 2020 (3) werden jonge sporters gevraagd naar hun perceptie over een veilig sportklimaat. Thema’s zoals veiligheid, fair play, sportiviteit en dopingvrije sport kwamen aan bod. Niet onbelangrijk, sporters omschreven een veilige sportomgeving ook als een plek waar er geen plaats is voor grensoverschrijdend gedrag.

Uit het onderzoek van Willson en collega’s (4) bleek dat sporters verschillende uitdagingen zien om hun sportomgeving veilig te maken en te houden, zoals de normalisatie van bepaalde gedragingen (bv. schreeuwen, schelden, doortrainen bij uitputting of blessures), de aanwezigheid van een prestatie- en zwijgcultuur, en een gebrek aan aandacht voor gelijkheid, diversiteit en inclusie. Hierdoor is het voor jonge sporters niet altijd eenvoudig om aan een volwassene aan te geven wanneer iets niet goed voelt.

Uit dit en ander onderzoek leerden we dat er een aantal cruciale elementen nodig zijn voor een veilige sportomgeving:

    • Athlete-centered coaching: stel de sporter altijd centraal.
    • Motiverende coaching stijl: een motiverende stijl (bv. sporters keuzes aanbieden, in gesprek gaan, aangepaste hulp aanbieden) heeft een positief effect op motivatie, sportprestatie, welzijn en ook inspraak – waardoor de drempel verlaagd wordt om over grensoverschrijdend gedrag te spreken (5).
    • Zorg voor toegankelijke onafhankelijke ondersteuning en meldingssystemen.
    • Goed opgeleide API’s: API’s die voorbereid zijn om met bezorgdheden of klachten aan de slag te gaan.

Door actief te luisteren naar de stem van jonge sporters, kunnen we samen werken aan een veilig sportklimaat. We nodigen alle sportclubs en federaties uit om naar de sporters te luisteren en hen te betrekken bij de ontwikkeling van veiligheidsmaatregelen, en om de nodige ondersteuning te bieden aan alle betrokkenen. Samen kunnen we een veilige sportomgeving creëren voor alle sporters waar ze zich veilig en gewaardeerd voelen!

 

Take home – Wat vinden (jonge) sporters belangrijk?

  1. Toegang hebben tot een volwassene die een luisterend oor biedt.
  2. Betrokken worden bij beslissingen over het garanderen van een veilig sportklimaat.
  3. Stel hun fysieke, mentale en sociale welzijn voorop. Person first, athlete second!
  4. Zorg voor goed opgeleide en ondersteunde API’s die voorbereid zijn om met klachten of bezorgdheden aan de slag te gaan.

 

Referenties:

  1. European Union. (2004). Children's Voices on Feeling Safehttps://eu-for-children.europa.eu/feeling-safe
  2. Mountjoy M, Vertommen T, Burrows K, Greinig S. #SafeSport: safeguarding initiatives at the Youth Olympic Games 2018. Br J Sports Med. 2020;54(3):176-82. 
  3. Mountjoy M, Vertommen T, Tercier S, Greinig S, Burrows K. SafeSport: Perceptions of Harassment and Abuse From Elite Youth Athletes at the Winter Youth Olympic Games, Lausanne 2020. Clin J Sport Med. 2022;32(3):297-305. 
  4. Willson E, Kerr G, Battaglia A, Stirling A. Listening to Athletes’ Voices: National Team Athletes’ Perspectives on Advancing Safe Sport in Canada. Front Sports Act Living.  2022;4:840221. 
  5. Haerens L, Vansteenkiste M, De Meester A, Delrue J, Tallir I, Vande Broek G, e.a. Different combinations of perceived autonomy support and control: identifying the most optimal motivating style. Phys Educ Sport Pedagogy. 2018;23(1):16-36. 

 

Vind een expert

  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Erik Van Lierde

  • Jason Coldwell

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Trees Dooms

  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • jan Knapen

    Kinesitherapeut
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Matthias De Paepe

    Kinesitherapeut
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Marc Schiltz

  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Sara Engels

    Gynaecoloog
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut, Trainer
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Bert Van Bogaert

    Huisarts, Sportarts, Trainer
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Tomas Hannes

    Tomas Hannes

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Peter Lagrou

    Sportarts, Andere arts-specialist
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Kelly Cauwenbergh

    Kelly Cauwenbergh

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Sportieq vzw - Gezond Sporten

  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Huisarts, Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Dries Dieusaert

    Huisarts, Sportarts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Peter Plessers

  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • sportarts en huisarts

    Steven Van Holm

    Huisarts, Sportarts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Karel Pardaens

  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Johan Roeykens

  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Dokter Jonas Wilms BV

    Huisarts, Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut, Osteopaat
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Kristof Peeters

    Huisarts, Sportarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Barbara Vandenbussche

    Barbara Vandenbussche

    Kinesitherapeut
  • Sam Moustie

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Joost Blontrock

    Huisarts, Sportarts
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • BVBA Samcon

  • An Konings

    Sportarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Dorien Meeusen

    Sportdiëtist
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts

Gerelateerde items

Beleid
Grensoverschrijdend gedrag

Grensoverschrijdend gedrag in de sportclub: wat kan jij doen en bij wie kan je terecht?

Sporter Blog Ethiek Gezond Sporten Beleid Gezond Sporten
Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Beleid
Blog_Matchfixing.png

Matchfixing: wijdverspreid en onder de radar of ‘much ado about nothing’?

Sporter Blog Ethiek Gezond Sporten Beleid Gezond Sporten
Sportgeneeskunde
Genderonrust in topsport.png

Genderonrust in topsport

Sporter Blog Ethiek Gezond Sporten Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Sluiten