Ik kan niet sporten want...

De geest is gewillig maar het vlees is zwak. Ik sport al mijn hele leven, en toch blijft regelmatig trainen een strijd tegen mijn aangeboren lamlendigheid. De mens is vindingrijk in het wegrationaliseren van belabberde keuzes. Een excuus is gauw gevonden. Misschien ben jij zo’n afgetrainde ijzervreter die zijn boterhammen met VO2-maxpasta belegt, maar voor velen is sporten telkens weer een overwinning op zichzelf. Zie hier de top-5 van drogredenen om bij de pakken te blijven zitten.

5: ik ben te oud, TE lelijk, TE ONHANDIG

Het probleem

Juist de mensen voor wie sport het voordeligst zou kunnen zijn, komen er vaak niet aan toe doordat ze onzeker zijn vanwege hun leeftijd, uiterlijk of gebrek aan sportief talent. Mensen zien bejaarde, dikke of klunzige sporters aan het werk en zouden zelf nooit zo’n mal figuur willen slaan.

De oplossing

• Als ouderdom en de kwalen die daarbij horen het probleem vormen: ga op sportmedisch onderzoek, zodat je uit de mond van een bekwaam sportarts kunt horen wat je op sportief gebied nog wél veilig kunt doen. Dat is vast meer dan je denkt.
• Bezorgd om je uiterlijk? Laat de mensen denken wat ze denken en besef dat jouw uiterlijk merkbaar zal verbeteren als je erin slaagt regelmatig te sporten, terwijl de criticasters langs de lijn die zelf niks doen alleen maar lelijker worden. Niet gerustgesteld? Ga dan in je eentje sporten in de natuur, of draag een hoody. Dat staat nog stoer ook.
• Altijd slecht in sport geweest? Bal- of evenwichtssporten zijn misschien geen goed idee, maar gelukkig zijn er tal van activiteiten waar je als amateur geen sterk ontwikkeld coördinatievermogen of speciaal talent voor nodig hebt, zoals wandelen, joggen, fietsen, de meeste vormen van fitness, zwemmen…

4: ik heb er de puf niet voor OF HOU HET NIET VOL

Het probleem

Veel mensen kunnen zich niet opladen om te gaan sporten. Ze kunnen het simpelweg niet opbrengen of geven het snel op.

De oplossing

Allerlei tips kunnen helpen. Je moet nagaan wat voor jou werkt.

• Doe alleen wat je leuk vindt. Misschien heb je tot nu toe enkel de sport beoefend die je ouders, turnleraar, partner of een vriend je hebben opgedrongen. Hou je niet van hardlopen, zwemmen of fietsen? Doe dat dan niet en probeer een sport die je wél aantrekkelijk lijkt. Leer tennissen, karten, skeeleren, mountainbike, kangoeroejumpen, badmintonnen, dansen, skiën, paardrijden… Technische sporten vergen wat meer tijd om te leren, maar dat proces kan juist plezierig en uitdagend zijn. Zodra je de basistechniek beheerst, kun je er tientallen jaren plezier aan beleven.
• Hou je sportsessies bij in een tabel. Zien dat je al íets hebt gedaan, motiveert om het nog eens te doen. Overweeg een mobiele app als Strava te installeren om je prestaties of vorderingen te monitoren en te ijken ten opzichte van andere sporters. Ook met een sporthorloge kun je inspanningen monitoren.
• Stel een ambitieus maar haalbaar langetermijndoel zoals: tien kilo afvallen, de Ten Miles lopen of die legendarische puist in het Centraal Massief overwinnen tijdens de jaarlijkse MonVentoux. Geef jezelf daar ruim de tijd voor, minstens enkele maanden. Geef jezelf een beloning als je je doel bereikt.
• Vul de vragen op sportkeuring.be in en laat je sportmedische geschiktheid testen door een sportarts. Bespreek bij die gelegenheid je sportplannen. Dat verhoogt de ernst van je voornemen en maakt de onderneming concreter.
• Als het vooruitzicht op een betere gezondheid of conditie je niet motiveert, focus dan op de vele andere voordelen:
  • Je zult je mentaal beter voelen als je regelmatig sport. Sport is net zo effectief tegen pakweg depressie als antidepressiva. Het werkt ook uitstekend tegen stress en het verhoogt je zelfvertrouwen.
  • Je zult er mettertijd strakker uitzien. Je figuur verbetert. Je blik en de teint van je huid fleuren op. Je houding wordt krachtiger en eleganter. Mensen zullen dat na enkele maanden merken en complimentjes geven.
  • In combinatie met gezonde voeding helpt sport je gewicht onder controle te houden. Toch moet je beseffen dat je van sporten alleen niet snel afvalt, doordat het gewicht van verbrand vet door extra spiermassa wordt vervangen. Wil je bovenal gewicht verliezen, dan is regelmatig een uur stevig wandelen beter dan intensief sporten. Veel mensen met overgewicht beulen zich af door hard en lang te joggen, raken teleurgesteld als de weegschaal na een paar weken amper volgt, geven het op, troosten zich in de ijskast en eten de weinige verloren kilo’s binnen de kortste keren terug.
  • Als je samen met anderen sport kun je vriendschappen onderhouden of nieuwe vriendschappen smeden.

3: IK HEB EEN GEZONDHEIDSPROBLEEM

Het probleem

We mankeren allemaal wel wat; is het niet chronisch, dan hebben we regelmatig wel een of ander acuut gezondheidsprobleem dat we als perfect excuus kunnen inroepen om niet te hoeven sporten. Wie zal je tegenspreken? Natuurlijk moet je naar je lichaam luisteren. Pijn is een signaal dat er iets fout zit, maar pijn kan ook met stress en een gebrek aan afleiding of beweging te maken hebben. Een mens kan zich namelijk ook ziek piekeren.

De oplossing

Vooraf dit: als je twijfelt of je wel mag sporten, neem dan vooraf contact op met je huisarts. Doe dat ook als je voor of tijdens het sporten druk op de borst voelt, als je duizelig bent, mogelijk een hersenschudding hebt of als je ergens een abnormale, scherpe pijn gewaarwordt.

• Eerst het ernstiger werk. Mensen die kampen met diabetes, astma, overgewicht, darmklachten, kanker, hartproblemen, depressie of andere chronische gezondheidsproblemen worden haast allemaal beter als ze regelmatig en op de juiste manier sporten. Dat is contra-intuïtief, want tot voor kort werden zieke mensen doorgaans als kasplantjes behandeld. Tegenwoordig wordt sport steeds vaker ingezet als medicijn. Sporten kan sommige ziekten genezen, het herstel bevorderen of complicaties voorkomen. De enige voorwaarde is dat je in overleg met je arts sport.
• Wat acute of lichtere klachten betreft – denk aan kwaaltjes als hoofdpijn, kiespijn, keelpijn, verkoudheid, griep, pijn aan een voet, enkel, knie, lies, heup, schouder, elleboog of hand, een ontstoken wondje, stijfheid of buikloop - is de belangrijkste boodschap: sport nooit als je koorts hebt. Dat heeft te maken met het risico op virale hartspierontsteking. Ook na het verdwijnen van de koorts mag je nog evenveel dagen niet sporten als het aantal dagen dat je koorts had.
• Heb je geen koorts en voel je slechts milde pijn of hinder van je probleem, test dan voorzichtig of je kunt sporten. Begin rustig aan en voel wat die eerste inspanning met je lichaam doet. Er is een behoorlijke kans dat je klachten zullen afnemen. Bouw de inspanning in dat geval langzaam op, maar zorg dat je niet buiten adem of uitgeput raakt.
• Stop meteen als de klachten verergeren of na een kwartier als de hinder aanhoudt. Neem daarna contact op met je arts.
• Zelfs met spier- of gewrichtsproblemen, zoals bij sportblessures, is complete rust meestal slechter dan helemaal niet bewegen. 

2: IK BEN TE MOE NU

Het probleem

Als je het gevoel hebt dat je te moe bent om te sporten, terwijl je geen abnormaal zware lichamelijke arbeid hebt verricht en ook niet slecht hebt geslapen, dan zit de vermoeidheid meer in je hoofd dan in je lichaam. Je beeldt je niks in. Je bent echt moe, maar het is je brein dat verpozing nodig heeft.

De oplossing

Als je sport, dan gaat er extra bloed en zuurstof naar je hersenen, spieren en andere weefsels. Het verhoogt ook de afgifte van neurotransmitters als dopamine, serotonine en natuurlijke endorfines, waardoor je je beter gaat voelen en extra energie krijgt. Vreemd dat iets wat op het eerste gezicht alleen maar energie kost, je uiteindelijk ook energie gééft.

• Natuurlijk geldt dat vooral voor matige inspanningen, waarbij je nog kunt praten en die niet langer dan een half uur duren. Denk aan stevig wandelen, rustig joggen, fietsen of yoga. Als je pakweg 15 kilometer hardloopt, dan raak je allicht vermoeid, maar dat is een gezonde vermoeidheid, die niet belet dat je brein wellicht fitter zal zijn dan ervoor. Alles bij elkaar zul je je hoe dan ook beter voelen.

• Spreek met iemand af om samen te sporten. Dan voel je je een beetje verplicht om die afspraak na te komen en laat je je niet zo gedwee bedotten door die vermoeide hersenen.
• Slaap je vaak slecht? Sport dan niet ’s avonds, want het duurt twee uur voor je interne keuken rustig genoeg is om de slaap te kunnen vatten. Overdag sporten kan je slaapkwaliteit bevorderen, maar een echte slaapstoornis (zoals slaapapnoe) los je er niet mee op. Praat in dat geval met je huis- of sportarts.

1: ik heb geen tijd vandaag

Het probleem

Dit moet zowat het meest misbruikte excuus zijn. We hebben het veel te druk met werken, pendelen, huishoudelijke taken, kinderen, administratie en allerlei sociale verplichtingen. Vreemd genoeg vinden we de meeste dagen wél tijd om een paar uur aan onze gsm of tv te hangen.

Enkele decennia geleden werkten de meeste mensen nog zes dagen per week en gingen ze hooguit eens per jaar met vakantie, en toch is het de huidige generatie die het drukdrukdruk heeft. Het lijkt wel alsof we er heimelijk op kicken, want als we zoveel om handen hebben, dan zijn we goed bezig, gaan we vooruit, maken we carrière. Toch? Stress als statussymbool.

Toegegeven, iedereen kan eens een abnormaal drukke periode hebben maar als je systematisch overwerkt, dan ben je ofwel dom, of chaotisch, of inhalig, of inefficiënt of veel te goed voor deze wereld. Kies zelf maar wat je het vervelendste vindt.

De oplossing

Sporten verdient tijd, want het verhoogt de kans dat je gezondheid niet alleen stabiel blijft, maar verbetert. Dat houdt je lichamelijk fit en het zet ook de ramen van je bovenkamer wijd open. Als je sport, dan pak je professionele en private activiteiten doeltreffender, intenser en met meer energie aan.

• Tijd moet je maken. Dat betekent: sport tot prioriteit verheffen en onbenulliger dingen als lummelen, bingewatchen, je maaltijd op Facebook zetten, aperitieven of naar de sporttraining van je kind kijken, schrappen of beperken.
• Het helpt als je sport in je agenda opneemt, net als andere activiteiten die je niet mag vergeten. Begin bescheiden met bijvoorbeeld twee keer in de week een half uurtje. Naarmate je de positieve effecten op je lijf voelt, wil je automatisch meer tijd voor sport reserveren.
• Kies de tijdstippen die je het best passen.
• Wat de meeste mensen echt wel zouden kunnen als ze het zouden willen, is een half uur vroeger opstaan om te sporten. ’s Winters is het dan nog donker, dus draag een fluohesje en een hoofdlamp. ’s Ochtends sporten kan zowel nuchter als na een glas water en een banaan of wat yoghurt met muesli.

Zo. En nu ga ik sporten.