Sporten leuk (en verslavend) maken. ‘Gamification’ to the rescue?

Sporten leuk (en verslavend) maken. ‘Gamification’ to the rescue?

Als doctor in de sportsociologie heeft Charlotte Van Tuyckom een bijzondere interesse in de sociologisch-historisch-beleidsmatige component van sport. Haar passie voor onderzoek en wetenschapscommunicatie zet ze graag om in blogs en podcasts. Beroepsmatig is ze als docent/onderzoeker verbonden aan de opleiding Sport en Bewegen van Howest en de Sportinnovatiecampus. Charlotte heeft een bijzondere interesse in digitale innovaties en de impact ervan op de sport- en gezondheidssector. Met een verleden in marketing is ook sport- en gezondheidspromotie helemaal haar ding. Ze zetelt tevens in de Vlaamse Sportraad, die advies geeft aan de minister van Sport.
Sporter Blog Gezond Sporten Gezond Sporten

Gamende jongeren komen vaak negatief in het nieuws. Spelletjes worden echter al duizenden jaren gespeeld. Door jong én oud. Pokémon Go, het populaire augmented reality smartphone-spel waarbij je Pokémons moet vangen, zou maar liefst meer dan 1 miljard keer gedownload zijn. En heus niet enkel door jongeren. Maar wat kan de sportwereld leren van Pokémon Go? Of van Angry Birds, of Candy Crush? Wat maakt spelletjes zo aantrekkelijk, zo verslavend? En hoe kunnen speltechnieken ook toegepast worden op situaties of contexten die geen spel zijn? Charlotte Van Tuyckom geeft je een antwoord op deze vragen!

Al ‘spelend’ fitter worden

Denk aan een typisch spelletje als Farmville, enkele jaren terug enorm populair op Facebook. Doel bij Farmville is het onderhouden van een virtuele boerderij. Ook al ken je het niet, aan de grafische interface zie je meteen dat het om een spel gaat. En als je wat gedetailleerder kijkt, onderscheid je tal van spelelementen. De speler kan punten verzamelen, een level hoger komen in het spel, beloningen en badges ontvangen, een avatar maken, met vrienden spelen, enz.

Gamification 1

Farmville, het spel waarbij je een virtuele boerderij moet onderhouden

Diezelfde elementen vind je ook terug bij applicaties die mensen motiveren tot (meer) sporten en bewegen. Denk bijvoorbeeld aan Strava, het platform waarop heel wat lopers en fietsers hun prestaties bijhouden. Ook daar zijn er punten, badges, progressiebars, persoonlijke uitdagingen, leaderboards, medailles, bekers, competitie met vrienden, … Een spel als het ware.

Gamification 2

Strava, een online sportplatform dat tal van spelelementen gebruikt

Strava is een mooi voorbeeld van gamification, 

the use of game elements, game design techniques in non-game contexts

Ook andere online sportcommunity- of workoutplatformen zoals Nike Run ClubZwiftGarminPolar ClubFitbitMyFitnessPalFitocracy, … zijn daar goed in. Het gegeven van sporten proberen ze om te vormen tot een soort spelbeleving. Al dan niet gecombineerd met hun eigen smartwatch of activity tracker. Geen spelletje op de computer met een avatar, maar jij bent de avatar. En die beleving is nog intenser bij platformen als Zwift (fietsen), RunSocial(lopen) of EXR (roeien). Daar sport je immers ‘in real life’ vanuit je huiskamer (op een loopband, fietstrainer, roeimachine, …) tegen anderen (die zich soms aan de andere kant van de wereld bevinden). De gamestructuur motiveert je. De ‘rijkere’ sportbeleving zorgt voor meer voldoening. Maar het ultieme doel ligt telkens buiten het spel zelf. Je wil fitter worden, meer lopen, fietsen, conditie trainen, buikspieren kweken, … 

Officiële trailer van EXR, de app die indoor roeien een pak leuker maakt

3 universele psychologische noden

Wat zorgt er nu voor dat die spelelementen mensen motiveren? Wat maakt de Zwift’s, Strava’s en Fitocracy’s van deze wereld zo verslavend? De beste platformen zijn alleszins niet diegene die alle beschikbare spelelementen inzetten. Wel diegene die ze het meest effectief inzetten. Volgens de zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan zorgen 3 factoren ervoor dat een activiteit echt de moeite is. Dat je intrinsiek gemotiveerd bent en het nog eens opnieuw wil beleven. Deze 3 factoren werden keer op keer vastgesteld. Bij verschillende doelgroepen en in verschillende contexten. Ook bij spelletjes. Spelers zijn meer gemotiveerd als het spel inspeelt op de volgende 3 ‘universele psychologische noden’. 

Een eerste is competentie. Het gevoel dat je iets kan verwezenlijken, iets kan oplossen, dat je obstakels kan vermijden. Dat je iets bereikt met je activiteit. Daar zijn online sportcommunities heel goed in. Bij het sporten verzamel je punten, een standaard spelelement. Maar van zodra je een aantal punten hebt verzameld ga je een niveau hoger en verdien je een badge of beker. Niet zomaar een badge, maar ene die ‘proficiat, je hebt dit echt verdient!’ schreeuwt. Dit geeft de speler een gevoel van competentie, van iets moeilijks te hebben verwezenlijkt. Je mag naar een volgend niveau, geweldig! En je kan die prachtprestatie ook nog eens delen met je vrienden. Zo gaat dat door in het ganse platform. De makers willen dat je je goed voelt, dat je uitdagingen blijft aangaan. Je registreert je prestaties en wordt steeds beter (in het spel, maar ook qua fysieke fitheid). Online sportcommunities zijn volledig opgebouwd rond competentie, zodat de gebruiker het gevoel heeft dat die workouts ook ergens toe leiden. 

Een tweede is autonomie. Een gevoel van controle. Van eigen keuzes kunnen maken, niet blind iets of iemand anders volgen. Activiteiten doen uit vrije wil en in harmonie met de eigen waarden. Veel keuzeopties en veel vrijheid. Online sportcommunities laten je kiezen welk type workout je wil doen of welke sportieve challenge je wil aangaan. Je eigen doelen vooropstellen, het systeem niet blind volgen. Vaak is de ene uitdaging of activiteit meer punten waard dan de andere. Maar je kan zelf keuzes en afwegingen maken. De beslissing ligt in handen van de speler, en is niet vooraf vastgelegd door de makers.

Een derde is verbondenheid. De activiteit is verbonden met iets buiten jezelf, iets betekenisvol. Je doet het bijvoorbeeld omdat het gezond is, omdat je er beter door in je vel zit, omdat je het met vrienden kan doen. Sociale interacties zijn hierbij belangrijk. Online sportcommunities zetten sterk in op dat sociale element. Sporten is beter met vrienden. Je kan anderen volgen en elkaar motiveren. Je kan lid worden van groepen met dezelfde sportieve interesses of uitdagingen. Het hele opzet is: ‘je bent hier niet alleen!’ Het gaat dus niet enkel om jij en je sportprestaties, maar om een community. Om iets groter dan jezelf. 

Online sportcommunity- of workoutplatformen gebruiken dus standaard spelelementen, maar zetten ze zodanig slim in dat ze inspelen op de 3 psychologische noden autonomie, competentie en verbondenheid. En op die manier de ‘spelers’ intrinsiek motiveren. En sporten leuk (en verslavend) maken.

Let’s play!

Vind een expert

  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Huisarts, Sportarts
  • Tomas Hannes

    Tomas Hannes

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Dries Dieusaert

    Huisarts, Sportarts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Huisarts, Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Bert Van Bogaert

    Huisarts, Sportarts, Trainer
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Barbara Vandenbussche

    Barbara Vandenbussche

    Kinesitherapeut
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Kristof Peeters

    Huisarts, Sportarts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • jan Knapen

    Kinesitherapeut
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sara Engels

    Gynaecoloog
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Sam Moustie

    Sportarts
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Trees Dooms

  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Sportieq vzw - Gezond Sporten

  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • BVBA Samcon

  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Karel Pardaens

  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Peter Plessers

  • Erik Van Lierde

  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Lagrou

    Sportarts, Andere arts-specialist
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut, Osteopaat
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Kelly Cauwenbergh

    Kelly Cauwenbergh

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Matthias De Paepe

    Kinesitherapeut
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Jason Coldwell

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut, Trainer
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • sportarts en huisarts

    Steven Van Holm

    Huisarts, Sportarts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Marc Schiltz

  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Johan Roeykens

  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Dokter Jonas Wilms BV

    Huisarts, Sportarts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • An Konings

    Sportarts
  • Dorien Meeusen

    Sportdiëtist
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts

Gerelateerde items

Beleid
Grensoverschrijdend gedrag

Grensoverschrijdend gedrag in de sportclub: wat kan jij doen en bij wie kan je terecht?

Sporter Blog Ethiek Gezond Sporten Beleid Gezond Sporten
Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Kinderen en jongeren_sporthethiek.png

Hoe kijken kinderen en jongeren naar een veilig sportklimaat?

Sporter Blog Ethiek
Blessurepreventie
enkelverzwikking

Veel voorkomende sportblessures: een enkeldistorsie

Sporter Artikel Factsheet Video Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Sluiten