Non-contact voorstekruisbandletsels bij vrouwelijke atleten: feit of fabel?

Non-contact voorstekruisbandletsels bij vrouwelijke atleten: feit of fabel?

Fabienne Van De Steene studeerde af in 1992 als licentiaat in de motorische revalidatie en kinesitherapie aan de Universiteit Gent. Hierna specialiseerde ze zich in de sportkinesitherapie aan de KUL. Ze werkt reeds haar ganse carrière als sportkinesitherapeut enerzijds in een privaat praktijk (HIT) en anderzijds als kinesitherapeut bij de Red Flames. Om het klinische en het wetenschappelijke te combineren is Fabienne tot op heden ook werkzaam binnen de vakgroep Revaki als praktijkcoördinator waar ze vooral ingeschakeld wordt in de het musculoskeletale luik en de sportkinesitherapie.
Sporter Blog Voetbal Blessurepreventie Sportmedisch Blessurepreventie

Je kent hoogstwaarschijnlijk wel een (bekende) voetbalster of voetballer die is uitgevallen door een gescheurde voorste kruisband (ACL). Zo mist de Nederlandse topspeelster Vivianne Miedema het WK voetbal in juli door een ACL-blessure die ze opliep in februari. Zo'n letsels komen veel voor in de (voetbal)sport, maar wat is daar juist de reden voor en kan dit vermeden worden? Kinesitherapeut van onze Red Flames Fabienne Van De Steene legt het je hier allemaal uit!

Dit weekend is alweer een speelster van het voetbalveld gedragen met vandaag het verdict van de MRI: gescheurde voorste kruisband. Er was niemand in de buurt, geen lelijke tackle, … en toch. Is dit pure pech of komt dit wel vaker voor? Kunnen wij als trainers en begeleiders van deze atleten dit voorkomen? 

Wat zeggen de cijfers ons: 

  1. Bij nader onderzoek blijkt de incidentie op een voorstekruisband (ACL) letsel bij jonge vrouwelijke atleten heel hoog te liggen:
     
    Non-contact VKBletsels bij vrouwelijke atleten_1 
  2. Non-contact ACL-scheur is een van de frequentste letsels bij voetbal, handbal en basketbal

Non-contact VKBletsels bij vrouwelijke atleten_2

Distribution of patients in the Norwegian National Knee Ligament Registry by age and sex.

Hoe komt dit?

Hiervoor zijn een aantal risicofactoren verantwoordelijk die enerzijds buiten de atleet (extrinsieke) liggen: wedstrijdsituatie, ondergrond.

En anderzijds binnen de atleet (intrinsieke) liggen: 

    • anatomie: hoe smaller het kanaal waarlangs de ACL loopt hoe groter het risico 
    • hormonen: men vermoedt dat op basis van de aanwezigheid van vrouwelijke hormonen er meer laxiteit aanwezig is in het bindweefsel van de ACL. Dit wordt extra beïnvloed door het moment binnen de cyclus.

Welk mechanisme ligt aan de basis van dit soort letsels?

Het letsel ontstaat vaak na een landing of bij het snel veranderen van richting. Vrouwelijke atleten hebben dominantere Quadriceps in verhouding tot de Hamstrings, die juist de actieve beschermers van de ACL zijn.

Uit video-analyses is gebleken dat 80% van de ACL-letsels non contact letsels zijn.

 

Kunnen we de atletes beschermen? 

Een mix van interventies kan ervoor zorgen dat de vrouwelijke atleet beter beschermd is tegen ACL letsels:

    • Educatie: via videobeelden uitleggen wat een ACL is en hoe hij belast wordt. Elkaar leren evalaueren en aansturen naar een correcte landing (bewustwording). Kissing knieën vermijden. De FIFA (fifa11+) heeft hiervoor een programma uit gewerkt:

Non-contact VKBletsels bij vrouwelijke atleten_3

    • Specifieke krachttraining in preseason voorbereiding (leg press, leg extension, squat, leg curl)
    • Stabilisatietraining van de knie met onstabiele oppervlakken

Non-contact VKBletsels bij vrouwelijke atleten_4

    • Starten met interventie programma’s op vroege leeftijd (6-10 jaar wordt in sommige sporten gesuggereerd)
    • Dit programma gestructureerd integreren in de trainingscyclus
    • Bij aanvang van seizoen elke speelsters een drop vertical jump test laten uitvoeren en deze filmen

Hoe revalideer je van een voorstekruisbandletsel? 

Hierin heb de atleet de keuze tussen een conservatieve of een operatieve aanpak:

Bij een conservatieve aanpak traint men de spieren op zodat de stabiliteit in de knie door de spieren wordt opgevangen. Als de knie niet onstabiel aanvoelt én afhankelijk van de sport en van het niveau van sportbeoefening kan voor deze aanpak gekozen worden. 

Bij een operatieve aanpak wordt de voorste kruisband gereconstrueerd door de chirurg. Hiervoor zijn verschillende technieken mogelijk. Erna volgt een revalidatie van 6 à 8 maanden waarbij in de eerste maanden de nadruk wordt gelegd op herstel van de mobiliteit en herstel van de spiercontrole. Daarna volgt opbouw van de kracht en het trainen van de functionaliteit om zo na ongeveer 8 maanden tot sporthervatting te komen.  

Take home message

    • Non-contact ACL letsels komen veel voor bij vrouwelijke atleten
    • Educatie rond een goeie landing is belangrijk
    • Zowel optrainen van spieren als stabiliteit verbeteren kunnen helpen in de preventie van deze letsels
    • Start met preventie op jonge leeftijd

 

  

Bronnen

Vind een expert

  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Willy Platteeuw

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Peter Verspeelt

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • Neurochirurg

    Bart Depreitere

  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Osteopaat

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • An Konings

    Sportarts
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Gezond Sporten Vlaanderen

  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Tom Teulingkx

    Sportarts
  • Jozef Vermylen

    Cardioloog
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Ignace Verscheure

    Sportarts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Joke De Prest
    Coördinator project & partnerships

    Joke De Prest

    Bewegingswetenschapper
  • Noegroho Handojo

    Radioloog
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gert Van Deurzen

    Kinesitherapeut
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • BV Huisartsenpraktijk De Vaart

    Sportarts
  • Huisarts, Sportarts

    Sergei Barsegian

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Verhaegen Stijn

    Sportarts
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Frederik Deconinck

    Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Sportpsycholoog

    Inez Swinnen

    Sportpsycholoog
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Lander Vanhee

    Sportarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Ann Gillis

  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Herlinde Bossaert

    Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Fabienne Van De Steene

    Sportkinesitherapeut
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Urgentie- en sportarts

    Sander Bomans

    Sportarts
  • Gino Devriendt

    Sportdiëtist
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Andreas Goddeeris

    Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Jan Boon

    Huisarts
  • jana stevens

    Podoloog
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Bruno D'Hulster

  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Luc Van Landschoot

    Kinesitherapeut
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • BVBA Samcon

  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Wim Van Nieuwenhuyse

    Orthopedisch chirurg
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Erik Van Lierde

  • Marc Schiltz

  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Flore Stassen
    Sportwetenschappelijk medewerker

    Flore Stassen

    Bewegingswetenschapper
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Mark Van Dijk

    Orthopedisch chirurg
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Osteopaat

    Jöry Pauwels

    Osteopaat
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • michel herssens

    Cardioloog
  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Kristof Peeters

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Jempi Wilssens

  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karel Pardaens

  • Yente Antonissen

    Bewegingswetenschapper
  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Renaat Huysmans

    Huisarts, Sportarts
  • Dries Dieusaert

    Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Ria Vanderstraeten

    Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Anesthesist

    Frederic Brillouet

  • Vincent Metsers

    Sportarts
  • Michel Creemers

    Huisarts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Sandra Lievrouw
    Algemeen & Projectmanager blessurepreventie

    Sandra Lievrouw

    Kinesitherapeut
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Stijn Delputte

    Sportarts
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Luc Baeyens

    Sportarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Trees Dooms

  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Eline Vandersteen
    Projectmedewerker blessurepreventie

    Eline Vandersteen

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Willy Coosemans

  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Justine Vandenbroeck

  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Arts specialist in opleiding

    Simon Horckmans

  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Huisarts

    Luc De Pelecijn

    Huisarts
  • Voorzitter

    De Ridder Inge

    Sportdiëtist
  • Peter Plessers

  • Stijn Bogaerts
    Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Pascale Berghmans

    Sportdiëtist
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Johan Roeykens

  • Wouter Peters

    Huisarts, Sportarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Jean-Paul Souffriau

    Tandarts

Gerelateerde items

Blessurepreventie
enkelverzwikking

Veel voorkomende sportblessures: een enkeldistorsie

Sporter Artikel Factsheet Video Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Blessurepreventie
brace of tape .png

Sporten met een brace of een tape?

Sporter Artikel Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Blessurepreventie
Weerstandsband.png

Weerstandsbanden: waarvoor dienen ze?

Sporter Artikel Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Blessurepreventie
GF2Snow Week 6.png

Get Fit 2 Snow - Week 6

Sporter Artikel Snowboarden Skiën Blessurepreventie Training Blessurepreventie Training
Sluiten