Non-contact voorstekruisbandletsels bij vrouwelijke atleten: feit of fabel?

Non-contact voorstekruisbandletsels bij vrouwelijke atleten: feit of fabel?

Fabienne Van De Steene studeerde af in 1992 als licentiaat in de motorische revalidatie en kinesitherapie aan de Universiteit Gent. Hierna specialiseerde ze zich in de sportkinesitherapie aan de KUL. Ze werkt reeds haar ganse carrière als sportkinesitherapeut enerzijds in een privaat praktijk (HIT) en anderzijds als kinesitherapeut bij de Red Flames. Om het klinische en het wetenschappelijke te combineren is Fabienne tot op heden ook werkzaam binnen de vakgroep Revaki als praktijkcoördinator waar ze vooral ingeschakeld wordt in de het musculoskeletale luik en de sportkinesitherapie.
Sporter Blog Blessurepreventie Voetbal Blessurepreventie Sportmedisch

Je kent hoogstwaarschijnlijk wel een (bekende) voetbalster of voetballer die is uitgevallen door een gescheurde voorste kruisband (ACL). Zo mist de Nederlandse topspeelster Vivianne Miedema het WK voetbal in juli door een ACL-blessure die ze opliep in februari. Zo'n letsels komen veel voor in de (voetbal)sport, maar wat is daar juist de reden voor en kan dit vermeden worden? Kinesitherapeut van onze Red Flames Fabienne Van De Steene legt het je hier allemaal uit!

Dit weekend is alweer een speelster van het voetbalveld gedragen met vandaag het verdict van de MRI: gescheurde voorste kruisband. Er was niemand in de buurt, geen lelijke tackle, … en toch. Is dit pure pech of komt dit wel vaker voor? Kunnen wij als trainers en begeleiders van deze atleten dit voorkomen? 

Wat zeggen de cijfers ons: 

  1. Bij nader onderzoek blijkt de incidentie op een voorstekruisband (ACL) letsel bij jonge vrouwelijke atleten heel hoog te liggen:
     
    Non-contact VKBletsels bij vrouwelijke atleten_1 
  2. Non-contact ACL-scheur is een van de frequentste letsels bij voetbal, handbal en basketbal

Non-contact VKBletsels bij vrouwelijke atleten_2

Distribution of patients in the Norwegian National Knee Ligament Registry by age and sex.

Hoe komt dit?

Hiervoor zijn een aantal risicofactoren verantwoordelijk die enerzijds buiten de atleet (extrinsieke) liggen: wedstrijdsituatie, ondergrond.

En anderzijds binnen de atleet (intrinsieke) liggen: 

    • anatomie: hoe smaller het kanaal waarlangs de ACL loopt hoe groter het risico 
    • hormonen: men vermoedt dat op basis van de aanwezigheid van vrouwelijke hormonen er meer laxiteit aanwezig is in het bindweefsel van de ACL. Dit wordt extra beïnvloed door het moment binnen de cyclus.

Welk mechanisme ligt aan de basis van dit soort letsels?

Het letsel ontstaat vaak na een landing of bij het snel veranderen van richting. Vrouwelijke atleten hebben dominantere Quadriceps in verhouding tot de Hamstrings, die juist de actieve beschermers van de ACL zijn.

Uit video-analyses is gebleken dat 80% van de ACL-letsels non contact letsels zijn.

 

Kunnen we de atletes beschermen? 

Een mix van interventies kan ervoor zorgen dat de vrouwelijke atleet beter beschermd is tegen ACL letsels:

    • Educatie: via videobeelden uitleggen wat een ACL is en hoe hij belast wordt. Elkaar leren evalaueren en aansturen naar een correcte landing (bewustwording). Kissing knieën vermijden. De FIFA (fifa11+) heeft hiervoor een programma uit gewerkt:

Non-contact VKBletsels bij vrouwelijke atleten_3

    • Specifieke krachttraining in preseason voorbereiding (leg press, leg extension, squat, leg curl)
    • Stabilisatietraining van de knie met onstabiele oppervlakken

Non-contact VKBletsels bij vrouwelijke atleten_4

    • Starten met interventie programma’s op vroege leeftijd (6-10 jaar wordt in sommige sporten gesuggereerd)
    • Dit programma gestructureerd integreren in de trainingscyclus
    • Bij aanvang van seizoen elke speelsters een drop vertical jump test laten uitvoeren en deze filmen

Hoe revalideer je van een voorstekruisbandletsel? 

Hierin heb de atleet de keuze tussen een conservatieve of een operatieve aanpak:

Bij een conservatieve aanpak traint men de spieren op zodat de stabiliteit in de knie door de spieren wordt opgevangen. Als de knie niet onstabiel aanvoelt én afhankelijk van de sport en van het niveau van sportbeoefening kan voor deze aanpak gekozen worden. 

Bij een operatieve aanpak wordt de voorste kruisband gereconstrueerd door de chirurg. Hiervoor zijn verschillende technieken mogelijk. Erna volgt een revalidatie van 6 à 8 maanden waarbij in de eerste maanden de nadruk wordt gelegd op herstel van de mobiliteit en herstel van de spiercontrole. Daarna volgt opbouw van de kracht en het trainen van de functionaliteit om zo na ongeveer 8 maanden tot sporthervatting te komen.  

Take home message

    • Non-contact ACL letsels komen veel voor bij vrouwelijke atleten
    • Educatie rond een goeie landing is belangrijk
    • Zowel optrainen van spieren als stabiliteit verbeteren kunnen helpen in de preventie van deze letsels
    • Start met preventie op jonge leeftijd

 

  

Bronnen

Vind een expert

  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Pascale Berghmans

    Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Andere
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • BVBA Samcon

  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Karl Brack

    Andere arts-specialist
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • An Konings

    Sportarts
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Fabienne Van De Steene

    Sportkinesitherapeut
  • Luc Van Landschoot

    Kinesitherapeut
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Luc Baeyens

    Sportarts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Gert Van Deurzen

    Kinesitherapeut
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Marc Schiltz

  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Verhaegen Stijn

    Sportarts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Frederik Deconinck

    Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Johan Roeykens

  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Stijn Bogaerts
    Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Jempi Wilssens

  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lander Vanhee

    Sportarts
  • Ann Gillis

  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Maaike Polspoel

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Stijn Delputte

    Sportarts
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Willy Coosemans

  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Willy Platteeuw

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kristof Peeters

    Sportarts
  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Herlinde Bossaert

    Sportarts
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • BV Huisartsenpraktijk De Vaart

    Sportarts
  • Voorzitter

    De Ridder Inge

    Sportdiëtist
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dries Dieusaert

    Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • jana stevens

    Podoloog
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gezond Sporten Vlaanderen

  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Trees Dooms

  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Wouter Peters

    Huisarts, Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Tom Teulingkx

    Sportarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Ria Vanderstraeten

    Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Ignace Verscheure

    Sportarts
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Noegroho Handojo

    Radioloog
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Erik Van Lierde

  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Michel Creemers

    Huisarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Tom Smolders

    Huisarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Wim Van Nieuwenhuyse

    Orthopedisch chirurg
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Andreas Goddeeris

    Sportarts
  • michel herssens

    Cardioloog
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Karel Pardaens

  • Jozef Vermylen

    Cardioloog
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Peter Plessers

  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts

Gerelateerde items

Sportgeneeskunde
Lies

Pubalgie, what’s in the name?

Sporter Blog Voetbal Sportmedisch Sportgeneeskunde
Sportgeneeskunde
Hamstringblessures

Een hamstringblessure? Nooit eenvoudig!

Sporter Blog Voetbal Sportmedisch Sportgeneeskunde
Blessurepreventie
enkelverzwikking

Veel voorkomende sportblessures: een enkeldistorsie

Sporter Artikel Factsheet Video Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Blessurepreventie
Compressie boots.jpg

Sneller herstellen na training of wedstrijd

Sporter Blog Blessurepreventie Sportmedisch Blessurepreventie
Sluiten