OEI, ik groei!

OEI, ik groei!

Dr Van Oostveldt studeerde in 2015 af als sportarts aan de KULeuven. Ze doet sinds 2017 de medische permanentie voor de European Open tennis, was gedurende twee jaar teamarts van een procontinentale wielerploeg en is teamarts van de nationale hockey teams (zo stond ze de Red Lions bij die in Tokyo 2020 goud wonnen). Intussen heeft ze vooral ervaring als team arts, adviserend arts voor (inter)nationale federaties en commissies en verzorgt ze op evenementen de medische sideline preparedness. Door de jaren heen mocht ze nog enkele leuke sportdisciplines aan haar palmares toevoegen: gymfed, rbfa wU16, volleybal, danssport, skate, motorsport. Zelf is ze altijd een fervente sportster geweest in allerlei sportdisciplines
Sporter Blog Sportgeneeskunde

Genoeg bewegen en sporten is van groot belang voor de gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Fysieke activiteit is zelfs noodzakelijk voor een normale groei! Maar is het ook wel gezond om veel en intensief te sporten wanneer je nog aan het groeien bent? En wat betekent 'groeien' eigenlijk? Sportarts Katja Van Oostveldt vertelt je alles over groeien en sport!

Top atleten worden reeds van kindsbeen af gevormd. Ze tonen een onherroepelijke passie voor hun sport en gaan er met volle overtuiging voor. Jonge talenten postuleren zich al gauw als kampioenen en dan beginnen ze te dromen. Dromen van meer … meer trainen, meer winnen, topsportschool, meer op dat podium staan, meer medailles en in veel gevallen als ultieme uitdaging willen ze naar de Spelen of deel uitmaken van een topteam op internationaal niveau. Ze willen de beste zijn!

Talent alleen volstaat niet om de top te halen. Er moet hard gewerkt worden. Iedereen kent de leuze ‘hard work beats talent, if talent doesn’t work hard’. 

Het heeft hen letterlijk en figuurlijk bloed, zweet, tranen en veel offers gekost eer ze die ultieme alles overtreffende prestatie neerzetten.

Full time school, trainen en … groeien!

Deze toppers waren ook ooit kind en zijn vandaag de dag het voorbeeld voor menig jong ambitieus sportertje. Recente reportages zoals ‘competitiebeesten’ op Ketnet tonen hoe ze hun tijd indelen en school combineren met wat als meer dan een fulltime programma kan beschouwd worden. Het ziet er leuk uit, maar het leven als topsporttalent kan hard zijn; op jonge leeftijd worden ze, soms meer dan de doorsnee tiener, geconfronteerd met pijn, frustratie, teleurstelling, slapeloze nachten, falen, presteren, huiswerk, alles gecombineerd krijgen en vooral niet opgeven.

Het wordt onderschat wat op die leeftijd al van lichaam en geest gevraagd wordt.

En dan … dan moeten ze nog groeien ook?

Wat is dat nu ‘groeien’?

Groei en ontwikkeling omvat de toename van 

  1. het aantal cellen (celdeling)
  2. de grootte van cellen
  3. het aantal verschillende soorten cellen (celdifferentiatie)

In de pre-puberteit (6j-10j / 5m-9j) verloopt de groei nog relatief langzaam (5-6cm/jaar). In de puberteit lijnen de secundaire geslachtskenmerken zich af en heeft de groeispurt plaats.

Hormonen zorgen voor het in goede banen lijden van al deze processen. We onderscheiden groeihormoon, schildklierhormoon en geslachtshormonen.

    • Groeihormoon wordt in korte pulsjes vrijgegeven. Wanneer men stilzit, wordt er maar weinig groeihormoon gemaakt. Toename van de productie heeft plaats bij lichaamsbeweging en stress, en ongeveer twee uur na het inslapen.
    • De schildklierhormonen houden de energiehuishouding op punt. Alle lichaamsfuncties, dus ook de groei, zijn hiervan afhankelijk.
    • In relatie tot de groei zijn de belangrijkste geslachtshormonen testosteron en oestradiol. Beide hebben een positieve invloed op de groei, maar meer nog op de botrijping.  

boys-endurance

‘Brake a leg’ - Lengtegroei

Op het einde van de lange beenderen van ons lichaam situeren zich de groeischijven (physe) welke verantwoordelijk zijn voor de lengtegroei.  Botten groeien eerst en dan volgen pezen en spieren. Dit met als resultaat dat de pezen en spieren over het algemeen relatief te kort zijn tijdens de groei. Hierdoor zie je soms jongeren in de groei houterig of minder soepel bewegen. Groei is immers ook nooit 100% symmetrisch waardoor er soms tijdelijk een beenlengteverschil kan geobjectiveerd worden. Deze snelle lengtetoename tijdens de groeispurt vormt een risico voor het oplopen van tractieletsels (type Osgood Schlatter, Sever’s, Sinding-Larsen-Johansson) wanneer spieren en pezen nog achterlopen op de lengtegroei van de botten. Ook de aanhechtingszones (apophysen) zijn at risk voor spanning en kunnen in het slechtste geval zelfs door overdreven spanning afgerukt worden (avulsie).

De zones at risk zijn :

  1. de elleboog
  2. de bekkenkam (spina iliaca)
  3. de lies
  4. het zitbeen
  5. de knie 

Fysieke activiteit is noodzakelijk voor een normale groei en ontwikkeling. Sport en spel op school en daarbuiten dragen hiertoe bij. Wanneer kinderen echter in een competitieve setting terecht komen, worden ze blootgesteld aan overbelasting. Groei neemt af door overdreven mechanische belasting. Ik moet hier geen tekeningetje bij maken dat dit in de sport soms ten voordele en ten nadele kan uitdraaien. In sommige landen past men dit zelfs reeds op jonge leeftijd toe om zo een kleine gestalte te behouden welke voor bepaalde sporten een voordeel kan zijn.

Bot is bij jongeren elastischer met als gevolg dat echte fracturen minder voorkomen. Stel een twijgje voor … dit zal eerder buigen dan wel breken (groenhoutfracturen).

Opgelet met de groeischijven!

Zoals reeds aangegeven bevinden de groeischijven zich op het uiteinde van de lange beenderen. Een groeischijf bestaat uit kraakbeenweefsel, wat veel minder stevig is dan bot. Een fractuur doorheen de groeischijf (Salter-Harris-letsel) alsook een stressletsel van de groeischijf (physair letsel) brengen de groei in gevaar en dienen dus tijdig herkend te worden. 

Bijzondere aandachtspunten bij sportende meisjes

Als een kind op een lage leeftijd veel geslachtshormonen aanmaakt, zal het kind in eerst instantie harder groeien dan normaal. De groei zal echter, door een snellere rijping van het bot, veel vroeger stoppen, zodat de uiteindelijke lengte toch redelijk klein blijft. Oestradiol heeft nog een belangrijke eigenschap: bij een grote hoeveelheid remt het juist de groei. Daarom wordt het weleens toegepast bij meisjes die erg lang dreigen te worden. 

Ik merk op dat binnen de topsportwerking de oudste groepen regelmatig opgevolgd worden a.d.h.v. bloedname en screenings. Het lijkt wel of ze dit privilege met de volwassenheid verwerven. Er wordt bloed getrokken om de puntjes op de ‘i’ te zetten en snel te kunnen ingrijpen bij afwijkingen om erger te voorkomen. Maar een lichaam, en dan voornamelijk een vrouwen lichaam, ondergaat eens volwassen nooit meer dergelijke grote veranderingen als tijdens de adolescentie en heeft net tijdens die veranderingen grotere noden. Noden die variëren in functie van hormonale, metabole en psychologische veranderingen. Dus een bloedname van tijd tot tijd bij intensief sporten & groeien is zeker geen overbodige luxe.

girls-strength

Menig volwassen atlete gebruikt één of andere vorm van anticonceptie welke sommige zaken vereenvoudigt, maar een jonge atlete die net haar menarche doorkomt moet meestal nog enkele jaren voort met de grilligheid van haar cyclus.

Echter is de menstruatie een goeie barometer om aan te geven hoe het met dat lichaam gaat. Wanneer er een relatief energie te kort zou zijn (RED-S) omdat er te veel energie verbruikt (training en bijkomende dagelijkse beslommeringen) en te weinig energie ingenomen wordt (voeding) zijn het de regels die als eerste aan de alarmbel trekken. Ze gaan in staking (amenorroe). De menstruatie is een teken dat het lichaam elke maand weer klaar is voor het huisvesten van een kindje. Zwanger zijn vraagt veel energie. Het lichaam moet niet één maar plots twee organismen voeden en in leven houden. Soms wordt er amper genoeg energie ingenomen om dagelijkse activiteiten rond te krijgen, laat staan dat er een kindje zou kunnen groeien. Het wegvallen van de regels (amenorroe) is dus een teken van de wand dat je je op glad ijs bevindt en mag de dag van vandaag niet meer als ‘normaal’ beschouwd worden.  Topsport mag geen excuus meer zijn om dit te banaliseren.

Hetzelfde geldt voor het uitblijven van de regels tot voorbij de leeftijd van 16 jaar.  

Bespreek dit met je arts!

Een kind is geen kleine volwassene

Een kind wordt vaak met dezelfde medicatie behandeld als een volwassene. Vanuit ethische invalshoek worden er immers geen studies op kinderen gedaan met als gevolg dat behandelingen afkooksels zijn van wat er uit de studies komt bij volwassenen.  

Met name studies op volwassen mannen, want een vrouwenlichaam is haast onmogelijk te standaardiseren met die hormonale schommelingen elke maand.

Hiermee rekening houdend moeten we in ons achterhoofd houden dat kinderen geen kleine volwassenen zijn. De adolescentie markeert een zo danig grillige en belangrijke periode in het leven dat we dit niet als vanzelfsprekend mogen beschouwen.  

Dus bij amenorroe, blessures, slapeloosheid, prestatievermindering: ga in beraad met arts, voedingsdeskundige, trainer, psycholoog! Laat de kans van optimaal ontwikkelen niet aan je voorbij gaan!

 

Wil je meer weten over dit onderwerp? Neem dan zeker een kijkje op de leeftijdstool 'Ontwikkelingsgericht trainen' van Gezond Sporten! Hier vind je meer over de fysieke ontwikkeling (uithouding, kracht, lenigheid, snelheid en motoriek), mentale ontwikkeling en sportblessures bij kinderen. 

Vind een expert

  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Johan Roeykens

  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Joost Blontrock

    Huisarts, Sportarts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Huisarts, Sportarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Dries Dieusaert

    Huisarts, Sportarts
  • Sara Engels

    Gynaecoloog
  • Barbara Vandenbussche

    Barbara Vandenbussche

    Kinesitherapeut
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kelly Cauwenbergh

    Kelly Cauwenbergh

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Dorien Meeusen

    Sportdiëtist
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut, Osteopaat
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Trees Dooms

  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • An Konings

    Sportarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Karel Pardaens

  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Bert Van Bogaert

    Huisarts, Sportarts, Trainer
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • jan Knapen

    Kinesitherapeut
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Sam Moustie

    Sportarts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • sportarts en huisarts

    Steven Van Holm

    Huisarts, Sportarts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut, Trainer
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Peter Lagrou

    Sportarts, Andere arts-specialist
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Tomas Hannes

    Tomas Hannes

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • BVBA Samcon

  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Plessers

  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Matthias De Paepe

    Kinesitherapeut
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marc Schiltz

  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Kristof Peeters

    Huisarts, Sportarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Dokter Jonas Wilms BV

    Huisarts, Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Jason Coldwell

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Erik Van Lierde

  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Sportieq vzw - Gezond Sporten

  • Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut

Gerelateerde items

Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Voeding
Cafeïne en sport

Waarom zweren atleten bij cafeïne? Hoe cafeïne gebruiken voor optimale prestatie?

Sporter Blog Voeding
Kinderen en jongeren_sporthethiek.png

Hoe kijken kinderen en jongeren naar een veilig sportklimaat?

Sporter Blog Ethiek
Sluiten