Online pestgedrag in jouw sport: wat nu?

Online pestgedrag in jouw sport: wat nu?

Kennis en ondersteuning integriteit Sportieq
Sporter Blog Blog

Pestgedrag tussen jongeren gebeurt overal: in de sportclub, op school, in de jeugdbeweging en regelmatig ook online. Als je hiermee geconfronteerd wordt in jouw eigen sportomgeving als begeleider of vrijwilliger, is het niet altijd gemakkelijk om hiermee om te gaan en pedagogisch te reageren. We geven graag een aantal tips en handvaten om je hierbij te ondersteunen.

Wat is pesten? 

Pesten gaat verder dan ruziemaken (waarbij kinderen voor zichzelf leren opkomen) en plagen (vertrekt uit vriendschap en respect). Pestgedrag uit zich in herhaald negatief gedrag (vijandig, vernederend, intimiderend) met de expliciete bedoeling om te kwetsen. Hierdoor wordt het slachtoffer schade berokkend vanuit een ongelijke machtsrelatie tussen pester en gepeste. Dit gedrag heeft dan ook een sociale functie voor de pester, die zo zijn status binnen de groep wil verhogen.  

Pestgedrag kan zich uiten op verschillende manieren: fysiek, verbaal, materieel, sociaal en/of online.  Als dit gedrag één keer gebeurt, spreken we nog niet over pestgedrag. Pas vanaf wanneer je merkt dat steeds dezelfde persoon bovenstaand negatief en kwetsend gedragherhaaldelijk ondergaat, gaat het effectief over pesten.  

Wat is het verschil met online pesten? 

Online pestgedrag heeft dezelfde kenmerken als fysiek pesten, maar we zien daarnaast nog twee extra kenmerken: 

  1. De afstand tussen diegene die pest en diegene die gepest wordt, is groter. Vaak zijn uitspraken nog kwetsender dan ‘in het echt’.
  2. Je kan er niet aan ontsnappen: het kan 24/24 en 7 dagen op 7 gebeuren. 

Online pesten gebeurt vaak op sociale media, maar ook in videogames, reacties onder (kranten)artikels, onder video’s met memes (= bewerkte foto’s met een grappige/kwetsende tekst). 

Uit cijfers van het Apenstaartjarenonderzoek in 2024 blijkt dat bijna 15% van de tieners en jongeren het afgelopen jaar online is gepest.

 
Online pestgedrag kan een grote impact hebben op het zelfbeeld, mentale gezondheid en het dagelijks leven van diegene die gepest wordt. 
 
We zien verschillende vormen van online pesten: 
    • Uitsluiting: Iemand opzettelijk niet uitnodigen voor online groepen of activiteiten 
    • Belediging: Iemand online uitschelden of vernederen 
    • Belachelijk maken: Gênante foto’s of video’s van iemand online plaatsen zonder toestemming. 
    • Beschadiging: Bewust beschadigen van iemands online reputatie of accounts. 
    • Nadoen: Zich online voordoen als iemand anders om die persoon in verlegenheid te brengen of schade te berokkenen. 
    • Bedreigen: Iemand online bang maken of afpersen. 
    • Haatspraak: Online gemene dingen zeggen over een persoon of groep mensen vanwege hun huidskleur, geloof, afkomst, geslacht of andere kenmerken.
    • Grensoverschrijdende sexting: Intieme foto’s van zichzelf of iemand anders delen zonder toestemming van deze persoon.   

Er wordt online gepest in mijn sport. Wat kan ik doen? 

Als begeleider of vrijwilliger in jouw sport kan je opvangen dat iemand online gepest wordt. Een jongere kan jou hierover in vertrouwen nemen of hiervan melding maken over iemand anders. Het kan ook zijn dat je dit zelf opmerkt in de chatgroepen gelinkt aan je sport of misschien word je hierover aangesproken door een ouder?   

Het allerbelangrijkste is dat je hiermee iets doet: niet reageren is immers kiezen voor de kant van zij die pesten! Door te reageren, geef je het belangrijk signaal aan diegene die gepest wordt dat je hem/haar/die steunt. Daarnaast geef je de boodschap aan diegene die pest en de omgeving dat dit gedrag helemaal niet oké is.  

Maar wat kan je doen?  

1. Ga in gesprek met het kind of de jongere die gepest wordt. Voel je je niet comfortabel om dit alleen te doen? Dan kan je vragen aan de Aanspreekpersoon Integriteit (API) van jouw sportorganisatie om je hierbij te ondersteunen. Tijdens dit gesprek ga je vooral in op volgende vragen: 

    • Wat is er gebeurd? Wanneer is het begonnen? Hoe vaak komt het voor?
    • Hoe is dat voor jou? Hoe kan je het volhouden? Wat geeft je steun? 
    • Aan wie vertelde je het al? Heeft iemand al iets gedaan?
    • Wat is voor jou belangrijk? Wat moet veranderen? Hoe wil je dat het wordt? 
    • Wat is daarvoor nodig? Wat kan je daarbij helpen

2. Bespreek samen met het kind of de jongere welke stappen je zal zetten en maak hier duidelijke afspraken over. Informeer het kind/de jongere altijd wanneer je iets doet en doe niets zonder dat ze op de hoogte zijn. Er zijn 2 mogelijke manieren om pesten aan te pakken: 

    • De niet-confronterende aanpak: Met deze aanpak focus je op een probleem dat je samen met de kinderen/jongeren wil aanpakken. Je vertrekt vanuit de gevoelens en de beleving van het slachtoffer en gaat samen met de kinderen of jongeren op zoek naar een oplossing zodat het slachtoffer zich weer goed voelt in de groep. De focus ligt niet op geven van een schuld- of schaamtegevoel, maar op het samen zoeken naar oplossingen. Als je deze aanpak met de groep wil toepassen, kan je de No-Blame methode gebruiken.  
    • De confronterende aanpak: Hierbij ga je de pester(s) confronteren met hun gedrag en de gevolgen hiervan. Je gaat hier de pester(s) effectief aanspreken op hun persoonlijk aandeel in wat fout is gelopen en met hen ook afspraken maken over welk gedrag wel oké is. Als diegene die gepest wordt het ziet zitten en er ook schuldinzicht is bij de pester(s) kan je een herstelgesprek organiseren.  

Wil je graag meer lezen over wanneer je best welke aanpak toepast en hoe je dit in de praktijk doet?Ontdek meer info op de website van allesoverpesten.be. 

Heb je extra hulp nodig of wil je graag even afstemmen over jouw aanpak? Je kan binnen de sport steeds contact opnemen met de aanspreekpersoon integriteit van de sportclub, de sportfederatie of de sportdienst. Wanneer iemand gepest wordt met naaktbeelden, neem je best contact op met ChildFocus. Gaat het over strafbaar gedrag? Contacteer ook de politie 

De beste aanpak? Preventie! 

Voorkomen is beter dan genezen: dit geldt ook voor pestgedrag. Wil jij zelf binnen jouw sportorganisatie werk maken van een Wij Pestvrij beleid? Dat kan met de Wij Pestvrij toolkit! Aan de hand van tien bouwstenen bouw je jouw eigen anti-pestbeleid uit, en dit helemaal gratis. De toolkit bevat een handleiding, tien bouwstenen met opdrachten en een checklist en een aanpasbare poster om te communiceren over je Wij Pestvrij beleid. Je ontdekt het allemaal op www.wijpestvrij.be 

Take-home

    • Als begeleider of vrijwilliger in een sportorganisatie speel je een belangrijke rol om (online) pestgedrag te voorkomen door actief een eigen Wij Pestvrij beleid uit te werken met het bestuur en dit in de praktijk te brengen. 
    • Gebeurt (online) pesten toch? Dan is het belangrijk om te reageren in samenspraak met diegene die gepest wordt. 
    • Je hebt twee verschillende aanpakmogelijkheden om met online pesten om te gaan: de niet-controlerende aanpak via de NO Blame methode of de controlerende aanpak. 
    • Niets doen is altijd in het voordeel van diegene die pest: jouw reactie kan een verschil maken op de impact van het pesten ten aanzien van diegene die gepest wordt. 

  

Bronnen:  

 

Vind een expert

  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Erik Van Lierde

  • Kristof Peeters

    Huisarts, Sportarts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Kelly Cauwenbergh

    Kelly Cauwenbergh

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Johan Roeykens

  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Sam Moustie

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Marc Schiltz

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Matthias De Paepe

    Kinesitherapeut
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • An Konings

    Sportarts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Barbara Vandenbussche

    Barbara Vandenbussche

    Kinesitherapeut
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut, Osteopaat
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Dorien Meeusen

    Sportdiëtist
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Joost Blontrock

    Huisarts, Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jason Coldwell

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Dries Dieusaert

    Huisarts, Sportarts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Sportieq vzw - Gezond Sporten

  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Simon Claeys

    Simon Claeys

    Huisarts, Sportarts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Karel Pardaens

  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Trees Dooms

  • BV Samcon

  • Koen Nys

    Sportarts
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Tomas Hannes

    Tomas Hannes

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Huisarts

    Lucas Claessens

    Huisarts, Sportarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • sportarts en huisarts

    Steven Van Holm

    Huisarts, Sportarts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Sara Engels

    Gynaecoloog
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Simon Dhondt

    Sportkinesitherapeut
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Eline Roels

    Podoloog
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Huisarts, Sportarts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Patrick Govaert

    Huisarts, Sportarts
  • Paul Meersman

    Sportarts, Huisarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sofie Belis
    Sportarts - Huisarts

    Sofie Belis

    Huisarts, Sportarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Peter Plessers

  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Dokter Jonas Wilms BV

    Huisarts, Sportarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut, Trainer
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • An De Kock
    Kennis en ondersteuning integriteit

    An De Kock

    Bewegingswetenschapper
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Frederik Ponet

    Huisarts, Sportarts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Bert Van Bogaert

    Huisarts, Sportarts, Trainer
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Peter Lagrou

    Sportarts, Andere arts-specialist
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Jan Knapen

    Kinesitherapeut
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Boon

    Huisarts

Gerelateerde items

Voeding
Cafeïne en sport

Waarom zweren atleten bij cafeïne? Hoe cafeïne gebruiken voor optimale prestatie?

Sporter Blog Voeding Voeding Blog
Kinderen en jongeren_sporthethiek.png

Hoe kijken kinderen en jongeren naar een veilig sportklimaat?

Sporter Blog Ethiek Blog
Beleid
Grensoverschrijdend gedrag

Grensoverschrijdend gedrag in de sportclub: wat kan jij doen en bij wie kan je terecht?

Sporter Blog Ethiek Gezond Sporten Beleid Gezond Sporten Blog
Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sportprofessional Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde Artikel
Sluiten