Beweging als behandeling en preventie van depressie

Beweging als behandeling en preventie van depressie

Gezond Sporten is een multidisciplinaire vereniging die zoveel mogelijk (para)medische professionals uit de sportgeneeskunde in de brede zin van het woord wil samenbrengen om gezond sporten in Vlaanderen wetenschappelijk verantwoord te promoten. Wij staan zowel open voor verenigingen als voor sportmedische professionals die zich op individuele basis willen engageren binnen Gezond Sporten.
Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Artikel Sportpsychologie Gezond Sporten Gezond Sporten

Er bestaat een doeltreffend, goedkoop en veilig alternatief voor antidepressiva: lichaamsbeweging! 

Wat is depressie?

Depressie is een stoornis gekenmerkt door onder meer een sombere stemming en een verminderde interesse in activiteiten waar de patiënt voorheen wel veel voldoening uit haalde. We spreken van een depressie wanneer iemand zich minstens twee weken en het grootste deel van de dag neerslachtig voelt. Er kunnen nog hele reeks andere klachten optreden, zoals vermoeidheid, slaapproblemen, besluiteloosheid, futloosheid, gevoelens van waardeloosheid, hopeloosheid, wanhoop, schuld, en zelfs gedachten aan de dood. Iemand met een depressie ervaart vaak ook lichamelijk klachten, zoals rugpijn, oorsuizen of spijsverteringsproblemen.
 

Hoe ontstaat een depressie?

Een depressie ontstaat door een verstoord evenwicht in de hersenen. Meer bepaald tussen het limbische systeem, waar emotionele prikkels binnenkomen, en de prefrontale cortex, die de prikkels filtert. Het limbische systeem is overactief, terwijl de cortex niet actief genoeg is. Negatieve gedachten krijgen zo de overhand. 

Er spelen meerdere factoren een rol bij het ontstaan: biologische en erfelijke factoren, maar ook persoonlijkheidskenmerken en een persoonlijke voorgeschiedenis, zoals traumatiserende gebeurtenissen. Wie eenmaal een depressieve episode heeft doorgemaakt, loopt een verhoogd risico om er nog eens een te krijgen.

We kunnen een depressie ook omschrijven als een ernstig verstoord evenwicht tussen draaglast en draagkracht. We zijn allemaal onderhevig aan een zekere draaglast: werk, stress of impactvolle gebeurtenissen bijvoorbeeld. Die draaglast compenseren we met onze draagkracht: onze algemene fysieke, mentale en sociale gezondheid, en ervaringen waar we voldoening uit halen. De draagkracht moet de draaglast minstens compenseren. Mensen met een depressie hebben het gevoel dat ze de controle over die balans kwijt zijn.
 
 Wat is depressie

Hoe vaak komt een depressie voor?

Volgens recente cijfers lijdt één op de zes Belgen aan een depressie. Ongeveer twintig procent van de vrouwen en ongeveer tien procent van de mannen gaat minstens één keer in zijn of haar leven door een depressieve periode. Deze statistieken kunnen wel wisselen afhankelijk van de criteria die gehanteerd worden.
 

Hoe wordt een depressie nu behandeld?

Voor mildere depressies is er psychotherapie. In praatsessies helpt een therapeut patiënten om de typische valkuilen in kaart te brengen die leiden tot een depressie. Als praten niet werkt, dan krijgen patiënten antidepressiva, meestal in combinatie met psychotherapie. In België helt de balans naar de antidepressiva, terwijl ze niet altijd nodig zijn. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat zowel artsen als patiënten graag “iets” als voorschrift willen. Hoewel lichaamsbeweging langzaamaan erkenning krijgt, wordt het nog niet vaak aangeboden als behandeling. Sommige artsen en patiënten hebben het moeilijk om lichaamsbeweging te zien als een vorm van behandeling.
 

Waarom is lichaamsbeweging goed als behandeling van depressie?

Een tovermiddel is het niet, en bij ernstige depressies is lichaamsbeweging als behandeling zelden haalbaar. Maar tal van wetenschappelijke studies tonen aan dat lichaamsbeweging helpt om depressie te behandelen of onder controle te houden. Geregeld bewegen helpt om fysieke en mentale stress beter op te vangen door onder andere in te grijpen op de hersenverbindingen en het immuunsysteem. Voor de meeste mensen met milde tot matige depressie is lichaamsbeweging zelfs één van de meest doeltreffende, veilige, praktische en betaalbare behandelingen die er zijn. En het is er een waar patiënten plezier in kunnen scheppen, en die ze ook na hun herstel kunnen blijven volhouden om herval te vermijden.
 

    • Biochemische stressbestendigheid

      Zodra je begint te wandelen, dansen of zwemmen verandert de chemie van je lichaam. Je hart gaat sneller slaan. Bloed, zuurstof, hormonen en neurochemische stoffen razen door je lijf. De stoffen die vrijkomen onder invloed van lichaamsbeweging, waaronder dopamine, serotonine en endorfine en BDNF, zijn ook het doelwit van de meeste antidepressiva. 

      • Endorfine heeft een pijnstillende werking en onderdrukt een stressreactie.
      • Dopamine zwengelt je humeur, motivatie en aandacht aan. Regelmatig bewegen verbetert de opslag van dopamine in het brein. De neurotransmitter is ook verantwoordelijk voor dat bevredigende gevoel na een heerlijke wandeling of yogasessie.
      • Serotonine speelt een rol bij impulscontrole en zelfvertrouwen. Het onderdrukt ook het effect van het stresshormoon cortisol.
      • BDNF of brain-derived neurotrophic factor is een stof die de aanmaak en het herstel van zenuwcellen stimuleert. Lichaamsbeweging zorgt voor een toename van BDNF. De component helpt niet alleen om depressie en chronische stress te bestrijden, maar speelt ook een cruciale rol in het vertragen van neurodegeneratieve processen van alzheimer en dementie.
         
    • Zelfvertrouwen krijgt een duwtje in de rug

      Bovenop de fysiologische effecten spelen ook sociale en psychologische factoren een rol. In interviews vertellen mensen die met een depressie hebben geworsteld dat bewegen hen energie geeft. Ze krijgen een doel voor ogen en hebben het gevoel iets te bereiken. Het timmert aan hun zelfbeeld en geeft hen een meer positieve blik. Het regelt hun eetlust en slaapcyclus en leidt af van negatieve gedachten. Wie samen met anderen sport, heeft bovendien veel aan het sociaal contact. 
       
    • Minder kans op herval

      Lichaamsbeweging is zinvol als behandeling van depressie, maar het omgekeerde is ook waar: een gebrek aan lichaamsbeweging is een risicofactor voor depressie. Uit onderzoek blijkt onder andere dat wie voldoende beweegt, gemiddeld gezien 45 procent minder risico loopt dan wie passief leeft. Lichaamsbeweging is daarom een duurzamere oplossing dan medicatie. Een patiënt die antidepressiva neemt, streeft naar een situatie zonder medicatie. Voor lichaamsbeweging is dat anders. Als je het blijft volhouden, is er dus een langdurig beschermend effect.
       
    • Betere algemene gezondheid

      Wie geregeld beweegt, loopt minder risico op uiteenlopende aandoeningen, zoals hartziekten, obesitas, diabetes en kanker, en wint extra gezonde levensjaren. Lichaamsbeweging geeft je extra energie overdag en bevordert de slaap ‘s nachts. Die verbeterde algemene gezondheid werkt preventief tegen herval na een depressie. 
       

Hoeveel lichaamsbeweging?

In een grootschalige studie waarbij deelnemers elf jaar lang werden gevolgd, stelden onderzoekers vast dat één uur lichaamsbeweging per week al het risico op een depressie doet verminderen. Nog beter is de algemene gezondheidsrichtlijn van minstens honderdvijftig minuten matig intensieve inspanning per week.
  

Bewegingsintentensiteit

Welke lichaamsbeweging?

Maakt eigenlijk niet uit. Zowel cardio, krachttraining, als een combinatie van beide helpen tegen depressie. Onderzoek geeft aan dat bewegen alleen therapeutisch nut heeft als je zelf kiest wat je doet en hoe stevig je erin vliegt. Wandelen, tuinieren, yoga, hardlopen of windsurfen, doe wat je graag doet. De lichaamsbeweging zou je niet mogen doen “omdat het moet van de dokter”, maar omdat je er ontzettend van geniet en het deugd doet. Wat je wel best doet is verantwoord opbouwen en stap voor stap vooruitgaan.
 

Hoe begin je eraan?

Wie gebukt gaat onder een depressie, heeft vaak geen fut om ook maar iets te doen. Kleine beetjes helpen dan om jezelf in beweging te brengen. Tien minuten bewegen is beter dan niets. Bouw stap voor stap op. Als je niet veel beweging gewend bent, begin dan met trappen lopen in plaats van de lift te nemen. Wacht ook niet op de dag dat de goesting er is, vaak komt die vanzelf na bijvoorbeeld een korte maar deugddoende wandeling. 
 

Hoe houd je het vol?

    • Streef naar kleine succeservaringen 

      Stel uitdagende maar haalbare doelen op. Maak daarbij het onderscheid tussen een waarde en een doel. Een doel is iets concreet, iets wat je wil bereiken en iets wat je op een gegeven moment wil afvinken - vijf kilometer kunnen lopen bijvoorbeeld. Een doel kan je motiveren, maar eens het doel bereikt is, dreigt er een leegte. Je kan je doelen verleggen, maar dat lukt niet eindeloos. Daarom moet het doel passen in wat je op lange termijn waardevol vindt: grenzen verkennen, sociale contacten leggen, een vaardigheid leren, gezond zijn… Blijf nieuwsgierig en hou een open blik. Ben je het lopen beu maar wil je nu wandelen, doe dat dan. 

    • Ga op zoek naar een motiverende omgeving 

      Ben je competitief ingesteld, sluit je dan aan bij een sportclub. Ben je een gezelschapsdier, volg dan groepslessen aan de sportschool. Beweeg je liever in een vertrouwde omgeving, spreek dan met vrienden af om een (paar) keer per week te gaan wandelen. 

    • Maak een afspraak met jezelf

      Bouw vaste beweegmomenten in. Zo maak je er een routine van. Plan desnoods een afspraak met jezelf in je agenda: woensdag om 13u ga ik zwemmen. 

    • Bekijk het holistisch

      Lichaamsbeweging gaat hand in hand met zaken als gezond eten, voldoende ontspannen en geen alcohol of andere stimulerende middelen gebruiken.

    • Profiteer van vitamine G

      De wetenschap weet al langer dat natuur bijdraagt aan een goede gezondheid. Gewoon in het groen zijn, draagt al bij aan een betere fysieke en mentale gezondheid. Wie in een groene omgeving beweegt, slaat dus twee vliegen in één klap. 

        

Bewegen op verwijzing

Het zit bij artsen en patiënten hard ingebakken dat er na een diagnose ook iets moet voorgeschreven worden. In dat opzicht is de “beweging op verwijzing” een stap in de goede richting. Artsen kunnen nu een verwijsbrief meegeven waarmee een patiënt tegen verminderd tarief terechtkan bij een beweegcoach. Die helpt je om jouw beweeggedrag te verbeteren. De coach werkt samen met jou een beweegplan op maat uit met makkelijke manieren om meer te bewegen in het dagelijkse leven. Hij of zij motiveert jou om vol te houden en om je beweegdoelen te halen. Je beweegt niet samen met de coach, zo leer je lichaamsbeweging zelfstandig te plannen.


  

Vind een expert

  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Karel Pardaens

  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Johan Roeykens

  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Stijn Bogaerts
    Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Willy Coosemans

  • Maaike Polspoel

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Frederik Deconinck

    Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Peter Plessers

  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Marc Schiltz

  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Gezond Sporten Vlaanderen

  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Tom Smolders

    Huisarts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Kristof Peeters

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jempi Wilssens

  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ria Vanderstraeten

    Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Trees Dooms

  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Hamza Laamarti

    Diëtist
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dorien Meeusen

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Sofie Decamps

    Sportarts
  • Dries Dieusaert

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • An Konings

    Sportarts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Erik Van Lierde

  • BVBA Samcon

  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts

Gerelateerde items

Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Sportpsychologie
29.png

Gedeeld leiderschap in de sport: Waarom en hoe het kan werken

Sportprofessional Artikel Sportpsychologie
Sportpsychologie
Burn out.png

Depressie en burn-out voorkomen als topsporter

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Artikel Gezond Sporten Sportpsychologie Gezond Sporten
Sluiten