Beweging als behandeling en preventie van depressie

Beweging als behandeling en preventie van depressie

Gezond Sporten is een multidisciplinaire vereniging die zoveel mogelijk (para)medische professionals uit de sportgeneeskunde in de brede zin van het woord wil samenbrengen om gezond sporten in Vlaanderen wetenschappelijk verantwoord te promoten. Wij staan zowel open voor verenigingen als voor sportmedische professionals die zich op individuele basis willen engageren binnen Gezond Sporten.
Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Artikel Sportpsychologie Gezond Sporten Gezond Sporten

Er bestaat een doeltreffend, goedkoop en veilig alternatief voor antidepressiva: lichaamsbeweging! 

Wat is depressie?

Depressie is een stoornis gekenmerkt door onder meer een sombere stemming en een verminderde interesse in activiteiten waar de patiënt voorheen wel veel voldoening uit haalde. We spreken van een depressie wanneer iemand zich minstens twee weken en het grootste deel van de dag neerslachtig voelt. Er kunnen nog hele reeks andere klachten optreden, zoals vermoeidheid, slaapproblemen, besluiteloosheid, futloosheid, gevoelens van waardeloosheid, hopeloosheid, wanhoop, schuld, en zelfs gedachten aan de dood. Iemand met een depressie ervaart vaak ook lichamelijk klachten, zoals rugpijn, oorsuizen of spijsverteringsproblemen.
 

Hoe ontstaat een depressie?

Een depressie ontstaat door een verstoord evenwicht in de hersenen. Meer bepaald tussen het limbische systeem, waar emotionele prikkels binnenkomen, en de prefrontale cortex, die de prikkels filtert. Het limbische systeem is overactief, terwijl de cortex niet actief genoeg is. Negatieve gedachten krijgen zo de overhand. 

Er spelen meerdere factoren een rol bij het ontstaan: biologische en erfelijke factoren, maar ook persoonlijkheidskenmerken en een persoonlijke voorgeschiedenis, zoals traumatiserende gebeurtenissen. Wie eenmaal een depressieve episode heeft doorgemaakt, loopt een verhoogd risico om er nog eens een te krijgen.

We kunnen een depressie ook omschrijven als een ernstig verstoord evenwicht tussen draaglast en draagkracht. We zijn allemaal onderhevig aan een zekere draaglast: werk, stress of impactvolle gebeurtenissen bijvoorbeeld. Die draaglast compenseren we met onze draagkracht: onze algemene fysieke, mentale en sociale gezondheid, en ervaringen waar we voldoening uit halen. De draagkracht moet de draaglast minstens compenseren. Mensen met een depressie hebben het gevoel dat ze de controle over die balans kwijt zijn.
 
 Wat is depressie

Hoe vaak komt een depressie voor?

Volgens recente cijfers lijdt één op de zes Belgen aan een depressie. Ongeveer twintig procent van de vrouwen en ongeveer tien procent van de mannen gaat minstens één keer in zijn of haar leven door een depressieve periode. Deze statistieken kunnen wel wisselen afhankelijk van de criteria die gehanteerd worden.
 

Hoe wordt een depressie nu behandeld?

Voor mildere depressies is er psychotherapie. In praatsessies helpt een therapeut patiënten om de typische valkuilen in kaart te brengen die leiden tot een depressie. Als praten niet werkt, dan krijgen patiënten antidepressiva, meestal in combinatie met psychotherapie. In België helt de balans naar de antidepressiva, terwijl ze niet altijd nodig zijn. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat zowel artsen als patiënten graag “iets” als voorschrift willen. Hoewel lichaamsbeweging langzaamaan erkenning krijgt, wordt het nog niet vaak aangeboden als behandeling. Sommige artsen en patiënten hebben het moeilijk om lichaamsbeweging te zien als een vorm van behandeling.
 

Waarom is lichaamsbeweging goed als behandeling van depressie?

Een tovermiddel is het niet, en bij ernstige depressies is lichaamsbeweging als behandeling zelden haalbaar. Maar tal van wetenschappelijke studies tonen aan dat lichaamsbeweging helpt om depressie te behandelen of onder controle te houden. Geregeld bewegen helpt om fysieke en mentale stress beter op te vangen door onder andere in te grijpen op de hersenverbindingen en het immuunsysteem. Voor de meeste mensen met milde tot matige depressie is lichaamsbeweging zelfs één van de meest doeltreffende, veilige, praktische en betaalbare behandelingen die er zijn. En het is er een waar patiënten plezier in kunnen scheppen, en die ze ook na hun herstel kunnen blijven volhouden om herval te vermijden.
 

    • Biochemische stressbestendigheid

      Zodra je begint te wandelen, dansen of zwemmen verandert de chemie van je lichaam. Je hart gaat sneller slaan. Bloed, zuurstof, hormonen en neurochemische stoffen razen door je lijf. De stoffen die vrijkomen onder invloed van lichaamsbeweging, waaronder dopamine, serotonine en endorfine en BDNF, zijn ook het doelwit van de meeste antidepressiva. 

      • Endorfine heeft een pijnstillende werking en onderdrukt een stressreactie.
      • Dopamine zwengelt je humeur, motivatie en aandacht aan. Regelmatig bewegen verbetert de opslag van dopamine in het brein. De neurotransmitter is ook verantwoordelijk voor dat bevredigende gevoel na een heerlijke wandeling of yogasessie.
      • Serotonine speelt een rol bij impulscontrole en zelfvertrouwen. Het onderdrukt ook het effect van het stresshormoon cortisol.
      • BDNF of brain-derived neurotrophic factor is een stof die de aanmaak en het herstel van zenuwcellen stimuleert. Lichaamsbeweging zorgt voor een toename van BDNF. De component helpt niet alleen om depressie en chronische stress te bestrijden, maar speelt ook een cruciale rol in het vertragen van neurodegeneratieve processen van alzheimer en dementie.
         
    • Zelfvertrouwen krijgt een duwtje in de rug

      Bovenop de fysiologische effecten spelen ook sociale en psychologische factoren een rol. In interviews vertellen mensen die met een depressie hebben geworsteld dat bewegen hen energie geeft. Ze krijgen een doel voor ogen en hebben het gevoel iets te bereiken. Het timmert aan hun zelfbeeld en geeft hen een meer positieve blik. Het regelt hun eetlust en slaapcyclus en leidt af van negatieve gedachten. Wie samen met anderen sport, heeft bovendien veel aan het sociaal contact. 
       
    • Minder kans op herval

      Lichaamsbeweging is zinvol als behandeling van depressie, maar het omgekeerde is ook waar: een gebrek aan lichaamsbeweging is een risicofactor voor depressie. Uit onderzoek blijkt onder andere dat wie voldoende beweegt, gemiddeld gezien 45 procent minder risico loopt dan wie passief leeft. Lichaamsbeweging is daarom een duurzamere oplossing dan medicatie. Een patiënt die antidepressiva neemt, streeft naar een situatie zonder medicatie. Voor lichaamsbeweging is dat anders. Als je het blijft volhouden, is er dus een langdurig beschermend effect.
       
    • Betere algemene gezondheid

      Wie geregeld beweegt, loopt minder risico op uiteenlopende aandoeningen, zoals hartziekten, obesitas, diabetes en kanker, en wint extra gezonde levensjaren. Lichaamsbeweging geeft je extra energie overdag en bevordert de slaap ‘s nachts. Die verbeterde algemene gezondheid werkt preventief tegen herval na een depressie. 
       

Hoeveel lichaamsbeweging?

In een grootschalige studie waarbij deelnemers elf jaar lang werden gevolgd, stelden onderzoekers vast dat één uur lichaamsbeweging per week al het risico op een depressie doet verminderen. Nog beter is de algemene gezondheidsrichtlijn van minstens honderdvijftig minuten matig intensieve inspanning per week.
  

Bewegingsintentensiteit

Welke lichaamsbeweging?

Maakt eigenlijk niet uit. Zowel cardio, krachttraining, als een combinatie van beide helpen tegen depressie. Onderzoek geeft aan dat bewegen alleen therapeutisch nut heeft als je zelf kiest wat je doet en hoe stevig je erin vliegt. Wandelen, tuinieren, yoga, hardlopen of windsurfen, doe wat je graag doet. De lichaamsbeweging zou je niet mogen doen “omdat het moet van de dokter”, maar omdat je er ontzettend van geniet en het deugd doet. Wat je wel best doet is verantwoord opbouwen en stap voor stap vooruitgaan.
 

Hoe begin je eraan?

Wie gebukt gaat onder een depressie, heeft vaak geen fut om ook maar iets te doen. Kleine beetjes helpen dan om jezelf in beweging te brengen. Tien minuten bewegen is beter dan niets. Bouw stap voor stap op. Als je niet veel beweging gewend bent, begin dan met trappen lopen in plaats van de lift te nemen. Wacht ook niet op de dag dat de goesting er is, vaak komt die vanzelf na bijvoorbeeld een korte maar deugddoende wandeling. 
 

Hoe houd je het vol?

    • Streef naar kleine succeservaringen 

      Stel uitdagende maar haalbare doelen op. Maak daarbij het onderscheid tussen een waarde en een doel. Een doel is iets concreet, iets wat je wil bereiken en iets wat je op een gegeven moment wil afvinken - vijf kilometer kunnen lopen bijvoorbeeld. Een doel kan je motiveren, maar eens het doel bereikt is, dreigt er een leegte. Je kan je doelen verleggen, maar dat lukt niet eindeloos. Daarom moet het doel passen in wat je op lange termijn waardevol vindt: grenzen verkennen, sociale contacten leggen, een vaardigheid leren, gezond zijn… Blijf nieuwsgierig en hou een open blik. Ben je het lopen beu maar wil je nu wandelen, doe dat dan. 

    • Ga op zoek naar een motiverende omgeving 

      Ben je competitief ingesteld, sluit je dan aan bij een sportclub. Ben je een gezelschapsdier, volg dan groepslessen aan de sportschool. Beweeg je liever in een vertrouwde omgeving, spreek dan met vrienden af om een (paar) keer per week te gaan wandelen. 

    • Maak een afspraak met jezelf

      Bouw vaste beweegmomenten in. Zo maak je er een routine van. Plan desnoods een afspraak met jezelf in je agenda: woensdag om 13u ga ik zwemmen. 

    • Bekijk het holistisch

      Lichaamsbeweging gaat hand in hand met zaken als gezond eten, voldoende ontspannen en geen alcohol of andere stimulerende middelen gebruiken.

    • Profiteer van vitamine G

      De wetenschap weet al langer dat natuur bijdraagt aan een goede gezondheid. Gewoon in het groen zijn, draagt al bij aan een betere fysieke en mentale gezondheid. Wie in een groene omgeving beweegt, slaat dus twee vliegen in één klap. 

        

Bewegen op verwijzing

Het zit bij artsen en patiënten hard ingebakken dat er na een diagnose ook iets moet voorgeschreven worden. In dat opzicht is de “beweging op verwijzing” een stap in de goede richting. Artsen kunnen nu een verwijsbrief meegeven waarmee een patiënt tegen verminderd tarief terechtkan bij een beweegcoach. Die helpt je om jouw beweeggedrag te verbeteren. De coach werkt samen met jou een beweegplan op maat uit met makkelijke manieren om meer te bewegen in het dagelijkse leven. Hij of zij motiveert jou om vol te houden en om je beweegdoelen te halen. Je beweegt niet samen met de coach, zo leer je lichaamsbeweging zelfstandig te plannen.


  

Vind een expert

  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Ria Vanderstraeten

    Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Erik Van Lierde

  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Pascale Berghmans

    Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Andere
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Andreas Goddeeris

    Sportarts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Renaat Huysmans

    Huisarts, Sportarts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Luc Baeyens

    Sportarts
  • Willy Coosemans

  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Noegroho Handojo

    Radioloog
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Michel Creemers

    Huisarts
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Karel Pardaens

  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Herlinde Bossaert

    Sportarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Plessers

  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Frederik Deconinck

    Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gert Van Deurzen

    Kinesitherapeut
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Fabienne Van De Steene

    Sportkinesitherapeut
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Voorzitter

    De Ridder Inge

    Sportdiëtist
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Ignace Verscheure

    Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Marc Schiltz

  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Stijn Delputte

    Sportarts
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Wim Van Nieuwenhuyse

    Orthopedisch chirurg
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Luc Van Landschoot

    Kinesitherapeut
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Verhaegen Stijn

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Tom Teulingkx

    Sportarts
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Willy Platteeuw

    Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Jozef Vermylen

    Cardioloog
  • Kristof Peeters

    Sportarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Trees Dooms

  • Kevin Robson

    Trainer
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Gezond Sporten Vlaanderen

  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Lander Vanhee

    Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • BVBA Samcon

  • jana stevens

    Podoloog
  • Wouter Peters

    Huisarts, Sportarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Stijn Bogaerts
    Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • michel herssens

    Cardioloog
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Dries Dieusaert

    Sportarts
  • Tom Smolders

    Huisarts
  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • BV Huisartsenpraktijk De Vaart

    Sportarts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Jempi Wilssens

  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Ann Gillis

  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Johan Roeykens

  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • John Roosen

    Cardioloog
  • An Konings

    Sportarts
  • Maaike Polspoel

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Karl Brack

    Andere arts-specialist
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer

Gerelateerde items

Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Sportpsychologie
29.png

Gedeeld leiderschap in de sport: Waarom en hoe het kan werken

Sportprofessional Artikel Sportpsychologie
Sportpsychologie
Burn out.png

Depressie en burn-out voorkomen als topsporter

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Artikel Gezond Sporten Sportpsychologie Gezond Sporten
Sluiten