Trainen vanuit je luie zetel? Hou alvast je adem (niet) in!

Trainen vanuit je luie zetel? Hou alvast je adem (niet) in!

Dr. Janne Bouten behaalde haar doctoraat in 2022 aan de vakgroep Bewegingswetenschappen, Universiteit Gent.
Sporter Artikel Training Training

Citius, altius, fortius. Sporters zoeken de marginal gains in het streven naar de optimale prestatie. Het inhouden van de adem doet de EPO concentratie in het bloed stijgen, een hormoon dat vaak als doping gebruikt werd/wordt. Misschien kunnen atleten wel trainen vanuit hun luie zetel door hun adem in te houden? Kersvers doctor Janne Bouten geeft je een antwoord op deze vraag!

11 minuten en 35 seconden. Dat is het fascinerende wereldrecord adem inhouden (apneu). Alhoewel dat een uitzonderlijke prestatie is voor de mens, is dat zeer bescheiden in vergelijking met zeezoogdieren die soms tot wel een uur onder water kunnen blijven. Zowel mensen als de zeezoogdieren zijn afhankelijk van de ademhaling voor de zuurstoftoevoer van het lichaam, wat cruciaal is voor het functioneren en overleven van al onze cellen. Om het lichaam te beschermen tegen de nadelige effecten van een zuurstoftekort tijdens apneu vindt er dan ook een reeks van fascinerende fysiologische responsen plaats die veelbelovend lijken om sportprestaties te verbeteren. Met dit onderzoek testen we of de effecten van deze nieuwe trainingsmethode net dat extraatje kunnen voorzien dat misschien wel het verschil kan maken tussen goud en zilver.

De milt, een onderschat orgaan

Stel je voor, het is augustus 2024, je staat klaar voor de finale van de 200 meter vrije slag op de Olympische Spelen in Parijs. Naar dit moment heb je jarenlang toegewerkt. En wat doe je? Je houdt nog snel even je adem in. Je wil namelijk je milt stimuleren om samen te trekken en zo nog een fractie sneller te kunnen zwemmen in de hoop een medaille te pakken. Het klinkt op het eerste zicht bizar, maar er wordt wel degelijk over nagedacht in de sportwereld. 

Jarenlang werd de milt beschouwd als een overbodig orgaan dat makkelijk operatief verwijderd kan worden, zonder dat de patiënt daar enig nadeel van ondervindt. Alhoewel die opinie nog steeds overheerst in de medische wereld, wordt meer en meer duidelijk dat de milt een belangrijke functie heeft in het immuunsysteem en bij het filteren van het bloed. De milt speelt bovendien ook een belangrijke rol tijdens inspanning bij honden en paarden. Hoewel de grootte van de milt bij mensen relatief gezien kleiner is, vermoeden we dat dit ook bij de mens het geval is. 

De milt is immers een opslagplaats voor rode bloedcellen die tijdens apneu en inspanning vrijgelaten worden in de bloedsomloop. Dat verhoogt je hemoglobine- en hematocrietgehalte in je bloed 5 tot 10 minuten na apneu. Aangezien zuurstof maar heel beperkt kan oplossen in het bloed, maar makkelijk bindt aan hemoglobine, is het net hemoglobine die cruciaal is voor de zuurstofaanvoer naar de weefsels, zoals de spieren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit een belangrijke prestatiedeterminant is. Denk maar aan de toprenners die op heterdaad betrapt worden door de politie tijdens een bloedtransfusie en daarna een dopingschorsing oplopen. Als je hetzelfde effect op een legale en natuurlijke manier kan verkrijgen door je adem in te houden, is dat als atleet uiteraard heel interessant. 

Bij het vergelijken van meerdere protocollen zagen we dat één apneu voldoende is om een optimale stijging in hemoglobine te verkrijgen. Dat is een meevaller omdat dat makkelijk te integreren valt in een sportcontext zonder de mentale voorbereiding van de atleet al te veel te verstoren. Ons onderzoek toonde aan dat je na één maximale apneu inderdaad sneller zuurstof naar je spieren kan brengen in het begin van een inspanning. Helaas verdwijnt dat effect als je eerst een stevige opwarming doet waardoor je uiteindelijk geen verbetering in prestatie hebt. Een goede opwarming zorgt immers ook voor een miltcontractie en heeft nog bijkomende voordelen zoals het opwarmen van de spieren en activeren van de metabole processen in het lichaam. In 2024 zal je dus geen atleten hun adem zien inhouden voor hun wedstrijd. Tenzij ze hun opwarming vergeten zijn natuurlijk…

Apneutraining als ‘natuurlijke alternatief voor doping’

Een tweede veelbelovend mechanisme is dat het EPO gehalte in je bloed toeneemt tot vijf uur nadat je je adem hebt ingehouden. EPO is het hormoon dat zorgt voor de regulatie en aanmaak van rode bloedcellen. Bij EPO toediening stijgt de VO2max, de maximale zuurstofopname van het lichaam, en als gevolg ook de sportprestatie. Het gebruik van synthetisch EPO is verboden door het World Anti Doping Agency. Om de positieve effecten te simuleren gaan atleten vaak op hoogtestage. Daar is de lucht ijler waardoor de hoeveelheid zuurstof in het bloed zal afnemen. Deze hypoxie stimuleert de aanmaak van EPO waardoor de atleet beter kan presteren wanneer hij terug op zeeniveau is. 

Niet iedereen reageert echter goed op hoogte. Verstoorde slaap, eetlust en trainingskwaliteit zijn slechts enkele van de mogelijk negatieve gevolgen van hoogte. Bovendien zijn hoogtestages vaak duur en zijn de atleten gescheiden van hun familie. Apneutraining kan hiervoor een mooi alternatief bieden, want wat klinkt er nu aanlokkelijker dan trainen terwijl je thuis in je zetel ligt?

Hoe gaat het in zijn werk?

Als je je adem inhoudt, vermindert de zuurstofvoorraad in je lichaam geleidelijk. Deze hypoxie zet een cascade van reacties in gang waaronder een toename van EPO productie in de nieren. In het beenmerg zal EPO dan de aanmaak en rijping van rode bloedcellen stimuleren wat de hoeveelheid hemoglobine in het bloed kan verhogen. Langdurige trainingsstudies werden nog niet uitgevoerd, terwijl studies op hoogtestage uitwijzen dat hematologische effecten pas na 2 weken merkbaar worden. In ons onderzoek voerden sporters een zes en acht weken durend trainingsprogramma uit en bekeken we de hemoglobine massa, een waarde die onafhankelijk is van bloedvolume. We konden geen effect op prestatie vinden omdat er ook geen effect op hemoglobine massa en zelfs EPO was. Sporters die apneu niet gewoon zijn, kunnen blijkbaar niet lang genoeg hun adem inhouden om voldoende in hypoxie te gaan om een stijging in EPO te krijgen. Dit is bij getrainde apneuduikers wel duidelijk het geval. Voorlopig hoef je dus je adem nog niet in te houden om je sportprestatie te verbeteren, maar laat dat je vooral niet tegenhouden om samen met mij te duiken in de fascinerende wereld van het freediven!

Apneu_2

Vind een expert

  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Frederik Deconinck

    Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Willy Coosemans

  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut
  • Karl Brack

    Andere arts-specialist
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Willy Platteeuw

    Sportarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ignace Verscheure

    Sportarts
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Fabienne Van De Steene

    Sportkinesitherapeut
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Luc Van Landschoot

    Kinesitherapeut
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Karel Pardaens

  • Tom Teulingkx

    Sportarts
  • Stijn Bogaerts
    Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ria Vanderstraeten

    Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts
  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Herlinde Bossaert

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Noegroho Handojo

    Radioloog
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Michel Creemers

    Huisarts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Verhaegen Stijn

    Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Ann Gillis

  • Johan Roeykens

  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • BVBA Samcon

  • Koen Nys

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Gezond Sporten Vlaanderen

  • Kristof Peeters

    Sportarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Wim Van Nieuwenhuyse

    Orthopedisch chirurg
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Jozef Vermylen

    Cardioloog
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Erik Van Lierde

  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • BV Huisartsenpraktijk De Vaart

    Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Marc Schiltz

  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Voorzitter

    De Ridder Inge

    Sportdiëtist
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Stijn Delputte

    Sportarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Andreas Goddeeris

    Sportarts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Peter Plessers

  • Maaike Polspoel

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Tom Smolders

    Huisarts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gert Van Deurzen

    Kinesitherapeut
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Lander Vanhee

    Sportarts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Wouter Peters

    Huisarts, Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • An Konings

    Sportarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Pascale Berghmans

    Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Andere
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Luc Baeyens

    Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Renaat Huysmans

    Huisarts, Sportarts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Trees Dooms

  • Dries Dieusaert

    Sportarts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • michel herssens

    Cardioloog
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Jempi Wilssens

  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • jana stevens

    Podoloog

Gerelateerde items

Training
Apneu

Apneutraining: Acute en chronische effecten op inspanningstolerantie

Sporter Artikel Training Training
Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Blessurepreventie
enkelverzwikking

Veel voorkomende sportblessures: een enkeldistorsie

Sporter Artikel Factsheet Video Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Blessurepreventie
brace of tape .png

Sporten met een brace of een tape?

Sporter Artikel Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Sluiten