Astma of inspanningsastma?

Wat is astma?

Astma is een chronische longziekte, die op elke leeftijd kan ontstaan en wordt gekenmerkt door een 'overgevoeligheid' van de onderste luchtwegen voor meerdere prikkels waardoor een tijdelijke vernauwing van de luchtpijptakken ontstaat en er sprake is van een astmacrisis.

De drie factoren die leiden tot deze luchtwegvernauwing zijn:

1. zwelling aan de binnenzijde van de luchtpijptakken (oedeem)
2. toename van slijmvorming  in de luchtpijptakken
3. samentrekken van de gladde spieren omheen de luchtpijptakken (bronchoconstrictie)

Deze factoren verklaren het optreden van klachten zoals: hoestbuien, pijn of ongemak op de borst, kortademigheid, piepende ademhaling tijdens een astmacrisis. Deze klachten kunnen geïsoleerd of samen voorkomen en kunnen erg variëren in ernst en duur. Ze kunnen spontaan of met behulp van medicatie terug verdwijnen. Tussen de crisissen door heeft de astmapatiënt geen klachten.  


Prikkels die een astmacrisis kunnen uitlokken zijn: 

Een astmacrisis ontstaat ten gevolge van een 'overgevoeligheid' van de onderste luchtwegen en wordt uitgelokt door één (of meerdere) prikkels

Wat is inspanningsastma?

Bij inspanninsgebonden astma treedt de tijdelijke vernauwing van de luchtpijptakken op onder invloed van een fysieke inspanning. Men spreekt van een inspanningsgebonden bronchoconstrictie of exercise induced bronchoconstriction. 

Deze vernauwing herstelt zich spontaan binnen de 30 tot 90 minuten, na het stopzetten van de fysieke activiteiten en uit zich in volgende klachten: hoesten (tijdens, maar vooral na de inspanning), piepende ademhaling, drukkende pijn op de borst, een versnelde ademhaling en / of moeilijke ademhaling. Naast deze ademhalings gerelateerde klachten kan een inspanningsgebonden astma zich ook uiten door een aanslepende vermoeidheid, gevoel van verminderde conditie en spierkramp.

De grote hoeveelheid lucht die bij intensieve inspanning langs de slijmvliezen zal moeten stromen, kan een uitdrogend en prikkelend effect op deze slijmvliezen hebben, waardoor een tijdelijke vernauwing van de luchtpijptakken met bovenstaande klachten uitgelokt kan worden. Deze situatie kan ontstaan bij astma patiënten alsook personenen die niet aan astma lijden. 

• • In het geval van astmatici spreekt met over inspanningsastma waarbij een fysieke inspanning een prikkel vormt die aanleiding geeft tot het ontstaan van een astmacrisis.
  • Wanneer er geen sprake is van een onderliggende astma, dan spreekt men over een sportgerelateerde luchtwegvernauwing of exercise induced bronchospasme. 

De luchttemperatuur, vochtigheid en luchtkwaliteit spelen een rol in het ontstaan van een sportgerelateerde luchtwegvernauwing alsook de tijdsduur aan blootstelling. Dit zijn mogelijke redenen waarom steeds meer elite (duur)sporters gediagnosticeerd worden met sportgerelateerde luchtwegvernauwing. Indien je als intensieve sporter ervaart dat er sprake is van een onverklaarde aanhoudende prikkelhoest en/of kortademigheid is het sterk aan te bevelen hierover contact op te nemen met een sportarts of longarts. Door middel van enkele onderzoeken kan vastgesteld worden of er sprake is van astma, inspanningsastma of sportgerelateerde luchtwegvernauwinig en kan een doeltreffende behandeling hiertegen worden gestart. 

Sporten met 

Een sportgerelateerde luchtwegvernauwing of inspanningsastma mag geen reden tot sport inactiviteit vormen. Met een correcte diagnose, behandelplan en enkele preventieve maatregelen is sporten (ook op top hoog niveau) mogelijk. 

• • Begin het sporten met een warming-up van 10 tot 15 minuten (lichte inspanning afgewisseld met rust). Een degelijke opwarming zorgt voor een zekere mate van luchtwegverwijding en maakt de luchtwegen beter bestand tegen irriterende prikkels. 
  • Koude temperaturen en vochtig weer zijn uitlokkende factoren. In geval van sporten in koud weer is het beter zo lang mogelijk door je neus te ademen of een sjaal voor je mond te houden. Hierdoor wordt de ingeademde lucht voorverwarmd. 
  • Bij een lichte benauwdheid kun je het beste geregeld een minuutje rust nemen en zo veel mogelijk door je neus inademen en door je mond uitademen. 
  • Medicijnen kunnen de klachten van benauwdheid tijdens het sporten laten afnemen. Bij deze astmaklachten is het handig om de medicijnen in te nemen voor de inspanning in te nemen, dit in overleg met je behandelende arts.