Wat is VO2max en hoe wordt deze bepaald?

Wat is VO2max en hoe wordt deze bepaald?

Gezond Sporten is een multidisciplinaire vereniging die zoveel mogelijk (para)medische professionals uit de sportgeneeskunde in de brede zin van het woord wil samenbrengen om gezond sporten in Vlaanderen wetenschappelijk verantwoord te promoten. Wij staan zowel open voor verenigingen als voor sportmedische professionals die zich op individuele basis willen engageren binnen Gezond Sporten.
Sporter Artikel Training Training

In de sportwereld wordt vaak gesproken van VO2max, wat staat voor je maximale zuurstofopname. Deze parameter zegt iets over je niveau als atleet en kan tevens gebruikt worden bij het opstellen van je individuele trainingszones. Je VO2max wordt bepaald a.d.h.v. metingen van de gasuitwisseling tijdens een inspanningstest. Hier kom je meer te weten over de gasmetingen tijdens een inspanningstest en over de betekenis van VO2max.

In De inspanningscurve: theorie achter trainingszones werd deze theorie toegelicht a.d.h.v. de lactaatcurve die wordt opgesteld tijdens een inspanningstest. De aerobe en anaerobe drempel verdelen deze curve in drie zones waarbinnen je – afhankelijk van je doel – kan trainen. Wanneer je zo’n inspanningstest afneemt worden er nog meer metingen uitgevoerd dan alleen maar je lactaatwaarden. Een belangrijke meting is de gasuitwisseling, welke wordt gebruikt om je maximale zuurstofopname (VO2max) te bepalen. De gegevens die hierbij worden verzameld, geven veel info over je drempels en over je niveau als atleet.

Hier kom je te weten welke gassen worden gemeten, waarna wordt uitgelegd hoe deze juist worden geregistreerd tijdens een inspanningstest. Vervolgens wordt het belang van zuurstof a.d.h.v. VO2max en koolstofdioxide a.d.h.v. buffering toegelicht, om uiteindelijk de gekende definities voor de aerobe en anaerobe drempel aan te vullen met deze nieuwe informatie.

 

De gassen in je lichaam tijdens een inspanning 

Wanneer je sport heeft je lichaam zuurstof (O2) nodig om energie te leveren voor de inspanning (zie aeroob energiesysteem) – zonder dit gas kan je uiteraard niet overleven. Je ademt zuurstof in en dat komt via je longen in je bloed, waardoor het wordt vervoerd naar verschillende organen, zoals je werkende spieren gedurende het sporten. Je spieren zullen het aangevoerde zuurstof gebruiken via ingewikkelde biochemische processen om je lichaam van energie te voorzien. 

Een tweede belangrijk gas betreffende inspanning is koolstofdioxide (CO2). Dit wordt, in tegenstelling tot zuurstof, niet gebruikt maar gevormd tijdens de verscheidene biochemische processen die plaatsvinden in je sportende lichaam. Zo ontstaat er CO2 enerzijds tijdens de verbranding van koolhydraten (onder de vorm van glucose) en vetten (onder de vorm van vrije vetzuren), en anderzijds tijdens de buffering van een afvalproduct dat wordt gevormd tijdens inspanning (zie verder).

Kort samengevat wordt tijdens het sporten voornamelijk zuurstof aangevoerd (inademen) en koolstofdioxide afgevoerd (uitademen) van de spieren.

Inspanningscurve gasuitwisseling 4

  

Meting van de gasuitwisseling tijdens een inspanningstest

Het is hoofdzakelijk de uitwisseling van deze twee belangrijke gassen (O2 en CO2) die worden gemeten tijdens een inspanningstest. Je kent het beeld wel van de typische inspanningstesten: sporters die aan het afzien zijn op de fiets of de loopband met een masker of mondstuk. Het is via dit mondstuk dat je gasuitwisseling wordt gemeten terwijl je de test aan het afleggen bent. 

De lucht die je uitademt komt terecht in het mondstuk en wordt via een kleine buis gebracht naar een meettoestel (een spirometer) waar de concentraties zuurstof en koolstofdioxide van de uitgeademde lucht bepaald worden. De waarden van de lucht die je hebt uitgeademd wordt vergeleken met de bekende concentraties zuurstof (20,93%) en koolstofdioxide (0,03%) van de lucht die je altijd inademt – dus ook wanneer je sport. Door de in- en uitgeademde lucht te vergelijken kan je berekenen hoeveel koolstofdioxide geproduceerd werd door je lichaam (CO2 ingeademd is kleiner dan CO2 uitgeademd) en hoeveel zuurstof werd opgenomen (O2 ingeademd is groter dan O2 uitgeademd) doorheen de hele inspanning. Deze laatste waarde krijgt de naam ‘zuurstofopname’ (VO2) en wordt absoluut uitgedrukt in liter zuurstof per minuut (l/min) of relatief in milliliter zuurstof per minuut per kilogram (ml/min/kg).

 

Maximale zuurstofopname: wat is dat?

Wanneer de zuurstofopname tijdens een graduele inspanningsproef (stijgende intensiteit) in een grafiek wordt gezet, wordt volgende curve verkregen:


Inspanningscurve gasuitwisseling 1

Je ziet dat de zuurstofopname tijdens elke verhoging even nodig heeft om te stabiliseren. Het cardiovasculair en het musculair systeem moeten zich namelijk progressief aanpassen aan de inspanning. De zuurstofopname zal stijgen met een toenemende belasting, dit tot de curve duidelijk afvlakt: de zuurstofopname stijgt niet meer terwijl de intensiteit nog wel toeneemt. Dit is het punt van je maximale zuurstofopname of VO2max: de maximale hoeveelheid zuurstof die je spieren (lichaam) per tijdseenheid kunnen opnemen en gebruiken voor de productie van energie. Of met andere woorden: je bloedsomloop heeft haar maximale transportcapaciteit voor zuurstof bereikt. Iemand die dus meer zuurstof kan opnemen, kan meer energie produceren en een betere prestatie leveren. Het is deze parameter die je maximale uithoudingsvermogen (het vermogen van je lichaam om gedurende lange tijd een lichamelijke inspanning te kunnen volhouden) bepaalt.

Het is dan ook zo dat personen met een hoge maximale zuurstofopname meestal uitblinken in uithoudingssporten of de zogenaamde duursporten (lopen, fietsen, zwemmen, langlaufen, …). Het is namelijk een prestatiebepalende factor in deze sporten. Om verschillende atleten met elkaar te vergelijken wordt de zuurstofopname gedeeld door het lichaamsgewicht en wordt dan uitgedrukt in milliliter zuurstof per minuut per kilogram (ml/min/kg).

De waarden voor VO2max liggen ongeveer tussen de 10 (niet getraind, overgewicht, pathologie) en 90 ml/min/kg (mannelijke topatleet cross-country skiën). Een gemiddelde VO2max voor 20-jarige mannen is 40-45 ml/min/kg en voor een voetballer is dit ongeveer 55-60 ml/min/kg.

 

Welke factoren bepalen je maximale zuurstofopname?

Je VO2max wordt beïnvloed door allerlei zaken:

    • TestmethodeHoe meer spiermassa wordt ingezet bij een inspanning, des te hoger de maximale zuurstofopname. Zo ligt je VO2max als je een inspanningstest aflegt op een loopband dan ook meestal hoger dan wanneer je de test zou afleggen op een fiets (behalve voor zeer goed getrainde wielrenners) aangezien je bij het lopen je been- en armspieren gebruikt, en bij het fietsen vooral je beenspieren het werk doen.
    • Leeftijd. Je bereikt de piek van je maximale zuurstofopname rond je 18-20 jaar, waarna deze stabiel blijft tot je 30 jaar bij inactiviteit en tot je 40-45 jaar bij training. Hierna zal het dalen met ongeveer 0,6% per jaar, primair te wijten aan de daling van je hartslag (wat leeftijdsgebonden is). Het is namelijk zo dat hoe meer zuurstof je hart naar je spieren kan sturen, hoe hoger je VO2max ligt. Wanneer je hartslag daalt (wat gebeurt bij het ouder worden) zal er een lagere toevoer zijn van zuurstof van het hart naar je spieren, met als gevolg een lagere maximale zuurstofopname.
    • Geslacht. De VO2max ligt bij mannen gemiddeld 15 tot 30% hoger dan bij vrouwen. Dit zou te wijten zijn aan verschillende lichaamssamenstellingen (vrouwen hebben bijvoorbeeld meer lichaamsvet) en een hoger hemoglobinegehalte bij de man (hemoglobine is de stof die zuurstof vervoert in het bloed).
    • Erfelijkheid. Studies met tweelingen (ideaal om de erfelijkheid van verschillende zaken te onderzoeken) wijzen uit dat je maximale zuurstofopname voor een groot deel (tot 93%) wordt bepaald door genetische factoren. Om deze reden ben je toch ietwat wel of niet voorbeschikt voor uithoudingssporten. 
    • Trainingstoestand. Doordat je genetische factoren voornamelijk je VO2max bepalen, is deze parameter nog beperkt trainbaar (20-25%). Dit kan je doen door uithoudingstraining. Het trainingseffect betreffende de VO2max zal voornamelijk zichtbaar zijn bij beginnende sporters. Als je al lang aan het trainen bent, zal je hoogst mogelijke VO2max hoogstwaarschijnlijk al behaald zijn.
    • Trainingsstatus. Je maximale zuurstofopname zal ongetwijfeld lager liggen dan deze van pakweg Koen Naert, een Belgische marathonloper. De VO2max-waarden van getrainde atleten liggen beduidend hoger dan deze van ongetrainden. Binnen sporten bestaat er tevens een onderscheid in de waarden van de allerbesten. Zo worden bijvoorbeeld de hoogste waarden gevonden bij langlaufers aangezien ze zowel hun armen als benen gebruiken, gevolgd door marathonlopers en biatlon, met gymnasten en gewichtheffers als hekkensluiters. Hoe minder uithouding ertoe doet in je sport (aerobe energielevering: zuurstof), hoe lager de VO2max zal liggen van de atleten.

 

Intensiteit uitdrukken d.m.v. je VO2max

Naast het percentage van je maximale hartslag (%HSmax) of je hartslagreserve (%HSreserve), kan tevens het percentage van je maximale zuurstofopname (%VO2max) gebruikt worden om de intensiteit van een inspanning of je training uit te drukken. Het gaat zelfs nog verder: %VO2max wordt gebruikt om te kijken of je aerobe en/of anaerobe drempel nog verbeterd kunnen worden en dus naar rechts kunnen worden opgeschoven op de inspanningscurve. Hierbij zet je je VO2 van je aerobe of je anaerobe drempel op je VO2max. Laten we het uitleggen a.d.h.v. een voorbeeld:

Lars legt een inspanningstest af op de loopband. Achteraf wordt zijn aerobe drempel (snelheid: 10,8 km/h en VO2: 42,3 ml/min/kg), anaerobe drempel (snelheid: 15,8 km/h en VO2: 58,2 ml/min/kg) en zijn VO2max (66,7 ml/min/kg) bepaalt. Als we zijn aerobe drempel relateren aan zijn maximale zuurstofopname kunnen we concluderen dat zijn aerobe drempel ligt op 63,4% van zijn VO2max (= 42,3/66,7). Hetzelfde wordt gedaan voor zijn anaerobe drempel: deze ligt op 87,3% VO2max (= 58,2/66,7).

Algemeen wordt er aanvaard dat je aerobe drempel opgedreven kan worden naar ongeveer 70% VO2max en je anaerobe drempel tot ongeveer 90-92% VO2max. Op deze manier kan worden nagegaan of je je drempels nog kan opschuiven en je dus veel basis moet trainen (voor je aerobe drempel) of net intensiever moet trainen (voor je anaerobe drempel). Kijk hiervoor terug naar de uitleg over de verschillende trainingszones in De inspanningscurve: de theorie achter trainen.

Zo kan Lars beide drempels nog verbeteren: zijn aerobe drempel ongeveer met 6% en zijn anaerobe drempel ongeveer met 4%. Hij start het best met voldoende basis te trainen om eerst en vooral zijn aerobe drempel te perfectioneren.

 

Wat is dan de betekenis van koolstofdioxide tijdens inspanning?

Je weet nu al heel veel over de rol van zuurstof tijdens de meting van je gasuitwisseling wanneer je een inspanningstest uitvoert. De gemeten concentraties koolstofdioxide zijn zeker niet minder belangrijk. Hierboven werd reeds vermeld dat CO2 wordt geproduceerd enerzijds door de verbranding van voedingsstoffen (koolhydraten en vetten) en doordat er anderzijds een buffering plaatsvindt. Hiervoor moet je terugdenken aan de kennis over de vorming van melkzuur wanneer koolhydraten als energiebron worden verbruikt tijdens de inspanningstest. Op een bepaald moment vindt er een eerste lichte stijging plaats in je lactaatcurve (je aerobe drempel): er wordt melkzuur gevormd door de verbranding van koolhydraten, en zal splitsen in lactaat en waterstofionen (waarvan deze laatste instaat voor de verzuring van je lichaam). Er is echter een bepaalde hoeveelheid bicarbonaat aanwezig (HCO3) in je lichaam dat kan reageren met waterstofionen waardoor water en koolstofdioxide wordt gevormd:

Bicarbonaat + waterstofion ⟹ water + koolstofdioxide
HCO3 + H+ ⟹ H2O + CO2

Doordat bicarbonaat reageert met de waterstofionen, wordt je lichaam geneutraliseerd en zal de hoeveelheid van deze ionen in je sportende lichaam op pijl worden gehouden waardoor je nog niet in verzuring gaat. De gemeten hoeveelheid CO2 via je mondmasker zal op het moment van je aerobe drempel beperkt toenemen door de buffering. Als de intensiteit (snelheid/wattage) wordt opgedreven zal er zoveel lactaat en waterstofionen worden gevormd dat je lichaam het niet meer aankan om deze ionen te neutraliseren: je buffercapaciteit is overschreden en je hebt je anaerobe drempel bereikt: de lactaatconcentratie gaat sterk de lucht in.


Inspanningscurve gasuitwisseling 2

Met deze info kunnen we de reeds opgestelde definities van de aerobe en de anaerobe drempel aanpassen:

Aerobe drempel

De eerste drempel – of de aerobe drempel – is de belasting (wattage/snelheid) waarop je lichaam tijdens de inspanning melkzuur (en dus waterstofionen en lactaat) begint te vormen als bijproduct van de aerobe verbranding van suikers (aerobe energielevering: gebruik van zuurstof). Het is een indicator voor de verschuiving van hoofdzakelijk vetverbranding naar de verbranding van suikers als energiebron. De gevormde waterstofionen, die instaan voor verzuring, worden gebufferd door bicarbonaat.
⟹ De snelheid die je kan aanhouden zonder te veel energie te moeten leveren.

Anaerobe drempel

De tweede drempel – of de anaerobe drempel – is de belasting (wattage/snelheid) waarop je lichaam tijdens de inspanning niet meer voldoende zuurstof opneemt om het gevormde melkzuur te neutraliseren en je lactaat bijgevolg begint op te hopen in de spieren en het bloed. Het is een indicator voor de verschuiving van voornamelijk de verbranding van suikers waarbij zuurstof wordt gebruikt (aeroob), naar de splitsing van suikers zonder de tussenkomst van zuurstof (anaerobe energielevering) waarbij lactaat als restproduct overblijft. De anaerobe drempel is kortweg je verzuringsgrensDit is het moment dat de buffercapaciteit van je lichaam (bicarbonaat) wordt overschreden en de gevormde waterstofionen niet meer geneutraliseerd kunnen worden waardoor je lichaam in verzuring zal gaan. 
⟹ De snelheid waarbij je in het rood gaat tijdens je inspanning.


Inspanningscurve gasuitwisseling 3

Vind een expert

  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • An Konings

    Sportarts
  • Stijn Bogaerts
    Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Frederik Deconinck

    Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Ria Vanderstraeten

    Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Kristof Peeters

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Hamza Laamarti

    Diëtist
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Dries Dieusaert

    Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Tom Smolders

    Huisarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • BVBA Samcon

  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Willy Coosemans

  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Karel Pardaens

  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Dorien Meeusen

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Johan Roeykens

  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Trees Dooms

  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Maaike Polspoel

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Gezond Sporten Vlaanderen

  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Erik Van Lierde

  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sofie Decamps

    Sportarts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Marc Schiltz

  • Peter Plessers

  • Jempi Wilssens

  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts

Gerelateerde items

Training
Apneu

Apneutraining: Acute en chronische effecten op inspanningstolerantie

Sporter Artikel Training Training
Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Blessurepreventie
enkelverzwikking

Veel voorkomende sportblessures: een enkeldistorsie

Sporter Artikel Factsheet Video Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Blessurepreventie
brace of tape .png

Sporten met een brace of een tape?

Sporter Artikel Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Sluiten