Sportblessures bij kinderen in de puberteit fase - na de groeipiek

Een kind beschouwen als een kleine volwassene is geen goed idee. Kinderen hebben zeer eigen fysiologische kenmerken, afhankelijk van de leeftijd. Vooral op niveau van het bot/kraakbeen komt dit duidelijk tot uiting. Dit beïnvloedt dan ook het risico op bepaalde blessures, zeker gezien het bot sneller groeit dan de omgevende weke delen.

Kinderen beschikken over

• Dikker gewrichtskraakbeen en beenvlies
• Epifyse: kwetsbaar voor schuifkrachten
• Apofyse: kraakbeenplaat voor pees-aanhechting
• Meer elastisch bot

Aandachtspunten als trainer/ouder

Kinderen hebben een andere manier van pijn beleven dan volwassenen. Dit maakt het vaak moeilijker om in te schatten hoe ernstig een bepaald probleem is. De ouder zal dit vaak nog beter kunnen inschatten dan de trainer of arts, omdat hij/zij het kind beter kent. Enkele objectiveerbare aspecten als trainer kunnen bijvoorbeeld manken of een verandering in de intensiteit van spel-deelname zijn. Dit kan aanleiding geven tot verder navragen bij het kind. Hierbij kan een éénmalige bevraging via een pijnschaal soms weinig info opleveren, gezien een kind deze schalen soms relatief moeilijk kunnen inschatten. Een wekelijkse herhaling bij aanhoudende problemen kan dan soms wel een trend duiden, in de goede of minder goede richting.

Rode vlaggen

Bij kinderen, net als bij volwassenen, zijn er enkele medische tekens waar zeker rekening mee moet gehouden worden.

• Zwelling van een gewricht = stop en verwijzing naar arts.
• Rugpijn bij kinderen = steeds te onderzoeken, in tegenstelling tot volwassenen is rugpijn bij kinderen eerder weinig voorkomend.
• Nachtelijke pijn = verdacht.
• Pijn die onevenredig is met de intensiteit van inspanning
• Accumulatie van pijn over verloop van dagen/weken.
  
  

Acte letsels 

Avulsiefractuur of afscheuringsbreuk

• Wat?
  Dit soort letsels kan optreden ter hoogte van de aanhechtingen van ligamenten of (grote) pezen aan het bot. Een voorbeeld van een ligament-avulsie is een voorste kruisband-trauma bij kinderen waarbij dan eerder de aanhechting van het ligament op het scheenbeen wordt losgerukt, dan dat de kruisband zelf scheurt. De behandeling hiervan dient specialistisch bekeken te worden.
• Hoe herkennen?
  Deze letsels treden vaak acuut op na een voorafgaand trauma. Het kind zal, zeker bij de pees-avulsies, vrij gelokaliseerd pijn aanwijzen ter hoogte van de gekwetste structuur.

Meest voorkomende overbelastingsletsels

Apophysitis rond de heup

• Wat?
  Rond de heup zijn er veel spier-pees-eenheden die zich vasthechten op verschillende locaties. Als deze aanhechtingen overbelast raken kan er pijn ontstaan.
• Hoe herkennen?
  In grote lijnen betreft het dezelfde spieren als bij de acute avulsiefracturen (sartoriuspees, rectus femorispees, hamstringpees en iliopsoaspees). Alleen zal er bij deze problematiek geen acuut trauma zijn, maar eerder een geleidelijke toename van klachten over verloop van tijd.
• Hoe behandelen en voorkomen?
  Bij deze overbelastingen kan wat aanpassingen van activiteiten, bijvoorbeeld enkele trainingen of wedstrijden overslaan, al voldoende zijn om de klachten onder controle te krijgen.