Het WK voetbal: technologie & geneeskunde hand in hand

Het WK voetbal: technologie & geneeskunde hand in hand

Dr. Kristof Sas beëindigde zijn professionele voetbalcarrière in 2005 om te starten als teamarts bij RSC Anderlecht. Hij werkte achtereenvolgens voor RSC Anderlecht, Club Brugge en opnieuw RSC Anderlecht. Momenteel is hij teamarts van onze Rode Duivels en consulent voor Royal Antwerp FC. Daarnaast heeft hij ook een privépraktijk als sportarts in Antwerpen, Brussel, Gent en Oudenaarde, waarbij zijn focus vooral ligt in de diagnostiek en behandeling van spier-, pees- en kraakbeenletsels. Als voetbalarts is hij ook gespecialiseerd in ‘pubalgie’. Hij wordt ook beschouwd als een expert in echo geleide PRP behandelingen. Recent is daar de innovatieve behandeling met stamcellen bijgekomen. Tenslotte werkt hij ook als spoedarts in AZ Glorieux te Ronse en is hij ondervoorzitter van de BFDA (Belgian Football Doctors and Associates).
Sporter Blog Sportgeneeskunde Voetbal

Dr. Kristof Sas trok in december samen met zijn medische staf en met de Rode Duivels naar het WK voetbal in Qatar. Het belang van zo'n medisch team tijdens sportwedstrijden werd al meermaals duidelijk. Ze kregen op dit WK heel wat extra maatregelen om hen zo goed mogelijk bij te staan zodat ze de juiste medische beslissingen konden maken. Dr. Sas vertelt je hier alles over in zijn eerste blogpost!

Het WK voetbal ligt nog maar net achter ons. En dan denken we toch vooral terug aan de prachtige apotheose, aan de legendarische finale tussen Argentinië en Frankrijk, het epische duel tussen Lionel Messi en Kylian Mbappé. 

Uiteindelijk trok Messi en zijn Argentinië na een beklijvende thriller aan het langste eind. Een orgelpunt voor zijn prachtige carrière.

Vanuit medisch oogpunt onthouden we vooral ‘de wissel te veel’ van Frankrijk. Hoe was het mogelijk dat de Fransen in de finale 7 vervangingen konden doen in plaats van 5? De zesde wissel was mogelijk omdat er verlengingen gespeeld werden. De 7de wissel daarentegen was een curiosum en een innovatie in het voetbal. Het betrof een ‘concussion substitution’: Rabiot kon via een ‘speciaal formulier’ gewisseld worden om medische redenen: hij was tijdens de wedstrijd slachtoffer geworden van hoofdtrauma en ondervond daar tijdens het verdere verloop van de wedstrijd wellicht de gevolgen van. Op aangeven van de Franse bondsdokter werd Rabiot pas tijdens de verlengingen vervangen omwille van een mogelijke concussion (hersenschudding) opgelopen tijdens de reguliere speeltijd. Hiervoor is enkel de inschatting door de arts voldoende. Er zijn geen voorwaarden of criteria aan gekoppeld (bewustzijnsverlies, geheugenverlies, wankele gang…). Uiteraard zijn die symptomen wel een duidelijke aanwijzing voor een ‘concussion’.

Tijdens dit WK was ‘concussion’ trouwens één van de aandachtspunten van het medical committee van de FIFA. In die mate zelfs dat er op verschillende vlakken bijstand werd verleend, maar ook controle was. In eerste instantie kon de medische staf van elk land beschikken over een eigen tablet op de bank en in de tribune. Deze tablet biedt de mogelijkheid om live de wedstrijd te volgen, maar ook om bij blessures (niet enkel bij hoofdtraumata) de beelden vanuit verschillende hoeken opnieuw te bekijken (evt. zelfs in slow motion). Omdat de arts en kinesitherapeut bij blessures onmiddellijk zorgen toedienen aan de geblesseerde speler op het veld, hebben zij niet de mogelijkheid om de beelden te bekijken alvorens op het veld de toestand van de speler te beoordelen. Daarom beschikt iemand van de medische staf (vaak de tweede arts) in de tribune over een tweede tablet om de beelden dadelijk te analyseren.

De FIFA voorziet elk medisch team ook van 5 walkietalkies zodat de communicatie tussen de mensen op het terrein (die een klinische inschatting maken), de stafleden in de tribune (die beschikken over de beelden) en de technische staf op de bank vlot en correct kan verlopen. Maar ik sprak niet enkel over ondersteunende tools, maar ook van controle. Dat wil ik graag ook nog even voor jullie verduidelijken. Sowieso is er bij internationale wedstrijden een MUG team (urgentie-arts met verpleegkundigen) standby aan de rand van het terrein. Zij zijn daar beschikbaar om bijstand te verlenen in geval van medische urgenties op het veld (niet in de tribune). Voor dit WK werd deze arts ook belast met een extra taak: het beoordelen van hoofdtrauma’s. Net zoals wij, als teamarts, beroep konden doen op de hulp van onze collega in de tribune, werd de medical coördinator aan de zijlijn bijgestaan door een ‘injury spotter’ in de tribune. Ook zij hadden radiocontact. Samen konden zij, in geval van een hoofdtrauma, met de desbetreffende teamarts overleggen. Maar als de medical coordinator en de injury spotter de indruk hadden dat de blessure ernstiger zou kunnen zijn dan ingeschat door de teamarts, konden zij toch aangeven dat er sprake was van een ‘yellow flag’ or ‘red flag’. Bij een ‘yellow flag’ werd er ten stelligste aangeraden om een concussion substitution te overwegen, bij een red flag (bv. bewustzijnsverlies of duidelijk verlies van coördinatie) werd er met aandrang gevraagd om een vervanging door te voeren. Het toeval wil dat er zich vooral in het begin van het WK (en zoals vermeld in het geval van Rabiot op het einde) zulke scenario’s hebben voorgedaan. 

Het afgelopen EK indachtig (de reanimatie van de Deense speler Christian Eriksen) was het tweede aandachtspunt de toediening van de eerste zorgen bij een hartstilstand (of andere kritische medische toestand). Hiervoor werd een strak protocol uitgetekend. Bovendien werden alle teamartsen enkele maanden voor het WK uitgenodigd om in Qatar uitgebreid geinformeerd en getraind (via workshops) te worden in het kader van beide aandachtspunten.

Het gevoel dat bij ons, Belgen, overheerst is er toch eerder één van ‘wat als’… Wat als één van die kansen van Lukaku tegen Kroatië een doelpunt zou geweest zijn? Wat als Romelu fit aan het WK had kunnen beginnen?

De hamstringblessure van onze topscorer heeft uitgebreid het nieuws gehaald voor en tijdens het WK. 

Het lijkt me dan ook een goed idee om tijdens de volgende blogpost hamstringletsels in het voetbal in detail te bekijken.

Vind een expert

  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Sportieq vzw - Gezond Sporten

  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Huisarts, Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Erik Van Lierde

  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Trees Dooms

  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Hamza Laamarti

    Diëtist
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Dries Dieusaert

    Huisarts, Sportarts
  • An Konings

    Sportarts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Tom Smolders

    Huisarts
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dorien Meeusen

    Sportdiëtist
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Johan Roeykens

  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Peter Plessers

  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Tomas Hannes

    Tomas Hannes

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Karel Pardaens

  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut, Trainer
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Peter Lagrou

    Sportarts, Andere arts-specialist
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Matthias De Paepe

    Kinesitherapeut
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Dokter Jonas Wilms BV

    Huisarts, Sportarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jason Coldwell

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Marc Schiltz

  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sara Engels

    Gynaecoloog
  • Kelly Cauwenbergh

    Kelly Cauwenbergh

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • BVBA Samcon

  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Kristof Peeters

    Huisarts, Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Barbara Vandenbussche

    Barbara Vandenbussche

    Kinesitherapeut
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut

Gerelateerde items

Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Blessurepreventie
Nordic hamstring curl uitvoering

Hamstringblessures in voetbal: hoe slimme data helpen bij voorkomen en herstel

Sporter Blog Voetbal Blessurepreventie Preventie Sportmedisch Blessurepreventie Sportgeneeskunde
Sportgeneeskunde
Omslagfoto voetbalschoeisel vrouwen

Waarom vrouwen specifieke voetbalschoenen nodig hebben: wetenschap en innovatie achter de perfecte pasvorm

Sporter Blog Basketbal Voetbal Lopen Sportgeneeskunde
Sluiten