Het WK voetbal: technologie & geneeskunde hand in hand

Het WK voetbal: technologie & geneeskunde hand in hand

Dr. Kristof Sas beëindigde zijn professionele voetbalcarrière in 2005 om te starten als teamarts bij RSC Anderlecht. Hij werkte achtereenvolgens voor RSC Anderlecht, Club Brugge en opnieuw RSC Anderlecht. Momenteel is hij teamarts van onze Rode Duivels en consulent voor Royal Antwerp FC. Daarnaast heeft hij ook een privépraktijk als sportarts in Antwerpen, Brussel, Gent en Oudenaarde, waarbij zijn focus vooral ligt in de diagnostiek en behandeling van spier-, pees- en kraakbeenletsels. Als voetbalarts is hij ook gespecialiseerd in ‘pubalgie’. Hij wordt ook beschouwd als een expert in echo geleide PRP behandelingen. Recent is daar de innovatieve behandeling met stamcellen bijgekomen. Tenslotte werkt hij ook als spoedarts in AZ Glorieux te Ronse en is hij ondervoorzitter van de BFDA (Belgian Football Doctors and Associates).
Sporter Blog Voetbal Sportgeneeskunde

Dr. Kristof Sas trok in december samen met zijn medische staf en met de Rode Duivels naar het WK voetbal in Qatar. Het belang van zo'n medisch team tijdens sportwedstrijden werd al meermaals duidelijk. Ze kregen op dit WK heel wat extra maatregelen om hen zo goed mogelijk bij te staan zodat ze de juiste medische beslissingen konden maken. Dr. Sas vertelt je hier alles over in zijn eerste blogpost!

Het WK voetbal ligt nog maar net achter ons. En dan denken we toch vooral terug aan de prachtige apotheose, aan de legendarische finale tussen Argentinië en Frankrijk, het epische duel tussen Lionel Messi en Kylian Mbappé. 

Uiteindelijk trok Messi en zijn Argentinië na een beklijvende thriller aan het langste eind. Een orgelpunt voor zijn prachtige carrière.

Vanuit medisch oogpunt onthouden we vooral ‘de wissel te veel’ van Frankrijk. Hoe was het mogelijk dat de Fransen in de finale 7 vervangingen konden doen in plaats van 5? De zesde wissel was mogelijk omdat er verlengingen gespeeld werden. De 7de wissel daarentegen was een curiosum en een innovatie in het voetbal. Het betrof een ‘concussion substitution’: Rabiot kon via een ‘speciaal formulier’ gewisseld worden om medische redenen: hij was tijdens de wedstrijd slachtoffer geworden van hoofdtrauma en ondervond daar tijdens het verdere verloop van de wedstrijd wellicht de gevolgen van. Op aangeven van de Franse bondsdokter werd Rabiot pas tijdens de verlengingen vervangen omwille van een mogelijke concussion (hersenschudding) opgelopen tijdens de reguliere speeltijd. Hiervoor is enkel de inschatting door de arts voldoende. Er zijn geen voorwaarden of criteria aan gekoppeld (bewustzijnsverlies, geheugenverlies, wankele gang…). Uiteraard zijn die symptomen wel een duidelijke aanwijzing voor een ‘concussion’.

Tijdens dit WK was ‘concussion’ trouwens één van de aandachtspunten van het medical committee van de FIFA. In die mate zelfs dat er op verschillende vlakken bijstand werd verleend, maar ook controle was. In eerste instantie kon de medische staf van elk land beschikken over een eigen tablet op de bank en in de tribune. Deze tablet biedt de mogelijkheid om live de wedstrijd te volgen, maar ook om bij blessures (niet enkel bij hoofdtraumata) de beelden vanuit verschillende hoeken opnieuw te bekijken (evt. zelfs in slow motion). Omdat de arts en kinesitherapeut bij blessures onmiddellijk zorgen toedienen aan de geblesseerde speler op het veld, hebben zij niet de mogelijkheid om de beelden te bekijken alvorens op het veld de toestand van de speler te beoordelen. Daarom beschikt iemand van de medische staf (vaak de tweede arts) in de tribune over een tweede tablet om de beelden dadelijk te analyseren.

De FIFA voorziet elk medisch team ook van 5 walkietalkies zodat de communicatie tussen de mensen op het terrein (die een klinische inschatting maken), de stafleden in de tribune (die beschikken over de beelden) en de technische staf op de bank vlot en correct kan verlopen. Maar ik sprak niet enkel over ondersteunende tools, maar ook van controle. Dat wil ik graag ook nog even voor jullie verduidelijken. Sowieso is er bij internationale wedstrijden een MUG team (urgentie-arts met verpleegkundigen) standby aan de rand van het terrein. Zij zijn daar beschikbaar om bijstand te verlenen in geval van medische urgenties op het veld (niet in de tribune). Voor dit WK werd deze arts ook belast met een extra taak: het beoordelen van hoofdtrauma’s. Net zoals wij, als teamarts, beroep konden doen op de hulp van onze collega in de tribune, werd de medical coördinator aan de zijlijn bijgestaan door een ‘injury spotter’ in de tribune. Ook zij hadden radiocontact. Samen konden zij, in geval van een hoofdtrauma, met de desbetreffende teamarts overleggen. Maar als de medical coordinator en de injury spotter de indruk hadden dat de blessure ernstiger zou kunnen zijn dan ingeschat door de teamarts, konden zij toch aangeven dat er sprake was van een ‘yellow flag’ or ‘red flag’. Bij een ‘yellow flag’ werd er ten stelligste aangeraden om een concussion substitution te overwegen, bij een red flag (bv. bewustzijnsverlies of duidelijk verlies van coördinatie) werd er met aandrang gevraagd om een vervanging door te voeren. Het toeval wil dat er zich vooral in het begin van het WK (en zoals vermeld in het geval van Rabiot op het einde) zulke scenario’s hebben voorgedaan. 

Het afgelopen EK indachtig (de reanimatie van de Deense speler Christian Eriksen) was het tweede aandachtspunt de toediening van de eerste zorgen bij een hartstilstand (of andere kritische medische toestand). Hiervoor werd een strak protocol uitgetekend. Bovendien werden alle teamartsen enkele maanden voor het WK uitgenodigd om in Qatar uitgebreid geinformeerd en getraind (via workshops) te worden in het kader van beide aandachtspunten.

Het gevoel dat bij ons, Belgen, overheerst is er toch eerder één van ‘wat als’… Wat als één van die kansen van Lukaku tegen Kroatië een doelpunt zou geweest zijn? Wat als Romelu fit aan het WK had kunnen beginnen?

De hamstringblessure van onze topscorer heeft uitgebreid het nieuws gehaald voor en tijdens het WK. 

Het lijkt me dan ook een goed idee om tijdens de volgende blogpost hamstringletsels in het voetbal in detail te bekijken.

Vind een expert

  • Verhaegen Stijn

    Sportarts
  • Gezond Sporten Vlaanderen

  • Voorzitter

    De Ridder Inge

    Sportdiëtist
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Huisarts

    Luc De Pelecijn

    Huisarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Joke De Prest
    Coördinator project & partnerships

    Joke De Prest

    Bewegingswetenschapper
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Erik Van Lierde

  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Willy Platteeuw

    Sportarts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Peter Plessers

  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Dries Dieusaert

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Frederik Deconinck

    Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Eline Vandersteen
    Projectmedewerker blessurepreventie

    Eline Vandersteen

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Vincent Metsers

    Sportarts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Justine Vandenbroeck

  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Pascale Berghmans

    Sportdiëtist
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Jozef Vermylen

    Cardioloog
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Renaat Huysmans

    Huisarts, Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Trees Dooms

  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Mark Van Dijk

    Orthopedisch chirurg
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Fabienne Van De Steene

    Sportkinesitherapeut
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Huisarts, Sportarts

    Sergei Barsegian

    Sportarts
  • Marc Schiltz

  • Bruno D'Hulster

  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Willy Coosemans

  • Arts specialist in opleiding

    Simon Horckmans

  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Ann Gillis

  • Sportpsycholoog

    Inez Swinnen

    Sportpsycholoog
  • Sandra Lievrouw
    Algemeen & Projectmanager blessurepreventie

    Sandra Lievrouw

    Kinesitherapeut
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Noegroho Handojo

    Radioloog
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • michel herssens

    Cardioloog
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Luc Van Landschoot

    Kinesitherapeut
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • BV Huisartsenpraktijk De Vaart

    Sportarts
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • jana stevens

    Podoloog
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Andreas Goddeeris

    Sportarts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Luc Baeyens

    Sportarts
  • Ria Vanderstraeten

    Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Osteopaat

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Osteopaat

    Jöry Pauwels

    Osteopaat
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Peter Verspeelt

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ignace Verscheure

    Sportarts
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Stijn Delputte

    Sportarts
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Lander Vanhee

    Sportarts
  • Flore Stassen
    Sportwetenschappelijk medewerker

    Flore Stassen

    Bewegingswetenschapper
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Anesthesist

    Frederic Brillouet

  • Yente Antonissen

    Bewegingswetenschapper
  • Johan Roeykens

  • Karel Pardaens

  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Urgentie- en sportarts

    Sander Bomans

    Sportarts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Gert Van Deurzen

    Kinesitherapeut
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Neurochirurg

    Bart Depreitere

  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Herlinde Bossaert

    Sportarts
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Michel Creemers

    Huisarts
  • Tom Teulingkx

    Sportarts
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Wim Van Nieuwenhuyse

    Orthopedisch chirurg
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Jean-Paul Souffriau

    Tandarts
  • Gino Devriendt

    Sportdiëtist
  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Jempi Wilssens

  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Stijn Bogaerts
    Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • BVBA Samcon

  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Kristof Peeters

    Sportarts
  • An Konings

    Sportarts
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Wouter Peters

    Huisarts, Sportarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Fysisch arts / Revalidatie arts

Gerelateerde items

Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Sportgeneeskunde
ACL rupture.jpg

Voorste kruisbandruptuur: opereren of niet?

Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Sportgeneeskunde
Mentale vermoeidheid

Mentale vermoeidheid en sport-specifieke psychomotorische prestatie: een systematische review

Sportprofessional Artikel Voetbal Badminton Sportgeneeskunde
Sluiten