Het WK voetbal: technologie & geneeskunde hand in hand

Het WK voetbal: technologie & geneeskunde hand in hand

Dr. Kristof Sas beëindigde zijn professionele voetbalcarrière in 2005 om te starten als teamarts bij RSC Anderlecht. Hij werkte achtereenvolgens voor RSC Anderlecht, Club Brugge en opnieuw RSC Anderlecht. Momenteel is hij teamarts van onze Rode Duivels en consulent voor Royal Antwerp FC. Daarnaast heeft hij ook een privépraktijk als sportarts in Antwerpen, Brussel, Gent en Oudenaarde, waarbij zijn focus vooral ligt in de diagnostiek en behandeling van spier-, pees- en kraakbeenletsels. Als voetbalarts is hij ook gespecialiseerd in ‘pubalgie’. Hij wordt ook beschouwd als een expert in echo geleide PRP behandelingen. Recent is daar de innovatieve behandeling met stamcellen bijgekomen. Tenslotte werkt hij ook als spoedarts in AZ Glorieux te Ronse en is hij ondervoorzitter van de BFDA (Belgian Football Doctors and Associates).
Sporter Blog Sportgeneeskunde Voetbal

Dr. Kristof Sas trok in december samen met zijn medische staf en met de Rode Duivels naar het WK voetbal in Qatar. Het belang van zo'n medisch team tijdens sportwedstrijden werd al meermaals duidelijk. Ze kregen op dit WK heel wat extra maatregelen om hen zo goed mogelijk bij te staan zodat ze de juiste medische beslissingen konden maken. Dr. Sas vertelt je hier alles over in zijn eerste blogpost!

Het WK voetbal ligt nog maar net achter ons. En dan denken we toch vooral terug aan de prachtige apotheose, aan de legendarische finale tussen Argentinië en Frankrijk, het epische duel tussen Lionel Messi en Kylian Mbappé. 

Uiteindelijk trok Messi en zijn Argentinië na een beklijvende thriller aan het langste eind. Een orgelpunt voor zijn prachtige carrière.

Vanuit medisch oogpunt onthouden we vooral ‘de wissel te veel’ van Frankrijk. Hoe was het mogelijk dat de Fransen in de finale 7 vervangingen konden doen in plaats van 5? De zesde wissel was mogelijk omdat er verlengingen gespeeld werden. De 7de wissel daarentegen was een curiosum en een innovatie in het voetbal. Het betrof een ‘concussion substitution’: Rabiot kon via een ‘speciaal formulier’ gewisseld worden om medische redenen: hij was tijdens de wedstrijd slachtoffer geworden van hoofdtrauma en ondervond daar tijdens het verdere verloop van de wedstrijd wellicht de gevolgen van. Op aangeven van de Franse bondsdokter werd Rabiot pas tijdens de verlengingen vervangen omwille van een mogelijke concussion (hersenschudding) opgelopen tijdens de reguliere speeltijd. Hiervoor is enkel de inschatting door de arts voldoende. Er zijn geen voorwaarden of criteria aan gekoppeld (bewustzijnsverlies, geheugenverlies, wankele gang…). Uiteraard zijn die symptomen wel een duidelijke aanwijzing voor een ‘concussion’.

Tijdens dit WK was ‘concussion’ trouwens één van de aandachtspunten van het medical committee van de FIFA. In die mate zelfs dat er op verschillende vlakken bijstand werd verleend, maar ook controle was. In eerste instantie kon de medische staf van elk land beschikken over een eigen tablet op de bank en in de tribune. Deze tablet biedt de mogelijkheid om live de wedstrijd te volgen, maar ook om bij blessures (niet enkel bij hoofdtraumata) de beelden vanuit verschillende hoeken opnieuw te bekijken (evt. zelfs in slow motion). Omdat de arts en kinesitherapeut bij blessures onmiddellijk zorgen toedienen aan de geblesseerde speler op het veld, hebben zij niet de mogelijkheid om de beelden te bekijken alvorens op het veld de toestand van de speler te beoordelen. Daarom beschikt iemand van de medische staf (vaak de tweede arts) in de tribune over een tweede tablet om de beelden dadelijk te analyseren.

De FIFA voorziet elk medisch team ook van 5 walkietalkies zodat de communicatie tussen de mensen op het terrein (die een klinische inschatting maken), de stafleden in de tribune (die beschikken over de beelden) en de technische staf op de bank vlot en correct kan verlopen. Maar ik sprak niet enkel over ondersteunende tools, maar ook van controle. Dat wil ik graag ook nog even voor jullie verduidelijken. Sowieso is er bij internationale wedstrijden een MUG team (urgentie-arts met verpleegkundigen) standby aan de rand van het terrein. Zij zijn daar beschikbaar om bijstand te verlenen in geval van medische urgenties op het veld (niet in de tribune). Voor dit WK werd deze arts ook belast met een extra taak: het beoordelen van hoofdtrauma’s. Net zoals wij, als teamarts, beroep konden doen op de hulp van onze collega in de tribune, werd de medical coördinator aan de zijlijn bijgestaan door een ‘injury spotter’ in de tribune. Ook zij hadden radiocontact. Samen konden zij, in geval van een hoofdtrauma, met de desbetreffende teamarts overleggen. Maar als de medical coordinator en de injury spotter de indruk hadden dat de blessure ernstiger zou kunnen zijn dan ingeschat door de teamarts, konden zij toch aangeven dat er sprake was van een ‘yellow flag’ or ‘red flag’. Bij een ‘yellow flag’ werd er ten stelligste aangeraden om een concussion substitution te overwegen, bij een red flag (bv. bewustzijnsverlies of duidelijk verlies van coördinatie) werd er met aandrang gevraagd om een vervanging door te voeren. Het toeval wil dat er zich vooral in het begin van het WK (en zoals vermeld in het geval van Rabiot op het einde) zulke scenario’s hebben voorgedaan. 

Het afgelopen EK indachtig (de reanimatie van de Deense speler Christian Eriksen) was het tweede aandachtspunt de toediening van de eerste zorgen bij een hartstilstand (of andere kritische medische toestand). Hiervoor werd een strak protocol uitgetekend. Bovendien werden alle teamartsen enkele maanden voor het WK uitgenodigd om in Qatar uitgebreid geinformeerd en getraind (via workshops) te worden in het kader van beide aandachtspunten.

Het gevoel dat bij ons, Belgen, overheerst is er toch eerder één van ‘wat als’… Wat als één van die kansen van Lukaku tegen Kroatië een doelpunt zou geweest zijn? Wat als Romelu fit aan het WK had kunnen beginnen?

De hamstringblessure van onze topscorer heeft uitgebreid het nieuws gehaald voor en tijdens het WK. 

Het lijkt me dan ook een goed idee om tijdens de volgende blogpost hamstringletsels in het voetbal in detail te bekijken.

Vind een expert

  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Erik Van Lierde

  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Marc Schiltz

  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Peter Plessers

  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Frederik Deconinck

    Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Stijn Bogaerts
    Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dries Dieusaert

    Sportarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Willy Coosemans

  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Trees Dooms

  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sofie Decamps

    Sportarts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Jempi Wilssens

  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut
  • Hamza Laamarti

    Diëtist
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • An Konings

    Sportarts
  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Ria Vanderstraeten

    Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Maaike Polspoel

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Kristof Peeters

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Karel Pardaens

  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Johan Roeykens

  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Tom Smolders

    Huisarts
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • BVBA Samcon

  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Gezond Sporten Vlaanderen

  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Dorien Meeusen

    Diëtist, Sportdiëtist

Gerelateerde items

Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Beleid
Grensoverschrijdend gedrag

Grensoverschrijdend gedrag in de sportclub: wat kan jij doen en bij wie kan je terecht?

Sporter Blog Ethiek Gezond Sporten Beleid Gezond Sporten
Sportgeneeskunde
Lies

Pubalgie, what’s in the name?

Sporter Blog Voetbal Sportmedisch Sportgeneeskunde
Sluiten