Hartstilstand in de sport

Hartstilstand in de sport

Sportieq is een multidisciplinaire vereniging die zoveel mogelijk (para)medische professionals uit de sportgeneeskunde in de brede zin van het woord wil samenbrengen om gezond sporten in Vlaanderen wetenschappelijk verantwoord te promoten. Wij staan zowel open voor verenigingen als voor sportmedische professionals die zich op individuele basis willen engageren binnen Sportieq.
Sporter Artikel Sportgeneeskunde

Er gaat haast geen maand voorbij of ergens is weer een sporter aan een hartprobleem bezweken. De gevallen die de media halen, betreffen meestal jonge sporters. Het gebeurt in ons land minstens dertig keer per jaar. Dat zijn elk jaar dertig jonge levens die worden verwoest, telkens een onmetelijk drama voor nog veel meer nabestaanden. 

Het fenomeen verbijstert daardoor ook de hele publieke opinie en zet mensen op het verkeerde been. Ze krijgen immers de indruk dat sporten in plaats van gezond levensgevaarlijk kan zijn. Want wie niet sport, kan ook niet doodvallen door te sporten.

Dat je door te weinig beweging in vergelijking met sporters een veel groter risico loopt om vroegtijdig aan iets anders te sterven, is óók waar. Maar leg dat maar eens uit aan nabestaanden die een sporter hebben verloren aan een verborgen hartkwaal die mogelijk had kunnen worden opgespoord en behandeld.

Hartafwijkingen zijn de belangrijkste vorm van aangeboren aandoeningen. Iets minder dan 1 procent van alle baby’s wordt ermee geboren. Die afwijkingen zijn lang niet altijd gevaarlijk, maar je bent er toch maar beter van op de hoogte.

 

Wat zijn de afwijkingen?

In de meeste gevallen van plotse hartstilstand bij jonge sporters blijkt achteraf dat ze al een hartprobleem hadden waarvan niemand op de hoogte was. Vaak is dat een aangeboren afwijking, een hartritmestoornis bijvoorbeeld, zoals het lange QT-, het Brugada- of het Wolf-Parkinson- White-syndroom (WPW).

Ook hypertrofische cardiomyopathie (HCM) komt vaak voor. Bij die aandoening is een deel van de hartspier, het schot tussen de hartkamers meestal, verdikt. Één op de tweehonderd mensen heeft aanleg voor HCM, veel meer dan vroeger werd aangenomen. Plotse hartdood door HCM zie je vaak in start-stopsporten als voetbal en basketbal, en zelden in uithoudingssporten.

Ook de ziekte van Marfan, hartklepproblemen en aangeboren afwijkingen van de kransslagaders kunnen in de sport aan de basis liggen van hartdood. Voorts heb je niet-aangeboren oorzaken die soms onopgemerkt blijven, zoals myocarditis, een (meestal virale) ontsteking van de hartspier.

 

Is het de schuld van sporten?

Als sporters een hartstilstand krijgen, dan is er meestal een onderliggend hartprobleem en was sport alleen de uitlokkende factor. Het slachtoffer had net zo goed kunnen instorten door naar de bus of een trap op te rennen.

Het kan niet genoeg worden benadrukt dat sport vooral hartziekten voorkomt en op die manier al ontelbare mensen heeft behoed voor hartproblemen. Toch kan ook het sporten zelf een nadelige invloed op het hart hebben. ‘Zo kunnen de veranderingen die optreden in een sporthart, bijdragen tot een verhoogd risico op ritmestoornissen. Bovendien lokken de omstandigheden tijdens het sporten of kort erna, wanneer het lichaam van de inspanning herstelt, soms ritmestoornissen uit’, zegt prof. dr. Hein Heidbuchel, diensthoofd cardiologie van het UZA.

 

Zijn er alarmsignalen?

Sporters die een hartstilstand overleefd hebben, melden vaak dat ze tijdens het sporten al voortekenen hadden, zoals hartkloppingen, pijn op de borst of duizeligheid. Heb je tijdens het sporten ooit een van die symptomen gehad, neem dan zeker contact op met je huisarts!

 

Wat kun je als sporter of als sportouder zelf doen?

Wat je sowieso kunt doen, is de vragenlijst op sportkeuring.be invullen. Als daaruit blijkt dat een sportmedisch onderzoek nodig en raadzaam is, dan krijg je op het juiste moment een hartonderzoek met een hartfilmpje. Aan de hand van zo’n rust-ecg kan de arts 85 procent van alle verborgen hartproblemen opsporen. De vereniging van Sport- en Keuringsartsen (SKA) adviseert een hartfilmpje voor alle sporttieners vanaf veertien jaar. Vóór die leeftijd komen hartstilstanden in de sport heel zelden voor. Bovendien valt het onvolgroeide hart van een jonger kind moeilijk met een rust-ecg te beoordelen.

 

Hartschudding

Een speciaal geval van hartstilstand in de sport is commotio cordis, letterlijk vertaald: hartschudding. Daarbij ontstaat een levensgevaarlijke ritmestoornis als gevolg van een harde klap op het hart, bijvoorbeeld van een basketbal. Als die smak op het verkeerde moment tijdens de hartslagcyclus plaatsvindt, dan bestaat het risico dat de hartkamers op hol slaan en de bloedsomloop stilvalt.

Het verschijnsel treft vooral jongens en jonge mannen die een sport beoefenen waarin klappen op de borstkas voorkomen, door een trap, slag of een harde bal. Commotio cordis is zeldzaam: in de Verenigde Staten, waar zestig keer meer mensen wonen dan in Vlaanderen, werden in zestien jaar tijd 170 gevallen gemeld, bijna allemaal jonge, mannelijke sporters zonder bekende hartproblemen.

Vind een expert

  • Jan Leire

    Sportarts
  • Sportieq vzw - Gezond Sporten

  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Dries Dieusaert

    Huisarts, Sportarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Jason Coldwell

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut, Osteopaat
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • BVBA Samcon

  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Huisarts, Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Dokter Jonas Wilms BV

    Huisarts, Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Sara Engels

    Gynaecoloog
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Ruth Vanderheyden

    Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Machteld Royackers

    Huisarts
  • An Konings

    Sportarts
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut, Trainer
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Tomas Hannes

    Tomas Hannes

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Trees Dooms

  • sportarts en huisarts

    Steven Van Holm

    Huisarts, Sportarts
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Marc Schiltz

  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Kelly Cauwenbergh

    Kelly Cauwenbergh

    Diëtist, Sportdiëtist, Bewegingsdeskundige, Trainer
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Huisarts, Sportarts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Kristof Peeters

    Huisarts, Sportarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • Matthias De Paepe

    Kinesitherapeut
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Barbara Vandenbussche

    Barbara Vandenbussche

    Kinesitherapeut
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bert Van Bogaert

    Huisarts, Sportarts, Trainer
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Dorien Meeusen

    Sportdiëtist
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Peter Plessers

  • Koen Nys

    Sportarts
  • Erik Van Lierde

  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Karel Pardaens

  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Sam Moustie

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lize Vaes

    Lize Vaes

    Huisarts, Sportarts
  • Jan Knapen

    Kinesitherapeut
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Johan Roeykens

  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Peter Lagrou

    Sportarts, Andere arts-specialist
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts

Gerelateerde items

Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Training
Apneu

Apneutraining: Acute en chronische effecten op inspanningstolerantie

Sporter Artikel Training Training
Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Blessurepreventie
enkelverzwikking

Veel voorkomende sportblessures: een enkeldistorsie

Sporter Artikel Factsheet Video Blessurepreventie Training Gezond Sporten Blessurepreventie Training Gezond Sporten
Sluiten