Of wachten we tot een Belgische sporter op tv instort?

Of wachten we tot een Belgische sporter op tv instort?

Na 20 jaar televisie radio en televisie richt Marc zich tegenwoordig op communicatie over gezondheid, geneeskunde en wetenschap. De materie is complex en delicaat maar mateloos boeiend, want uiteindelijk gaat het over het leven en welzijn van mensen. Als auteur publiceerde Marc reeds meerdere boeken over onvruchtbaarheid, huidkanker, ebola, darmziekten, het hart en de psychomedische begeleiding van jonge sporters.
Sportprofessional Nieuws Sportgeneeskunde

Zonder snelle hulp zou Christian Eriksen niet meer leven. Bij ons krijgen elk jaar enkele tientallen mensen een hartstilstand tijdens of kort na het sporten. Precieze cijfers zijn er niet; dat is een van de problemen. Ook amateurs worden getroffen, en dan is er lang niet altijd een camera, arts of reanimatie-apparatuur in de buurt. Ongewild heeft een Deense voetballer het thema ‘hartstilstand in de sport’ weer op de agenda gezet. De overheid kan dit momentum aangrijpen met extra maatregelen, zodat méér mensen hartmassage kennen en er op risicolocaties een hartstarter (AED) hangt.

 

Wat er al ondernomen is, en wat niet

In 2016 lanceerde SKA het Sportcardiaal Actieplan. Onder meer de volgende punten zijn al gerealiseerd:

    • SKA ontwikkelde een wetenschappelijk onderbouwd protocol voor sportmedisch onderzoek waarbij ook het hart regelmatig wordt onderzocht, al is dat geen garantie om alle gevallen van hartstilstand te voorkomen.
    • De btw op hartstarters is verlaagd tot 6 procent.
    • Nabestaanden hoeven de kosten van een autopsie niet meer te betalen.

Drie belangrijke punten blijven wachten op actie:

  1. Hoewel alle profs en steeds meer amateursporters (regelmatig) een hartonderzoek krijgen, blijft hartstilstand een raadselachtig fenomeen. Systematische diagnostiek en meer wetenschappelijk onderzoek zijn nodig. Daarom willen SKA en Gezond Sporten een online meldpunt, mét een groep van onderzoekers om te achterhalen wat slachtoffers gemeen hebben.
  2. Ons land heeft maar 10.000 hartstarters, tegenover 25.000 in Nederland. Alweer zijn er geen exacte cijfers voor België, vanwege gebrekkige registratie. Maar niet alleen het aantal hartstarters telt; permanente beschikbaarheid op de juiste risicolocaties is net zo belangrijk.
  3. De meeste burgers weten niet wat ze moeten doen bij een hartstilstand.

 Actiepunten 1 en 2 komen vooral neer op politieke moed en daadkracht, naast budget. Actiepunt 3 vergt meer uitleg.

 

Driekwart van sporters kan of durft niet reanimeren

 

Uit cijfers van SKA via sportkeuring.be blijkt dat bijna driekwart (74,2%) van de tot nu toe 18.480 mensen die een vraag over reanimatie hebben beantwoord, naar eigen zeggen niet kan of niet durft te reanimeren.

    • 42,3% antwoordt: “ik kan niet reanimeren en wil het ook niet wil leren”
    • 24,9% antwoordt: “ik kan niet reanimeren maar wil het graag leren”
    • 6,9% antwoordt: “ik kan reanimeren maar zou het in het echt niet durven”

Dit zijn mensen die (willen) sporten en begaan zijn met gezondheid; mogelijk is van de algemene bevolking nog minder dan een kwart in staat én bereid om te reanimeren. Hoe pakken we dit probleem aan? Door drempels te verlagen, de boodschap te vereenvoudigen en die grootschaliger te verspreiden.

  

Keep it simple

We horen en lezen nog steeds dat je bij een hartstilstand x-aantal (30) borstcompressies moet afwisselen met y-aantal (2) beademingen. Maar beademen hoeft niet, tenzij je dat echt goed onder de knie hebt. Dr. Tom Teulingkx, sportarts en voorzitter van SKA: “Mensen waren al bang voor aids en nu, met corona, schrikt mond-op-mondbeademing hen nog méér af. Bovendien is bewezen dat beademing door een leek de overlevingskans niet verbetert. Wat telt is dat je direct hartmassage geeft door het borstbeen 5 cm diep in te drukken, minstens 100 keer per minuut, net zo lang tot de medische hulp aankomt. Dat is vermoeiend, maar niet ingewikkeld. Een kind kan dat leren.”

Beademen heeft alleen zin als dat gebeurt door iemand met kennis van zaken, anders doet die richtlijn meer kwaad dan goed. Dr. Frank Pauwels, sportarts en voorzitter van het kenniscentrum Gezond Sporten: “Getuige zijn van een hartstilstand is heftig. Zelfs als mensen ooit een reanimatiecursus hebben gevolgd, weten ze vaak niet meer hoe het ook al weer zat met die combinatie van hartmassage en beademen. Ze zijn bang iets verkeerds te doen en doen dan maar niets, terwijl de overlevingskans elke minuut 10% daalt.”

Ook het gebruik van een hartstarter wordt te complex voorgesteld. Dr. Teulingkx: “Zo’n ding legt zichzelf uit met pictogrammen en een computerstem. Iedereen kan en mag een hartstarter gebruiken. Opleiding is géén vereiste.”

  

Opleiding is geen vereiste 

 

Deze 4 stappen zijn alles wat je moet weten en doen:

  1. Hou het veilig voor jezelf, bv. in het verkeer of in de buurt van water.
  2. Check of de luchtweg vrij is en het slachtoffer nog normaal ademt.
  3. Geen adem? Nu moet je 112 (laten) bellen en direct hartmassage geven door het borstbeen snel en diep in te drukken, op de maat van Staying Alive, óók als er medische hulp in aantocht is. Elke seconde telt!
  4. Laat een hartstarter halen, maar geef intussen alvast hartmassage.

 

Reanimatiecursussen voor vrijwilligers volstaan niet

Reanimatiecursussen zijn zeker nuttig. Trouwens, incidenten zoals dat met Christian Eriksen doen de vraag naar opleiding tijdelijk toenemen. Maar zelfs als die vraag zou vervijfvoudigen, dan nog blijft de kans klein dat er bij een hartstilstand toevallig een opgeleide helper in de buurt is. Om zoveel mogelijk mensen hartmassage aan te leren, moeten we ook inzetten op korte filmpjes die zo goed gemaakt zijn dat ze massaal worden gedeeld op social media.

Daarnaast moet hartmassage daadwerkelijk worden bijgebracht in het onderwijs. Sommige scholen doen dat al. Toch is het vaak moeilijk een externe lesgever (bv. van de brandweer) of een reanimatiepop te vinden, terwijl ook leraren LO of biologie hartmassage kunnen aanleren. De pop vervang je eventueel door een doosje van zoals bij Minipop of een plastic fles in een T-shirt:

 
De hele samenleving heeft baat bij méér mensen die hartmassage kunnen geven en een beter hartstarterbeleid. Jaarlijks krijgen immers meer dan 10.000 Belgen een hartstilstand buiten het ziekenhuis.
Uiteindelijk heeft niet alleen Christian Eriksen maar élk slachtoffer recht op levensreddende hulp.

 

Dit persbericht wordt onderschreven door:

  • Prof. dr. Hein Heidbuchel (UZ Antwerpen) en prof. dr. Guido Claessen (UZ Leuven), cardiologen en vertegenwoordigers van het Forum Sportcardiologie
  • Dr. Jan Stroobants, urgentiearts (ZNA Middelheim) en voorzitter van de Belgische Vereniging van Spoedartsen (BeCEP)
  • Dr. Wouter Van Den Bogaert (UZ Leuven), specialist gerechtelijke geneeskunde
  • Dr. Tom Teulingkx, sportarts en voorzitter van SKA
  • Dr. Frank Pauwels, sportarts en voorzitter van Gezond Sporten

Vind een expert

  • Leon Ghijselinck

    Sportarts
  • Hans Jaspers

    Radioloog
  • Filip Parmentier

    Sportarts
  • Ria Vanderstraeten

    Ria Vanderstraeten

    Sportdiëtist
  • Dana Neirinck

    Podoloog
  • Kris Demanet

    Sportarts
  • Luc Roland

    Sportarts
  • Maarten Cox

    Sportarts
  • Joost Blontrock

    Sportarts
  • Leysen Joppe

    Leysen Joppe

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Patrick Detemmerman

    Huisarts
  • Gerda Smets

    Sportarts
  • Herwig Vergucht

    Sportkinesitherapeut
  • Kurt Heldenbergh

    Sportarts
  • Jan Notredame

    Kinesitherapeut
  • Peter Plessers

  • Jonas Massa

    Sportarts
  • Robin Vanhoudt

    Sportarts
  • Dr Colmonts Wilfried BV

    Wilfried Colmonts

    Sportarts
  • Stefaan Machiels

    Huisarts
  • Sara Kempeneers

    Podoloog
  • Sjors Pietermans

    Sjors Pietermans

    Huisarts, Sportarts
  • Leonie Geukens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lander Dewitte

    Huisarts, Sportarts
  • Jonas Docx

    Sportarts
  • Ingrid Deweert

    Sportarts
  • Jean-Paul Van der Sypt

    Sportarts
  • An Konings

    Sportarts
  • Kris Claes

    Kinesitherapeut
  • Hamza Laamarti

    Diëtist
  • Gretel Descheemaeker

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Bex

    Steven Bex

    Sportarts
  • Stefan Smits

    Sportarts
  • Mitch Malavolta

    Huisarts, Sportarts
  • Dirk Gyselinck

    Sportarts
  • Vik Corstjens

    Sportarts
  • Marianne Brabers

    Sportdiëtist
  • Tina Lambrechts

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Frank De Winter

    Sportarts
  • Philippe De Ryck

    Sportarts
  • Dominique Devriese

    Dominique Devriese

    Kinesitherapeut, Osteopaat
  • Myriam Willems

    Kinesitherapeut
  • Benedicte Heyndrickx

    Cardioloog
  • Sam Vermeire

    Sportarts
  • Jempi Wilssens

  • Peter Germonpre

    Huisarts
  • Johan Matthijs

    Huisarts
  • Mathieu Maroy

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Lianne De Mey

    Sportarts
  • Stephan Ilsbrouckx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Daniel Baesberg

    Sportarts
  • Bruno Vanhecke
    Secretaris

    Bruno Vanhecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Ruth Vanderheyden

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Tom Smolders

    Huisarts
  • Jo Verschueren

    Jo Verschueren

    Kinesitherapeut
  • Rik Derveaux

    Kinesitherapeut
  • Ine Schops

    Podoloog
  • Mark Van Craenenbroeck

    Kinesitherapeut
  • Frederik Ponet

    Sportarts
  • Annick Viaene

    Annick Viaene

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frédéric Van Burm

    Frédéric Van Burm

    Osteopaat
  • Jan Leire

    Sportarts
  • Michel De Bruyne

    Sportarts
  • Julien Ryckeboer

    Kinesitherapeut
  • Luc Vogelaers

    Huisarts
  • Bastiaan Verstraete

    Huisarts, Sportarts
  • Carmen Vanhaecke

    Sportarts
  • Peter Dieleman

    Sportarts
  • Peter Claeys

    Sportarts
  • An De Busser

    An De Busser

    Diëtist
  • Karel De Crem

    Sportarts
  • Marianne Cuyvers

    Sportdiëtist
  • Peter Muylaert

    Sportarts
  • Marc Schiltz

  • Sportarts

    Rik De Kinderen

    Sportarts
  • Jean-Paul Pierreux

    Huisarts
  • Luc Itterbeek

    Sportarts
  • Pieter Volcke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Hendrik Roobaert

    Sportarts
  • Luc Fr. Janssens

    Sportarts
  • Steven Pauli

    Sportarts
  • Nathalie Odeur

    Huisarts
  • Georges Gillis

    Sportarts
  • Michael Nicasi

    Michael Nicasi

    Trainer
  • Joris Callens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Alain Van Noorbeeck

    Sportarts
  • Frederik Deconinck

    Frederik Deconinck

    Bewegingswetenschapper
  • Willy Coosemans

  • Luus Tormans

    Podoloog
  • Paul Meersman

    Sportarts
  • Nathalie Van de Vyver

    Huisarts
  • Stefan Hooftman

    Sportarts
  • Bart Vandewynckele

    Sportarts
  • Guy Vanhees

    Sportarts
  • Dorien Meeusen

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Liesbeth Stulens

    Huisarts
  • Yves Van Doninck

    Sportarts
  • Sven Aertgeerts

    Sportarts
  • Alain Schutjes

    Sportarts
  • John Roosen

    Cardioloog
  • Toon Cruyt

    Sportarts
  • Maaike Polspoel

    Diëtist, Sportdiëtist
  • Inge Bru

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Steven Platteaux

    Sportarts
  • Hans Talloen

    Sportarts
  • Annelies Van Erck

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Vincent Metsers

    Huisarts, Sportarts
  • Dieter Vercaigne

    Sportkinesitherapeut
  • Pascal De Smet

    Huisarts
  • Dirk De Mey

    Kinesitherapeut
  • Bruno Van Hoecke

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Dries Dieusaert

    Sportarts
  • Elke Van den Steen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Antoine Lutin

    Antoine Lutin

    Kinesitherapeut
  • Thierry Op de Beeck

    Sportarts
  • Kathleen De Smet

    Kinesitherapeut
  • Jos Benders

    Sportarts
  • Katja Van Oostveldt
    Sportarts

    Katja Van Oostveldt

    Sportarts
  • Pascal Wernaers

    Orthopedisch chirurg
  • Johan Wens

    Huisarts
  • Kristof Peeters

    Sportarts
  • Johan Haegeman

    Sportarts
  • Jos Vandevenne

    Sportarts
  • Luc Baeyens

    Sportarts, Gynaecoloog
  • Ingrid Dekelver

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Eddy Van Keerberghen

    Sportarts
  • Jens Demanet

    Sportarts
  • Inge D'eer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Koen Pansaers

    Sportarts
  • Frank Pauwels
    Voorzitter

    Frank Pauwels

    Sportarts
  • Eddy Spans

    Sportarts
  • Angelique Veracx

    Angelique Veracx

    Osteopaat
  • Koenraad Thuysbaert

    Sportarts
  • Jo Vandersmissen

    Radioloog
  • Anja Van de Putte

    Huisarts
  • Marc Van Hauwermeiren

    Sportarts
  • Jan Verstuyft

    Sportarts
  • Jens Van Akeleyen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Wouter Eraly

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jan Pieter Outtier

    Sportarts
  • Toon Goossens

    Sportarts
  • Nick Hiltrop

    Cardioloog
  • Trees Dooms

  • Marc Hemeryck

    Sportarts
  • John Ijzerman

    Sportarts
  • Guy De Schutter

    Sportarts
  • Baldwin Sondervan

    Baldwin Sondervan

    Sportkinesitherapeut
  • Guido Van Hirtum

    Sportarts
  • Luc Peeters

    Sportarts
  • Jan Boon

    Huisarts
  • Michel Wynsberghe

    Kinesitherapeut
  • Peter Lagrou

    Sportarts
  • Jolien Vanendert

    Sportdiëtist
  • Bram Debaene

    Sportarts
  • Gerrit De Loose

    Sportkinesitherapeut
  • Carl De Crée

    Sportarts, Endocrinoloog, Bewegingswetenschapper, Trainer, Andere
  • Koen Scheerlinck
    Penningmeester

    Koen Scheerlinck

    Sportkinesitherapeut
  • Wim Derave

    Bewegingswetenschapper
  • Ivan Ghillebert

    Huisarts
  • Erik Van Lierde

  • Michèle Verhaest

    Sportarts
  • Dieter De Clercq

    Sportarts
  • BVBA Samcon

  • Francis Lemmens

    Sportarts
  • Johan Pierret

    Sportarts
  • Wouter Van Den Broecke

    Orthopedisch chirurg
  • Johan Docx

    Sportarts
  • Mathias Peeters

    Sportarts
  • Marleen Lootens

    Sportarts
  • Bert Vankerschaver

    Bert Vankerschaver

    Sportkinesitherapeut
  • Guy Peeters

    Sportarts
  • Sofie Decamps

    Sportarts
  • Bie Peremans

    Kinesitherapeut
  • Hugo Debouvere

    Huisarts
  • Voorzitter

    Inge De Ridder

    Sportdiëtist
  • Sportarts

    Joris De Win

    Sportarts
  • Kevin Robson

    Trainer
  • Chris Martens

    Orthopedisch chirurg
  • Piet Bouquillon

    Sportarts
  • Peter De Naeyer

    Sportarts
  • Kristof Ryheul

    Kristof Ryheul

    Trainer
  • Jan Wanten

    Sportarts
  • Robrecht Dhollander

    Huisarts
  • Marco Guidi

    Sportarts
  • Sofie Belis

    Sportarts
  • Michel D'Hollander

    Huisarts
  • Jasper Van Criekinge

    Sportarts
  • Stijn Bogaerts
    Ondervoorzitter

    Stijn Bogaerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Karolien Meersman

    Sportarts
  • Michel Herssens

    Cardioloog
  • Marc Bomans

    Kinesitherapeut
  • Adelheid Steyaert

    Adelheid Steyaert

    Sportarts, Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Filip Noe

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Luk Buyse
    Huisarts, Sportarts

    Luk Buyse

    Huisarts, Sportarts
  • Wilfried Colmonts

    Huisarts
  • Dirk Devleeschouwer

    Sportarts
  • Henry Carlier

    Sportarts
  • Willy De Taellenaere

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Annik Bosmans

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Frederik Van Acker

    Sportarts
  • Wouter Dierynck

    Sportarts
  • Sophie Lambrecht

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Denis Jaeken

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Mileen De Vleeschhouwer

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Henri Van Herpen

    Kinesitherapeut
  • Marc Royackers

    Sportarts
  • Nick Baelde

    Radioloog
  • Jan Van Meirhaeghe

    Jan Van Meirhaeghe

    Orthopedisch chirurg
  • Gezond Sporten Vlaanderen

  • Jan Vercammen

    Cardioloog
  • Raf Coremans

    Huisarts, Sportarts
  • Ludovic Onkelinx

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Jeroen Stappers

    Jeroen Stappers

    Sportarts
  • Kris Vanderlinden

    Sportarts
  • Ben Corteville

    Cardioloog
  • Cedric Arijs
    Psycholoog, Sportpsycholoog

    Cedric Arijs

    Psycholoog, Sportpsycholoog
  • Annelies Harnie

    Sportarts
  • Ellen Beuckelaers

    Orthopedisch chirurg
  • Koen Nys

    Sportarts
  • Patrick Govaert

    Sportarts
  • Kris Peeters

    Kris Peeters

    Sportarts
  • Peter Wieme

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Reinout Van Schuylenbergh

    Reinout Van Schuylenbergh

    Bewegingswetenschapper, Trainer
  • Karel Pardaens

  • Roel Jacobs

    Roel Jacobs

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Renaat Huysmans

    Sportarts
  • Bob Brouwers

    Huisarts
  • Tyrone Devolder

    Huisarts
  • Benjamin Goris

    Kinesitherapeut
  • Charlotte De Jonckheere

    Charlotte De Jonckheere

    Podoloog
  • Karl Brack

    Gynaecoloog
  • Steven Reyskens

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Maarten Couturier

    Sportarts
  • Jettie Tempels

    Sportarts
  • Dirk Van Genechten

    Sportarts
  • Torsten Wauters

    Torsten Wauters

    Sportarts
  • Gert Droessaert

    Kinesitherapeut, Sportkinesitherapeut
  • Guy Vermeiren

    Cardioloog
  • Eva De Mulder

    Podoloog
  • Bart Gadeyne

    Sportarts
  • Johan Roeykens

  • Margaux Stevens

    Margaux Stevens

    Podoloog
  • Eric Vandeputte

    Sportarts
  • Werner Vleugels

    Huisarts, Sportarts
  • Ellen Van Puyvelde

    Ellen Van Puyvelde

    Sportarts
  • Dirk Van de Velde

    Sportarts
  • Guy Vandenhoven

    Sportarts
  • Jago Van Soom

    Jago Van Soom

    Sportarts
  • Mieke Van Vlaenderen

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Maries Aertgeerts

    Fysisch arts / Revalidatie arts
  • Machteld Royackers

    Huisarts

Gerelateerde items

Beleid
Corona en kinderen.png

Laat kinderen zoveel mogelijk normaal sporten

Sporter Sportorganisatie Sportprofessional Nieuws Gezond Sporten Beleid Sportgeneeskunde Gezond Sporten
Sportgeneeskunde
Doping

Cardiovasculaire risico's van prestatie bevorderende middelen en dopinggebruik

Sporter Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Sportgeneeskunde
ACL rupture.jpg

Voorste kruisbandruptuur: opereren of niet?

Sportprofessional Artikel Sportgeneeskunde
Sportgeneeskunde
Mentale vermoeidheid

Mentale vermoeidheid en sport-specifieke psychomotorische prestatie: een systematische review

Sportprofessional Artikel Voetbal Badminton Sportgeneeskunde
Sluiten